Dünyada xərçəng ölümləri növbəti 25 il ərzində təxminən 75% artacaq

Yeni təhlilə görə, müalicədəki irəliləyişlərə və risk faktorlarını azaltmaq səylərinə baxmayaraq, qlobal xərçəng ölümlərinin sayı qarşıdakı 25 il ərzində təxminən 75% artacaq. Oxuməni.az xəbər verir ki, bu barədə “Euronews.com” məlumat yayıb.

2050-ci ilə qədər 18,6 milyon insanın xərçəngdən öləcəyi gözlənilir. “The Lancet” tibb jurnalında dərc olunan hesabata görə, bu müddət ərzində xərçəngə yeni yoluxanların sayı 60 faizdən çox artaraq 30,5 milyona çatacaq.

Tədqiqat göstərir ki, əhalinin artımı və qocalmasının bu rəqəmi əhəmiyyətli dərəcədə artıracağı gözlənilir.

Hazırda xərçəngdən ölüm hallarının 40%-dən çoxu siqaret, qeyri-sağlam qidalanma və yüksək qan şəkəri kimi 44 "dəyişdirilə bilən" risk faktoru ilə əlaqələndirilir. Dəyişdirilə bilən risk faktorları 2023-cü ildə kişilər arasında xərçəngdən ölüm hallarının 46%-ni təşkil edib, ilk növbədə tütün, pəhriz, alkoqol, peşə təhlükələri və havanın çirklənməsi səbəbindən.

Xərçəngdən ölüm hallarının 36%-nin dəyişdirilə bilən risklərlə əlaqəli olduğu qadınlar arasında əsas amillər tütün, təhlükəli cinsi əlaqə, pəhriz, piylənmə və yüksək qan şəkəri idi.

Tədqiqatın müəlliflərindən biri və ABŞ-da yerləşən Sağlamlığın Ölçmələri və Qiymətləndirilməsi İnstitutunun (IHME) tədqiqatçısı doktor Teo Vos, "Ölkələrin potensial olaraq xərçəngin qarşısını ala biləcək və insanların həyatını xilas edə biləcək bu risk faktorlarını həll etmək üçün böyük imkanları var" deyib.

Hesabat 204 ölkə və ərazidə 47 xərçəng növünü araşdırır, 1990-2023-cü illər arasında hadisələri və ölümləri izləyir və sonra bu nisbətləri 2050-ci ilə qədər proqnozlaşdırır.

2023-cü ildə dünya üzrə 18,5 milyon yeni xərçəng hadisəsi və 10,4 milyon ölüm baş verəcək ki, bu da 1990-cı illə müqayisədə xeyli çoxdur. Bununla belə, ölüm nisbəti, ilk növbədə, varlı ölkələrdəki azalmalar səbəbindən azalıb.

Gələcək illərdə artan xərçəng yükündən ən çox aşağı gəlirli ölkələrin zərər görəcəyi gözlənilir. Təhlillərə görə, indidən 2050-ci ilə qədər yeni xərçəng hadisələrinin yarısından çoxu və ölümlərin üçdə ikisi onların payına düşəcək.

Almaz Həsənli