Icma.az
close
up
RU
Fransadan İrəvana “son həmlə”...

Fransadan İrəvana “son həmlə”...

Icma.az, Yeniazerbaycan portalından verilən məlumatlara əsaslanaraq xəbər verir.

Paris sülh prosesinə mane olmağa çalışır

Ermənistanla Azərbaycan arasında aparılan sülh prosesi bir sıra xarici qüvvələri narahat etməkdədir. Xüsusilə, sülh sənədində yer alan “kənar güclərin bölgədən çıxarılması təmin edilməsi” məsələsində razılığın əldə olunması bölgəyə müdaxilə etmək üçün bir sıra yollara əl atan, cəhdlər göstərən gücləri təlaşlandırıb. Səbəb isə məlumdur - sülhün məhz bu müddəalar üzrə gerçəkləşməsi başda Fransa olmaqla bölgədə destruktiv fəaliyyətlə məşğul olan bütün qüvvələri zərərsizləşdirəcək. Başqa sözlə, bu güclərin Azərbaycan-Ermənistan münasibətləri üzərindən manipulyativ oyunları başa çatacaq.

Aİ missiyası, yoxsa...

Bu nöqteyi-nəzərdən ilk yada düşən məqam Avropa İttifaqının məlum “monitorinq  missiyası”nın fəaliyyətidir ki, üçüncü qüvvələrin sərhəddən geri çəkilməsi təqdirində onlar hazırda durduqları “mövqeləri” tərk etmək məcburiyyətində qalacaqlar. Xatırladaq ki, birinci mərhələdə, yəni 2022-ci ildə 40 nəfər qismində və cəmisi iki aylıq nəzərdə tutulan monitorinq missiyasının tərkibinə Aİ üzvlərindən 23 ölkənin nümayəndələri daxil idi. sonradan isə tərkibi genişləndi - artıq Kanada belə bu missiyanın iştirakıçısına çevrildi. Missiyanın bölgəyə gəlişi isə 2022-ci ilin oktyabrında Paşinyan, Avropa Şurasının Prezidenti Şarl Mişel, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Fransa prezidenti Makron arasında keçirilən dördtərəfli görüşdə razılaşdırılmışdı. Həmin vaxt Avropa İttifaqının nümayəndələrinin iki ay müddətində məhdud kontingentinin bu monitorinqləri aparması nəzərdə tutulurdu - sonradan isə Azərbaycanla razılaşdırılmadan bu müddət uzadıldı və say təxminən 240 nəfərə qədər artdı. Paralel olaraq, Ermənistanın bəzi bölgələrində hətta onların ofisləri də fəaliyyətə başladı. Bu isə nəticə etibarı ilə sülh prosesinə köməkdən çox ona zərbə vurmağa hesablanmışdı.

Parisdən növbəti sabotaj mesajı...

Artıq situasiya dəyişib, Ermənistanın sülh sənədinin bütün müddəaları ilə bağlı razılılıq bildirməsi bu ölkənin kənar güclər məsələsindəki mövqeyindən xəbər verir. Beləliklə, razılaşmanın əldə olunması onu göstərir ki, sülh müqaviləsi imzalanması Aİ missiyasının da bölgəni tərk etməsinə yol açacaq. Vurğulandığı kimi, prosesin bu yöndə inkişafı Aİ-nin, xüsusilə də Fransanın “maraqları” ilə uzlaşmır. Bunun nəticəsidir ki, Fransa hazırda geridönüşü olmayan bu prosesə bu və ya digər şəkildə mane olmağa, başqa sözlə, sülhü sabotaj etməyə çalışır. Belə ki, rəsmi Parisdən səslənən “mesaj” da bunu sübut edir. Fransanın xarici işlər naziri Jan-Noel Barrot Avropa İttifaqının (Aİ) Ermənistandakı missiyasının genişləndiriləcəyinə ümid etdiyini bildirib. Bu barədə Fransanın Ermənistandakı səfiri Olivye Dekotini sosial şəbəkələrdə məlumat verib. “Ümid edirəm ki, orada (Ermənistanda - red.) yerləşdirilən Avropa missiyası genişləndiriləcək. O məqsədlə ki, bu gərginliyi (Ermənistan-Azərbaycan sərhədində - red.) müşahidə edə və cilovlaya bilsin”, - o qeyd edib.

Fransanın “arzuları”... 

Göründüyü kimi, Fransa var gücü ilə sülhü qarşı mövqe tuğmaqdadır. Bu ölkə Ermənistanı qeyri-qanuni şəkildə silahlandırmaqla yanaşı, bu missiya vasitəsilə həm də kəşfiyyat materialları ötürür - adı “monitorinq”, mahiyyəti isə “hərbi” olan missiya Azərbaycan Ordusu, hərbi hissələrin dislokasiyası, potensial imkanları barədə kəşfiyyat məlumatları toplayır. Missiya üzvləri Ermənistan-Azərbaycan şərti sərhədi boyunca müntəzəm “monitorinqlər” aparır və bu məlumatlar yığılır. Mülki missiya nümayəndələri arasında hərbi keçmişə malik şəxslərin olması isə məsələdə heç bir şübhə yeri qoymur. Təsadüfi deyil ki, missiyanın sayı fəaliyyətə başladığı gündən bəri ən azı 6 dəfə artıb. Missiyaya yeni qoşulanlar isə əsasən Avropa ölkələrindən olan hərbi və təhlükəsizlik üzrə mütəxəssislərdir. Missiyanın rəhbərliyində olan şəxslər arasında NATO ölkələrində kəşfiyyat və təhlükəsizlik xidmətlərində çalışmış şəxslər yer alır.

Paralel olaraq vurğulanmalıdır ki, bölgədə sülh ilə bağlı ümidlər yaranan zaman bu missiya “dövriyyəyə” girir və hər hansı bir fransız mütləq şəkildə Ermənistan ilə Azərbaycan arasındakı bu prosesə mane olmağa çalırı. Hətta ötən ilin sonlarında Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan ölkəsinin İctimai Kanalına müsahibəsində Ermənistanın Azərbaycana Avropa İttifaqı missiyasının delimitasiya olunacaq ərazidə fəaliyyət göstərməyəcəyini təklif etdiyini dilə gətirdiyi zaman belə Fransa bu məsələyə “münasibət” bildirmişdi. Həmin vaxt da Paris baş verənlərdən narahatlıq keçirərək yeni təxribatlara əl atmışdı - Fransanın Ermənistandakı səfiri Olivye Dekotini Ermənistan-Azərbaycan şərti sərhəddinə gələrək plan missiyanın mövcudluğunu təxminən iki dəfə artırmaqdır. Dekottini demişdi ki, “missiyanın mandatı Brüsseldə müəyyən edilir”...

Aİ-nin son “aktivliyi”...

Missiya ilə bağlı məsələ son aylarda da gündəmdədir. Azərabycan ilə Ermənistan arasında razılaşmaların mahiyyətini duyan Aİ özünün rəsmi nümayəndələrini hər iki ölkənin paytaxtına göndərir. Təsadüfi deyil ki, Aİ-nin Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi Maqdalena Qrono artıq bir neçə dəfə regiona “baş çəkib”. Ümumiyyətlə, Aİ-nin özünün “elçisini” bölgəyə yollamaqda məqsədi missiyaya “real legitimlik” qazandırmaq istəyindən qaynaqlanırdı. Nəticədə, fevralda bu müddət uzadıldı. Amma sülh sənədinin imzalanacağı təqdirdə bu məsələ artıq gündəmdən düşmüş sayılacaq.

Məsələnin mahiyyəti məhz burada açılır. Yuxarıda da vurğuladığımız kimi, Ermənistan zaman-zaman missiyanın sərhəddən çıxarılmasına eyham vursa da, onun “xidməti dövrü”nün artırılmasına razılıq verir. İrəvan bu yolla ikibaşlı oyun oynayır - gah missiyanın vaxtını uzadır, gah da Azərbaycanla kənar qüvvələrin çıxarılması ilə bağlı razılıq əldə edir. Fransız səfirin isə Ermənistan rəhbərliyi ilə ultimativ tonla danışması onu göstərir ki, Paris Cənubi Qafqazda da uduzduğunu anlayır. Hətta Aİ-nin daxilində belə nüfuzdan düşən, ikinci plana keçən Makron özünün “son ümid qalası” saydığı Ermənistanı da itirir. Bu isə Fransaya bölgədə nəzərdə tutulan mühüm qlobal ticari imkanlardan istifadə məsələsini tam şəkildə bloklayır. 

Eyni zamanda, artıq iki ölkə arasında aktiv delimitasiya və demarkasiya prosesi getməkdədir. Belə bir məqamda beynəlxalq aləmin təmsilçiləri əgər səmimidirlərsə, Ermənistanın sülhlə bağlı mövqeyini dəstəkləməli və hətta prosesə töhfə verməlidirlər. Hazırkı mövqe isə ədalətsiz olduğu qədər, həm də birtərəflidir...

P.İSMAYILOV

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:126
embedMənbə:https://yeniazerbaycan.com
archiveBu xəbər 18 Aprel 2025 09:11 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Qubernator Trampa qarşı birlik yaradacaq

11 İyun 2025 09:01see170

Mançester Siti Şerkini transfer etdiyini açıqladı

11 İyun 2025 06:45see142

Çirklənmiş kondisioner pnevmoniyaya səbəb ola bilər

11 İyun 2025 03:43see129

Bu 6 peşədə işləyənlər diqqətli olsun Xərçəng riskini artırır

11 İyun 2025 22:00see125

Saray körpüsünün yaxınlığında çökən yol təmir edilib

11 İyun 2025 12:17see123

Cənnət alması sirkəsinin bilmədiyimiz faydaları

11 İyun 2025 12:18see122

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Fərman imzalayıb

11 İyun 2025 16:03see121

Orta Dəhliz regional əməkdaşlığa geniş meydan açır

11 İyun 2025 09:51see118

Sənədsiz evlərin bir çoxu kənd təsərrüfatı torpaqlarında tikilib Komitə sədri

12 İyun 2025 13:24see116

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin xilaskarlıq missiyası

11 İyun 2025 12:20see116

Kreml Bakının tələbindən yayınmaq üçün buna əl atdı

11 İyun 2025 10:39see115

Rusiya sözün həqiqi mənasında başını itirib

11 İyun 2025 06:36see115

Bu qurumda İşçi qrupunun sayı artırılıb Fərman

11 İyun 2025 15:52see115

Azərbaycanda kripto ilə ödəniş etmək mümkün olacaq? AÇIQLAMA

11 İyun 2025 12:32see114

İranın cənubunda metanol anbarında baş verən yanğında 3 nəfər ölüb

11 İyun 2025 14:04see114

Tahir Mirkişili: Ailə dəyərlərinin güclü olduğu ölkələrdə iqtisadi üstünlük formalaşır

11 İyun 2025 16:59see114

Ən uzunömürlü 3 BÜRC

11 İyun 2025 13:39see113

Xarkova kütləvi hücum zamanı yaralananların sayı 50 ni keçdi, iki nəfər öldü KONKRET

11 İyun 2025 09:05see113

Putin: Rusiya həqiqəti və ədaləti müdafiə edir

12 İyun 2025 14:35see113

Böyük Britaniyada küçədə gecələmək cinayət sayılmayacaq

11 İyun 2025 12:43see113
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri