Dünyada gərginlik artır, ona görə ən pis versiyaya hazırlaşmaq məcburiyyətindədirlər

Avropa Komissiyası Avropa İttifaqı (Aİ) ölkələrinə 2026-cı ildən etibarən Rusiyadan qısamüddətli qaz tədarükü ilə bağlı müqavilələr, 2027-ci ilin sonuna qədər isə uzunmüddətli müqavilələr bağlamağı qadağan etməyi təklif edib.

Bu Rusiya iqtisadiyyatını çökdürə bilərmi? Avropa İttifaqı Rusiyadan qaz alışını dayandırsa, qaz alışını hansı ölkələrdən edəcək?

Mövzu ilə bağlı Redaktor.az-a açıqlamasında iqtisadçı Xalid Kərimli bildirdi ki, Aİ-nin Rusiyadan qaz tədarükü müharibədən qabaq 40-42% idisə, son dönəmlərdə bu 15% ətrafındadır.

"Yəni, artıq əhəmiyyətli dərəcədə azaldırlar. Avropa İttifaqı bir çox yollarla məsələlərini həll edə bilər. Alternativ enerjiyə keçib günəş işığına, külək enerjisinə üstünlük verərlər. Qaz isə kimya sənayesində də istifadə edilirdi, amma əsasən isitmə və elektrik sahələrində istifadə olunur.

Digər məqam isə Aİ maye qaz alışını artırır. Maye qazı isə Qətərdən, BƏƏ-dən alırlar. Digər istiqamətlərdə də artırırlar. Düzü, Azərbaycanda artırmadılar. 2-3 ildir ki, Cənub Qaz Dəhlizinin genişləndirilməsi haqda danışıqlar var. Hələ onu artırmırlar, investisiya qoymurlar. 2027-2028-ci ilə qədər 2 dəfə artırılmalı idi, amma artıq 2025-dir. Bunu etmək üçün artıq başlamalı idilər. Yəni alternativ mənbələrdən artırırlar. Bu ölkələr Norveçdir, Əlcəzairdir".

Ekspert Aİ-nin Rusiyadan qaz alışını sıfırlayacağına əmin olmadığını vurğuladı.

"Amma bunlar ən pis versiyaya hazırlaşırlar. Dünyada gərginlik artır, ona görə ən pis versiyaya hazırlaşmaq məcburiyyətindədirlər. Digər bir məqam isə buna nail ola biləcəklər, ya ola bilməyəcəkləridir. Amma məncə bu, uğursuz olacaq.

Rusiya bundan sarsılacaqmı? Məncə xeyir. Aİ Rusiyadan alışı 40-dan 15-ə endirib və Rusiyada heç bir dəyişiklik olmadı. Rusiya olduğu kimi müharibə edir, heç 1 aylıq atəşkəs də etmədi. Bir də faktiki olaraq Rusiyanın bu sanksiyalara dözümü, immuniteti artır.

Aİ Rusiyaya sanksiyalar qoysa da, digər kanallardan özlərinə lazım olanı qismən alırlar. Bu məqamda Rusiyadan tamam azad olmaları problemdir", - deyə Xalid Kərimli qeyd etdi.

Xədicə BAXIŞLI