Alimlər insan beyninin nə vaxt pik həddə çatdığını kəşf ediblər...

...Qərbi Avstraliya Universitetinin alimləri yaddaş və zehni sürətdən tutmuş empatiya eləcə də əxlaqi mühakiməyə qədər 16 psixoloji parametri təhlil ediblər.

Onlar müəyyən ediblər ki, bəzi koqnitiv funksiyalar 25 yaşdan sonra azalmağa başlasa da, insanın ümumi psixoloji effektivliyi onilliklər ərzində yaxşılaşır.

SİA-nın məlumatına görə, bunu techinsider bildirir.

Psixoloji səmərəliliyin zirvəsi gec orta yaşda olur. Beyin 55-60 yaş arasında, fiziki hazırlıq isə 20-30-cu illərdə zirvəyə çatır, reaksiya vaxtı və yaddaş isə zamanla azalır.

Bununla belə, bu, təcrübə ilə inkişaf edən şəxsiyyət və intellektual keyfiyyətlərin böyüməsi ilə kompensasiya olunur. Qərb alimləri müəyyən ediblər ki, vicdanlılıq kimi xüsusiyyətlərin pik həddi 65 yaş, emosional sabitliyin isə 75 yaşında zirvəyə çatmasıdır. Hətta əxlaqi mülahizə və koqnitiv qərəzlərə müqavimət göstərmək bacarığı 80 yaşa qədər inkişaf etməyə davam edir.

Bütün ölçülmüş 16 parametri vahid miqyasda birləşdirərkən məlum olub ki, ümumi zehni fəaliyyətin zirvəsi 55-60 yaş arasında olur.

Bu, nə üçün orta yaşlı və yaşlı insanların rəhbər vəzifələr tutma ehtimalının daha çox olduğunu izah edir - onların yetkinliyi və əsaslandırılmış qərarlar qəbul etmək qabiliyyəti ən yüksək həddə çatır.

Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, peşə uyğunluğu üçün yaş meyar olmamalıdır.

İnformasiyanın emal sürəti azalsa da, yığılmış təcrübə, stresə davamlılıq və əxlaqi mühakimə yürütmək qabiliyyəti bu enişi kompensasiya edir. Tarixi nümunələr bunu təsdiqləyir: Darvin 50 yaşında “Növlərin mənşəyi haqqında” əsərini nəşr edib, Bethoven 53 yaşında Doqquzuncu Simfoniyasını yazıb və AMD-nin baş direktoru Lisa Su ən böyük texnoloji uğurunu 55 yaşında əldə edib.

Beləliklə, orta yaş tənəzzülün başlanğıcı deyil, insan potensialının zirvəsidir. Orta yaşa ölümə geri sayım kimi baxmaq əvəzinə, onu intellektual və liderliyin çiçəklənməsi vaxtı kimi qəbul etmək lazımdır.

Nazlı Almuradova