Dabaq xəstəliyinə qarşı peyvəndləmə vacibdir EKSPERT

Son günlər Azərbaycanın bəzi rayonlarında dabaq xəstəliyinin yayıldığıbarədə məlumatlar tirajlanır.
Dabaq xəstəliyi, əsasən cütdırnaqlı heyvanlarda (iribuynuzlu, xırdabuynuzlu, dəvə və nadir hallarda atlarda) rast gəlinən, yüksək yoluxuculuğa malik bir virus xəstəliyidir. 

Xəstəliyin inkubasiya dövrü 2-7 gün, bəzən isə 14-21 günə qədər uzana bilər. Ölüm riski heyvanın növü və yaşına görə dəyişir; buzovlarda ölüm nisbəti 50%-ə qədər, südəmər çoşqalarda isə 60-80% arasında ola bilər.

Modern.az-a açıqlamasında aqrar məsələlər üzrə ekspert Akif Nəsirli qeyd edib ki, Azərbaycan ərazisində dabaq xəstəliyi sonuncu dəfə 2001-ci ildə qeydə alınıb. Onun sözlərinə görə, son 10 il ərzində həyata keçirilən seromonitorinqlərin nəticələrinə əsasən, heyvanlar arasında xəstəlik halları aşkar edilməyib.

“Lakin 2025-ci ilin oktyabr ayından ölkənin bəzi bölgələrində iribuynuzlu heyvanlar arasında dabaq xəstəliyinin yayıldığı bildirilir. Rəsmi qurumlardan isə məlumat verilib ki, heyvanların peyvəndlənməsi həyata keçirilir”.

Ekspert bildirib ki, dabaq xəstəliyi əsasən heyvanlara xas olsa da, zoonoz xüsusiyyətə malikdir və nadir hallarda insanlara da keçə bilər.

“İnsanlarda xəstəlik yüngül keçir və ciddi fəsadlara səbəb olmur. Yoluxma xəstə heyvanlarla birbaşa təmas, çiy heyvan məhsullarının istehlakı və digər yollarla keçə bilər”.

A.Nəsirli bu kontekstdə heyvanları qorumaq üçün peyvəndləmə, gigiyena, qida təhlükəsizliyi və s.vacibliyinə də diqqət çəkib:

“Heyvanları ildə iki dəfə dabaq xəstəliyinə qarşı peyvəndləmək vacibdir. Bundan əlavə, heyvanlarla işləyən şəxslər əlcək, qoruyucu geyim və maska istifadə etməli, sonra əl və üzlərini yaxşıca yumaqla gigiyenik qaydalara əməl etməlidirlər.

Əlavə olaraq, çiy süd məhsullarından (xüsusən kənd pendiri, qaymaq) uzaq durmaq, ətləri isə tam bişirilmiş halda istehlak etmək də vacibdir”.

Ekspert həmçinin vurğulayıb ki, heyvan bazarları və sərhəd bölgələrində nəzarət gücləndirilməli, eləcə də xəstə heyvanların məhv edilməsi ilə bağlı müvafiq tədbirlər görülməlidir:

“Ölkəmizdə dabaq xəstəliyinə qarşı profilaktik tədbirlər çərçivəsində 2016-cı ildə 4,973,892 baş iribuynuzlu və 5,895,483 baş xırdabuynuzlu heyvan peyvəndlənmişdi. Bu tədbirlər nəticəsində o dövrdə xəstəlik halları qeydə alınmayıb”,- deyə A.Nəsirli bildirib.