Azərbaycanda gərginlik yaradan hadisənin gerçək səbəbi bilindi Çıxış yolu

Noyabrın 18-də saytlar və bəzi rəqəmsal xidmətlərə çıxışda yaranan çətinliklər narahatlıq yaradıb. Bunun təkcə lokal deyil, qlobal xarakterli texnoloji böhran ola biləcəyi bildirilir.

Bu cür qlobal böhran zamanı vəziyyətdən çıxmaq üçün alternativ resurs yaradıla bilərmi?

Globalinfo.az-a danışan kibertəhlükəsizlik üzrə ekspert Əmrah Mövsümzadə deyib ki, “Cloudflare” şirkətində baş verən qlobal nasazlıq ölkədə ciddi problem yaradıb:

“Dünyanın bir çox ölkələrində saytlar, ödəniş sistemləri və onlayn xidmətlərin fəaliyyətində çətinliklər müşahidə olundu. Hadisə kiberhücumla əlaqəli deyildi. “Cloudflare”nin açıqlamasına görə, problem şirkətin bot idarəetmə modulu ilə bağlı daxili konfiqurasiya xətasından qaynaqlanıb. Yəni sistem daxilində səhv yaradılmış böyük konfiqurasiya faylı trafikin emalı zamanı çöküb, milyonlarla istifadəçiyə təsir edən domino effekti yaradıb.

Hazırda internet infrastrukturu həddindən artıq mərkəzləşib, bir çox saytlar, şirkətlər və onlayn xidmətlər “Cloudflare” kimi iri provayderlərdən asılıdır. Buna görə də həmin platformada yaranan kiçik texniki nasazlıq belə, eyni anda yüz minlərlə xidmətin əlçatanlığını məhdudlaşdıra bilir. Bank kartlarında və digər elektron sistemlərdə yaranan çətinliklər də məhz bunun nəticəsidir”.

Əmrah Mövsümzadə

Ekspert qeyd edib ki, belə halların təsirini azaltmaq üçün şirkətlər bir neçə alternativ infrastruktura əsaslanmalıdır:

“Eyni zamanda CDN və DNS provayderlərini yedəkləməli, kritik xidmətlər üçün əlavə ehtiyat sistemləri qurmalıdırlar. Qlobal internetdə kəsintilər hər zaman baş verə bilər, lakin düzgün yedəkləmə strategiyası sayəsində belə hadisələrin təsir dairəsini minimuma endirmək mümkündür. Bu insident bir daha göstərir ki, rəqəmsal təhlükəsizlik təkcə kibertəhlükələrdən qorunmaq deyil, həm də infrastrukturun dayanıqlığını təmin etməkdir”.

Qeyd edək ki, sözügedən problem Gürcüstan, Ermənistan, Rusiya və bir sıra ölkələrdə də yaşanıb.

Ləman İmran
Globalinfo.az