Icma.az
close
up
RU
Əriyən Antarktida gizli təhlükəni oyatdı Dünya su altında qala bilər

Əriyən Antarktida gizli təhlükəni oyatdı Dünya su altında qala bilər

Teleqraf.com saytından əldə olunan məlumata görə, Icma.az məlumat yayır.

Elm adamları xəbərdarlıq edirlər ki, Antarktidada əriyən buzlar qitənin nəhəng buz təbəqəsi altında vulkan püskürmələrinə səbəb ola, bu da yavaş, amma təhlükəli əks təsir dövrəsi yarada bilər. Yeni araşdırma iqlim böhranının səbəb olduğu Antarktida buz örtüyünün əriməsinin səthin altındakı vulkanik aktivliyi artıra biləcəyini göstərir.

Teleqraf.com xəbər verir ki, bu barədə “The Independent” yazır.

Antarktidada 100-dən çox vulkanın olduğu bildirilir və onların bir çoxu buz örtüyü altında, xüsusən də qərb sahili boyunca yerləşir. Vulkanların bəziləri buzun üzərinə qalxsa da, bir çoxu dərində yerləşdiyi üçün onları aşkarlamaq və öyrənmək çətindir.

Tədqiqatçılar buzun tədricən itirilməsinin Antarktida buzunun altındakı maqma təbəqəsinə necə təsir etdiyini öyrənmək üçün 4000 kompüter simulyasiyası həyata keçiriblər. Nəticələr göstərir ki, buz əridikcə altındakı torpağa təzyiqi azaldır və sıxılmış maqmanın genişlənməsinə şərait yaradır. Bu proses maqma mərkəzlərinin divarlarına təzyiqi artırır və potensial olaraq vulkan püskürmələrinə səbəb olur.

Buz əridikcə səthdəki təzyiq aşağı düşür və maqmada həll olunan qazların çıxmasına imkan verir. Bu qaz buraxılması maqma təbəqəsində təzyiq yaradır və püskürmə ehtimalını artırır.

Püskürmələr səthin altında baş versə və görünməsə də, ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Buzaltı vulkan püskürmələrindən qaynaqlanan istilik səthin dərinliklərində əriməni sürətləndirə, buz təbəqəsini zəiflədə və potensial olaraq gələcək vulkanik fəaliyyətlərə gətirib çıxara bilər.

Alimlər xəbərdarlıq ediblər ki, bu proses yavaş əks təsir döngəsi yarada bilər: əriyən buz səth təzyiqini aşağı salır, vulkan püskürməsinə səbəb olur, bu da öz növbəsində buzların əriməsini sürətləndirən istilik buraxır.

“Buz təbəqəsinin altındakı püskürmələr əriməni artıra və qlobal temperaturun artması nəticəsində yaranmış problemləri daha da gücləndirə bilər”, - araşdırmada deyilir.

Tədqiqat göstərir ki, bu əks təsir mexanizmi əsrlərdir işləyir, yəni bəşəriyyət istixana qazı emissiyalarını kəskin şəkildə azaltsa belə, təsirlər davam edə bilər. Tarixi sübutlar göstərir ki, oxşar proseslər son buz dövründə, Antarktida buz təbəqəsinin daha qalın olduğu dönəmdə də baş verə bilər.

Elm adamları bu dəyişikliklərin yavaş tempdə getdiyini söyləsələr də, bu, Antarktidanın uzunmüddətli sabitliyi və okean səviyyəsinin qalxması ilə yarana biləcək fəsadlarla bağlı narahatlıq doğurur. Qitənin buz təbəqəsi artıq dəniz səviyyəsinin qalxmasında lokomotiv rolunu oynayır və artan vulkanik aktivlik problemləri daha da artıra bilər.

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:148
embedMənbə:https://teleqraf.com
archiveBu xəbər 07 Yanvar 2025 15:43 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see185

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see179

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see142

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see136

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see134

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see133

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see132

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see132

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see131

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see130

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see129

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see129

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see128

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see128

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see125

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

19 Oktyabr 2025 07:08see123

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see122

Sofiya Universitetində “Azərbaycan suveren dövlətçilik yolunda” sərgisinin açılışı

19 Oktyabr 2025 06:45see121

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see120

Sabah yağış yağacaq

19 Oktyabr 2025 13:05see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri