Azərbaycan Prezidenti Türkiyəyə gedir: Əliyev Ərdoğan görüşündə nələr müzakirə olunacaq?

“Prezident İlham Əliyevin Türkiyəyə səfəri Avropa, Cənubi Qafqaz, Mərkəzi Asiya, Yaxın Şərq regionunda görünməmiş hadisələrin baş verə biləcəyi ehtimalları fonunda əhəmiyyətlidir”.

Bu barədə Bakıvaxtı.az-a siyasi şərhçi Aqşin Kərimov bildirib.

Onun sözlərinə görə, Ağ Ev Donald Tramp administrasiyası ilə ABŞ-nin xarici siyasət strategiyasını dəyişikliyə məruz qoyur. Bunun qlobal və regional səhnələrə saldığı işığın nəyi necə aydınlaşdıracağı isə meydana suallar çıxarır:

“Çünki Trampın Ukraynadakı müharibənin həlli üçün Ağ Ev-Kreml ikitərəfli əlaqələrini yeniləməsi müxtəlif regionlar üzrə ABŞ ilə Rusiyanın qarşılıqlı güzəşt diaopazonunu müəyyənləşdirir.

İlham Əliyevlə Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan birinci növbədə Rusiya-ABŞ əlaqələrinin mümkün nəticələrini konseptual olaraq müzakirə edəcəklər. Başqa yandan Tramp və onun komanasının qlobal iqtisadi mülkiyyətlər üzərində çalışması isə ABŞ-nin Türk Dövlətləri Təşkilatına da diqqətini artıracaq. Çinin bu fonda ABŞ-Rusiya əlaqələrinə və Trampın “iqtisadi millətçiliyinə” qarşı reaksiyasının yarada biləcəyi faktiki konyunktura Əliyevlə Ərdoğanın diqqət mərkəzindədir.

İkinci növbədə, Ağ Evin siyasətinin Cənubi Qafqazdakı dinamikalara təsirlərə müzakirə predmeti olacaq və bu əsnada Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin gələcəyinə dair yeni ideyalar meydana çıxa bilər”.

Müsahibimiz qeyd edib ki, üçüncü, Türkiyənin onilliklər ərzində Türkiyə dövlətinə qarşı həm daxildə, həm xaricdə, o cümlədən Suriya və İraqda döyüşən PKK-nın tərksilah edilməsi barədə çağırışlar Bakı-Ankara strateji ittifaq trafikində geniş müzakirə portfeli yaradır:

“Çünki onillərdir İmralıda həbsxanada olan Abdullah Öcalanın PKK-nın silahı yerə qoyması barədəki çağırışı Türkiyə xarici siyasəti üçün heyrətamiz dönüş nöqtəsi təqdim edir.

Ona görə ki, PKK terror təşkilatından qaynaqlanan gərginliklər onilliklər ərzində Türkiyənin, Yaxın Şərq, hətta Cənubi Qafqazda təhlükəsizlik axtarışlarında maneələr yaradıb. İndi isə PKK-nın Türkiyənin qətiyyətli və prinsipial siyasəti nəticəsində geosiyasi kart kimi xarakterini itirməsi Bakı-Ankara müttəfiqlik münasibətlərinin yenidən nəzərdən keçirilməsini aktuallaşdırır”.

Aqşin Kərimov, politoloq

A.Kərimov hesab edir ki, İlham Əliyevin səfəri daha geniş müstəvidə bir neçə məsələ baxımından önəmlidir:

“Birincisi, Azərbaycanla Türkiyə ABŞ-nin Cənubi Qafqazda öz maraq dairəsindən bir hissəni Rusiyaya “təhvil” verə bilməsini təhlil edir. Bu, Azərbaycanla Türkiyənin həm Rusiya, həm də ABŞ ilə münasibətlərində yeni xətt təşkil edə bilər. Bu kontekstdə Azərbaycan-Ermənistan əlaqələrinin yeni düzənə uyğunlaşdırılması Əliyevlə Ərdoğanın müzakirəsində tərtib olunacaq.

İkincisi, Rusiya ABŞ-nin Ukraynadan əlini çəkmməsi fonunda Yaxın Şərqdə Vaşinqtona güzəşt dairəsi “tanıya” bilər. Bu da Vaşinqton-Moskva sövdələşmələri fonunda həmin regionda Türkiyə və Azərbaycanın müştərək strateji maraqları üçün çağırışlar yaradacaq. Azərbaycan və Türkiyə liderləri bunun Suriya konteksti ilə bərabər, İrana təsir mövzuları, bütövlükdə isə proseslərin Cənubi Qafqazdakı reallıqlara adekvatlığını müzakirə edəcək.

Üçüncüsü, PKK-ya bağlı bütün kürd qruplar Öcalanın tərksilah və dağılma çağırışına əməl etsələr, bu, qırx ildən artıqdır davam edən münaqişədə Türkiyənin böyük bir qələbəsi olacaq”.

Həmsöhbətimizin qənaətincə, PKK-nın Suriya və İraq filialları Öcalanın mesajını Yaxın Şərqdə silahlı kürd koalisiyaları üçün qəbuledilməz hesab edir:

“Bu baxımdan Türkiyə İraq və Suriyada PKK filiallarının artan hücumları ilə üzləşə bilər, hərçənd ki, Ankara böyük ölçüdə PKK qanadlarını da sındırır. Azərbaycanla Türkiyə Öcalanın bəyanatından sonra uyğun hərəkət etmək üçün mərhələli yol xəritəsi hazırlayacaqlar”.

Qeyd edək ki, bu gün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Ankaraya səfər edəcək.

Bakıvaxtı.az  xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə Prezident Administrasiyasının Kommunikasiya İdarəsinin rəhbəri Fəxrəddin Altun sosial şəbəkədə bildirib. Onun sözlərinə görə, səfər Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın dəvəti ilə baş tutacaq.

Aydın Baxış