Ərzaq qiymətləri KƏSKİN UCUZLAŞACAQ Bu TARİXDƏ

Dünya Bankı "Əmtəə Bazarlarına Baxış" hesabatının aprel buraxılışını dərc edib. Hesabatda qlobal əmtəə qiymətlərinin 2026-cı ildə son 6 ilin ən aşağı səviyyəsinə düşəcəyi proqnozlaşdırılıb.
Hesabatda bol neft hasilatı və zəif iqtisadi artım nəticəsində qlobal əmtəə qiymətlərinin 2020-ci ildən bəri görünməmiş səviyyələrə düşəcəyi gözlənilir. Qiymətlərin aşağı düşməsinin artan ticarət maneələrindən qaynaqlanan qısamüddətli inflyasiya risklərini azalda biləcəyi, eyni zamanda hər üç inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatdan ikisinin iqtisadi artım proqnozlarını zəiflədə biləcəyi qeyd edilib.
Hesabata görə, qlobal əmtəə qiymətlərinin 2025-ci ildə 12,4 faiz, 2026-cı ildə isə 4,8 faiz enəcəyi gözlənilir.
Bəs, dünya bazarındakı ucuzlaşma ölkəmizə necə təsir edəcək?
Mövzu ilə bağlı Bizim.Media-ya danışan iqtisadçı ekspert Fuad İbrahimov deyir ki, Dünya Bankının bu hesabatı xoş xəbər kimi görünür:
“Amma unutmayaq ki, son 20 ildə dünyada və ölkəmizdə ərzaq məhsullarının qiymətində artımı müşahidə edilir. Bu artımı BMT-nin Ərzaq Təhlükəsizliyinə aid hesabatlarında da görmək olur.
Bu da təbii haldır. Çünki,dünyada əhali artır. Artan tələbat lazımınca ödənilməyəndə qıtlıq yaranır. Qıtlıq isə qiymət artımına təkan verir.
Digər tərəfdən dünya bazarında baş verənlərin daxili bazara təsiri üçün sağlam rəqabət olmalıdır. Bu gün qida məhsullarının əsas hissəsini idxal edirik. İdxalçı şirkətlərin sayı isə kifayət qədər azdır. Bazarda oyunçuların az olması rəqabəti zəiflədir. Ona görə də dünya birjalarında baş verən enmələr bizim bazara bir qayda olaraq təsirsiz qalır.
Bu yerli istehsalda da belədir.
Məsələn, 10 il əvvəl bir litir suyun qiyməti 60 qəpik civarında idi. İndi isə həmin sular 1 manatadır. Yəni təkcə idxal olunan məhsullar yox, yerli istehsal olan məhsulların da qiymətində kəskin artım var”.
Müsahibimiz onu da qeyd edib ki, son zamanlar ölkəmizdə iki məhsulun qiymətində eniş olub:
“Bunlardan biri çörəyin, digəri isə premium benzinin qiymətidir. Hər iki qiymət enişi isə hökumətin müdaxiləsi və yaxud tövsiyəsi ilə olub. Lakin dünya birjalarındakı qiymətlərə görə ölkəmizdə artım olsa da, eniş olmur. Necə deyərlər, “bir dəfə qalxan qiymət bir daha enmir”.
Bu tendensiyanın qarşısını almaq üçün daxili bazardakı oyunçuların sayını artırmalıyıq.
İstehsalçı və tədarükçü nə qədər çox olsa, bazarda daha güclü rəqabət olacaq. Güclü rəqabətsə məhsul bolluğuna və qiymət enişinə şərait yaradır. Ona görə də dünyada ərzaq qiymətlərinin enməsi ölkəmizə çox az təsir edə bilər”.