Ermənistan Rusiyadan uzaqlaşmaq istəyir, amma... Qopması çətin bağlar

Artur Atayev: "Hindistan və Fransadan silah tədarük etməklə İrəvan Rusiyadan siyasi asılılığını azaldır"

Stanislav Priçtin: “Ermənistanın silah bazarında Rusiyanın payı gec-tez bərpa olunacaq"

Qabil Hüseynli: “Ermənistan gec-tez Rusiya silahları əldə etmək üçün Moskvaya üz tutacaq”

Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğalçı müharibəsi fonunda Ermənistan Rusiya silahlarını almaqdan imtina edərək Hindistan və Fransadan silah almağa başlayıb. Belə ki, 2022-2023-cü illərdə İrəvan Yeni Dehli ilə 1,5 milyard dollardan çox, Parislə 2023-2024-cü illərdə isə 250 milyon dollarlıq müdafiə müqavilələri imzalayıb. Eyni zamanda, Ermənistanın Rusiya ilə 400 milyon dollarlıq sonuncu müqaviləsi 2021-ci ildə imzalanıb və hələ də tam icra olunmayıb. “Vedomosti” bu barədə Rusiya Beynəlxalq İşlər Şurasının (RİAC) “Mövcud mərhələdə Rusiya-Ermənistan qarşılıqlı fəaliyyəti” adlı hesabatına istinadən yazıb.

O cümlədən, Ermənistan Hindistandan 214 mm-lik “Pinaka” reaktiv yaylım atəş sistemləri, 155 mm-lik ATAGS artilleriya qurğuları, ZADS pilotsuz uçuş sistemləri, “Akaş-1S” hava hücumundan müdafiə sistemləri, habelə Rusiya lisenziyası ilə istehsal olunan “Konkurs” tank əleyhinə raket kompleksləri alıb. Fransa da öz növbəsində Ermənistanı üç “GroundMaster” 200 radarı, “Mistral 3” portativ zenit-raket kompleksləri və “Sezar” özüyeriyən artilleriya qurğuları ilə təmin edəcək.

Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutunun (SPIRI) məlumatına görə, 2011-2020-ci illərdə Ermənistanın silah idxalında Rusiyanın payı 94%-ə çatıb. Respublika Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan qeyd edib ki, 2024-cü ilə qədər bu, 10%-ə düşüb.

Politoloq və Qafqaz üzrə mütəxəssis Artur Atayev hesab edir ki, Hindistan və Fransadan silah tədarük etməklə İrəvan Rusiyadan siyasi asılılığını azaldır. Onun sözlərinə görə, bu, uzunmüddətli strategiyadır, lakin Moskva ilə hərbi sahədə münasibətlərin yekun olaraq kəsilməsini nəzərdə tutmur.

İMEMO RAS-ın Mərkəzi Asiya sektorunun rəhbəri Stanislav Priçtin isə qeyd edib ki, Fransa və Hindistan silahları Ermənistan ordusundakı Rusiya və SSRİ hərbi texnika parkını tam əvəz edə bilməyəcək: “Ona görə də təchizatın diversifikasiyası tendensiyası daha çox siyasi əhəmiyyət kəsb edir.

"Ermənistan hərbçiləri hələ də Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) standartlarına riayət edir və Gümrüdə Rusiya hərbi bazasının olması Moskva ilə İrəvan arasında əməkdaşlıq üçün bir bağ olaraq qalır. Ona görə də Ermənistanın silah bazarında Rusiyanın payı gec-tez bərpa olunacaq", - ekspert fikrini yekunlaşdırıb.

Sabiq dövlət müşaviri, azərbaycanlı politoloq Qabil Hüseynli də hesab edir ki, Ermənistanın Hindistan və Fransa silahlarını alması kənardan bu dövlətin Rusiyadan uzaqlaşdığını göstərə bilər: “Amma Ermənistanda Rusiyanın təsir rıçaqları kifayət qədər güclü və işləkdir. Nəzərə almaq lazımdır ki, Ermənistan hələ də Rusiyanın patronajlığı altındakı KTMT-nin üzvüdür. Düzdür, İrəvandan bəyan edilir ki, KTMT-nin işlərində aktiv iştirak yoxdur, amma üzvlükdən rəsmən çıxılmayıb. Eyni zamanda, Gümrüdə Rusiyanın 102-ci hərbi bazası qalmaqdadır. Ermənistan isqtisadiyyatı da Rusiyadan asılı vəziyyətdədir. Belə olan halda, Ermənistanın Rusiyadan uzaqlaşdığını demək çətindir”.

“Nəzərə almaq lazımdır ki, Rusiya üç ildir ki, Ukraynaya qarşı işğalçı müharibə aparır. Rusiyanın bu gün özünə silah-sursat hava və su kimi lazımdır. Moskva hazırda silah üçün Şimali Koreyaya, İrana üz tutur. Belə olan halda, Ermənistana silahı necə tədarük edə bilər?”, - sabiq dövlət müşaviri bildirib.

“İrəvan bu bəhanə ilə Hindistandan, Fransadan silahları alır. Hələ bəlli deyil ki, o silahların pulunu ödəyirmi? Ortada rəsmi müqavilələr olsa da, mən inanmıram ki, Ermənistan bu dövlətlərə pul ödəyir. Unutmaq olmaz ki, Fransa da, Hindistan da Ermənistanı dostu sayır. Eyni zamanda, Ermənistanın pulu yoxdur”, - deyə analitik əlavə edib.

Q.Hüseynli əmindir ki, Ermənistan gec-tez Rusiya silahları əldə etmək üçün Moskvaya üz tutacaq: “Rusiya da Ermənistanın orbitindən çıxmasını istəmir. Hər zaman Rusiyanın forpostu və dəyənəyi olan Ermənistanın bu dövlətdən uzaqlaşması çətindir”.