Fransa şirkəti nüvə tullantılarını Ermənistana göndərir, Paşinyana bağlı fonda ianələr edir

Fransanın dövlət nüvə şirkəti "Orano" ölkənin ekoloji cəhətdən ən həssas milli parklarından birində saxlanılan tükənmiş uran tullantılarını gizli şəkildə Ermənistana göndərməyə başlayıb və bu, ekoloqların qəzəbinə səbəb olub.

Oxu.Az xəbər verir ki, məlumatı "Courrier France 24" yayıb.

2025-ci ilin iyununda başlayan ixracat Fransadan Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın ailəsi ilə sıx bağlı olan fonda bir sıra şübhəli irimiqyaslı ianələrin edilməsinin ardınca baş verib.

Qeyd edək ki, "Orano" Fransanın nüvə yanacağı nəhəngidir. İllər boyu şirkət təkrar emal olunmuş uran və nüvə enerjisinin digər radioaktiv əlavə məhsullarını saxlamaq üçün Rusiyaya göndərib. Lakin Ukrayna müharibəsi ilə bağlı Qərbin sanksiyaları Rusiyaya çatdırılmanı siyasi cəhətdən qeyri-mümkün etdikdən sonra şirkət başqa həll yolları axtarıb.

"Orano"nun daxili sənədləri göstərir ki, Ermənistan qəfil və gözlənilməz bir qərar verib. Qərar Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın 2025-ci ilin fevralında Parisə yüksəksəviyyəli səfərindən bir neçə həftə sonra baş verib. Nüvə tullantılarının ilk partiyaları Ermənistana iyun ayında gəlib. Onlar çoxsayda nəsli kəsilməkdə olan canlıların yaşadığı Dilican Milli Parkında, biosfer qoruğunda tikilmiş obyektdə saxlanılır.

"Orano" nüvə tullantılarını Ermənistana ixrac etmək planlarını işə salmazdan əvvəl maraqlı maliyyə əməliyyatı baş verib. 2025-ci ilin aprel və may aylarında Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın həyat yoldaşı Anna Akopyanın sədrlik etdiyi "Mənim addımım" fondu, biznes fəaliyyəti aydın olmayan bir fransız şirkətindən 800 min avro dəyərində iki ayrı ianə alıb. Maliyyə sənədləri göstərir ki, şirkətin xeyriyyəçiliklə bağlı heç bir təcrübəsi olmayıb. Fondun nümayəndələri sorğulara cavab verməyiblər.

İstifadə olunmuş nüvə yanacağı yüksək dərəcədə zəhərli maddə kimi uzunmüddətli ekoloji risklər yaradır. Onun seysmik cəhətdən aktiv ərazi olan Dilican Milli Parkında saxlanması vəhşi təbiəti və yerli icmaları risk altında qoyur. Nüvə yanacağı minillər boyu radioaktiv olaraq qalır və torpağa sızaraq bütün ekosistemi zəhərləyə bilər.

"Orano" - Ermənistan razılaşması narahatedici qlobal tendensiyanın bir hissəsidir. Zəngin ölkələrin şirkətləri öz təhlükəli tullantılarını bu sahədə hüquqi tənzimləmələri zəif olan yoxsul ölkələrə ixrac edirlər. Lakin bu iş ona görə unikaldır ki, buraya siyasətçilər də qarışıb. Belə ki, əvvəlcə Fransadan Ermənistanın baş naziri Paşinyanla əlaqəli bir fonda qəfil ianələr edilib, ardınca isə İrəvan Ermənistana nüvə tullantılarının ixracını sakit şəkildə təsdiqləyib.

Nuclear cover-up: France's Orano and Armenia's PM Pashinyan agreed to store nuclear waste in UNESCO-protected Dilijan National Park. It happened right after €1.6M French "gifts" to Pashinyan's My Step Foundation. pic.twitter.com/EkOPtVIL1Q

— World Green Development (@worldgreendlp) June 27, 2025