Icma.az
close
up
RU
Dədə Şəmşir hər vaxtın DƏDƏSİ

Dədə Şəmşir hər vaxtın DƏDƏSİ

Modern.az portalından verilən məlumata əsasən, Icma.az bildirir.

Azərbaycan mədəniyyətinin, mənəviyyatının ən dərin qatlarında yaşayan, sazın səsi ilə ruhumuza hopan bir sənət var - aşıqlıq. Aşıqlığın klassik anlamı blkə də, aşiq olmaq, sevmək, fəda olmaq deməkdir.   

Bu, sadəcə şeir söyləmək və ya musiqi ifa etmək deyil: bu, bir xalqın tarixini, sevgisini, qəhrəmanlığını və fəlsəfəsini nəsildən-nəslə ötürən bir ocaqdır. Aşıqlıq sənəti xalqın ruhunda, dilində danışan, onun dərdini, sevincini sazın simlərində dilləndirən canlı epopeyadır.

Azərbaycanın gerçək aşıqları tək musiqiçi və ya şair deyillər, onlar həm də xalqın söz adamları, müdrik yol göstərənlərdir. Onlar dastanları ilə igidlərin qəhrəmanlığını dilə gətirər, qoşmaları ilə məhəbbətin ən saf, ən ülvi çalarlarını təsvir edər, gəraylıları ilə hikmətin ən dərin qatlarına enərlər. Aşıqlar həm də məclisin ruhudur – bir xalqın keçmişini, bu gününü və sabahını sazın sehrində birləşdirən sənətkarlardır.

Bu sənətin fədailərinə DƏDƏ deyirlər. Dədə Ələsgər, dədə Şəmşir...

Bu gün Dədə Şəmşirin 135 yaşı tamam olur. Çox qəribədir, Dədə Şəmşirin yaradıcılığına diqqət etdikdə ona yaş verməkdə aciz qalır adam. 

Şeirləri elə dərinliklərə gedib çıxır ki, düşünürsən o, Azərbaycanın ən yaşlı adamıdır. 

Digər bir şeirini oxuyursan, bu dəfə fikrin dəyişir, elə bilirsən ki, Dədə Şəmşir ya gəncdir, ya da hələ doğulmayıb. Dədəliyin sehri adamı tutur.

Bəli, harada yaşlı var, harada gənc var, harada sevgi var, harada mənəviyyat var, ağsaqallıq var, ağayanalıq var Dədə Şəmşir ordadır.

Harada dağlar var, dərələr var, cəmənlik, gül, çiçək var, bulaqlar var, qar var, Dədə Şəmşir ordadır. 

Harada gözəllik var, Dədə Şəmşir ordadır.

Harada haqq var Dədə Şəmşir ordadır. 

Dünən də belə olub, bu gün də belədir, sabah da belə olacaq.

Dədə Şəmşir dünəndədir, bu gündədir, sabahdadır.

Onun sazından süzülən havalar sadəcə bir musiqi alətinin səsi deyil – o, dil açıb danışan, pis günlərimizə yas tutan, qəhrəmanlıqlarımızı göylərə qaldıran, xalqın taleyini nəğmə edən, körpələrə laylay, dünyasını dəyişənlərə ağu deyən tarixdir. 

Dədə Şəmşir bir ruhdur.

Dədə Şəmşir bir Kəlbəcərdir. 

Kəlbəcər deyiləndə ilk yada düşən, göz önünə gələn Murovdu, Dəlidağdı, Tərtərdi, Dədə Şəmşirdi.

Öz səsi də, sazının səsi də bənzərsizdir, bir başqadır. Şeirləri sadəcə misralar deyil, danışan tarixdi, mənəviyyatdır, milli çalarları özündə cəmləşdirən xəzinədir.

Saf məhəbbət, Vətən sevgisi, həyat fəlsəfəsini bu xəzinədə tapmaq olar. Onun yaratdığı qoşmalar, gəraylılar, təcnislər Azərbaycan poeziyasının üst nümunələridir. 

Dədə Şəmşir indiki anlamda, indikilər kimi aşıq olmayıb. Yaşlı adamlarla, onu görənlərlə həmsöhbət olursan, dinləyirsən, heyrət səni bürüyür. Sən demə, onu toy məclislərinə saz çalmaq, dastan demək üçün çağırmırmışlar, xeyir-dua almaq üçün dəvət edirlərmiş. Möcüzəyə bax, Allah-Allah! 

Qan yatırmağa, elçiliyə, barışıqlığa onu çağırarmışlar.

Xeyir-dua adamı!

Belə ruh, belə mənəviyyat ondan necə olub. Haqq aşiqi deyilən budur, bəlkə.

Dədə Şəmşirin qısa tərcümeyi-halına fikir ayıraq.

1893-cü il martın 15-də Kəlbəcərin Dəmirçidam kəndində dünyaya göz açıb. O, el şairi və sənətkar olan atası Ağdabanlı Qurbanın yolunu davam etdirərək, aşıq sənətinin inkişafına böyük töhfələr verib. Miskin Abdal nəslinin davamçısı olan Dədə Şəmşirin Kəlbəcərdə Səməd Vurğunla görüşməsi, deyişməsi Səməd Vurğunda ona vurğunluq yaradıb. 

Aşıq Şəmşir təkcə istedadlı ifaçı və şair deyil, həm də böyük məktəb yaradan sənətkardır. Onun yetirmələri arasında Aşıq Qardaşxan, Qəmkeş Allahverdi, Aşıq Xalıqverdi kimi tanınmış saz-söz ustadları var. O, yalnız saz ifaçılığına deyil, bütövlükdə poeziya mədəniyyətinə təsir göstərib. Bəhmən Vətənoğlu, Sücaət kimi şairlər məhz onun sənət ənənələrindən bəhrələnərək öz yolunu müəyyən ediblər.

Dədə Şəmşirin yaradıcılığı bu gün də Azərbaycan mədəniyyətinin ayrılmaz hissəsi olaraq yaşayır. Sazın sehrli səsi ilə onun dastanları dillənir, yaradıcılığı yeni nəfəslə səslənir. Onun qoşmaları hələ də xalqın içindədir, hələ də sazın sehrində tariximizin, sevgimizin, ruhumuzun nəğməsini ifadə edir. Aşıq Şəmşirin izləri sazın hər simində, hər sözündə, hər nəğməsində yaşayır.

Bu gün Dədə Şəmşirin 135 illiyi qeyd edilir, bu təkcə bir yubiley deyil, həm də onun sənətinin zaman qarşısında üzüağö çıxdığını, sazın və sözün gücü ilə hələ də yaşadığını sübut edən bir tarixdir. O, təkcə keçmişin deyil, bu günün və gələcəyin də ustadıdır. Onun yaratdığı misralar sazın simlərində səslənməkdə, yeni nəsillərə ruh verməkdə davam edir. 

Bu gün Kəlbəcərin azaddır, DƏDƏ...

Sənin ruhun da azaddır, şaddır...

Öz ocağında, öz tüstüsündə DƏDƏmizi ziyarət etmək nəsibimiz olsun.

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az-ı izləyin.
seeBaxış sayı:58
embedMənbə:https://modern.az
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

2025-ci il bayram tətil günləri: Novruz, Ramazan və Qurban bayramı tarixləri açıqlandı

14 Mart 2025 00:31see796

Evində ölü tapılan Hollivud ulduzu milyonluq sərvətini övladlarına miras qoymayıb

15 Mart 2025 05:18see153

Bakının hansı küçələrində sıxlıq var? 14.03.2025

14 Mart 2025 08:21see132

Zaur Paşayevlə bacarmadıq Lənkəran ın baș məşqçisi

14 Mart 2025 02:37see130

İnsan beyin hüceyrələrindən kompüter hazırlanıb

14 Mart 2025 21:02see123

Pekində İranın nüvə problemi ilə bağlı iclas başladı

14 Mart 2025 08:36see121

İstəyərdim ki, U 21 millisinə namizəd bir çox futbolçular mənimlə işləsin

15 Mart 2025 00:01see118

Yalı çapkını nın aktyoru Kuruluş Osman da Foto

14 Mart 2025 17:08see117

Yekun sülh müqaviləsi ilə bağlı MÜHÜM DETALLAR: “Ən azı 2026 cı ilə qədər…” KONKRET

14 Mart 2025 16:32see117

Lukaşenko: Ya vuruşun, ya da barışın!

14 Mart 2025 16:25see117

Noutbukunuz islanarsa, dərhal bunları edin Vacib addımlar

14 Mart 2025 04:05see117

Azərbaycan qadını ərindən buna görə BOŞANIR?

14 Mart 2025 20:58see114

Bako Sahakyan: Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində “İskəndər M”, “Toçka U” kimi silahlar olmayıb

14 Mart 2025 16:01see113

Paşinyan Qərbin dəstəyinə arxalanırdı, xəyallar puç oldu RƏY

14 Mart 2025 06:33see111

Milli Məclisin iclasında Nazirlər Kabinetinin hesabatı dinlənilib

14 Mart 2025 19:10see111

ABŞ iıə yanaşı, Rusiya da öz planlarını qurur AÇIQLAMA

14 Mart 2025 22:24see109

Aİ ABŞ tarif müharibəsi: ABŞ dan gələn hər şeyə hazırıq

14 Mart 2025 20:23see108

Bəstəkarlar İttifaqının İdarə Heyətinin növbəti iclası keçirilib (COPY 2025.03.15 10:01)

15 Mart 2025 10:06see108

Aleyna Tilkiyə şantaj qalmaqalı: Göndərilən mesaj üzə çıxdı

14 Mart 2025 04:01see107

100 il yaşamaq üçün bu 2 analizə diqqət...

15 Mart 2025 02:05see107
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri