Gənclər arasında işsizlik problemi: Əmək bazarının tələbləri və reallıq...

“Gənclərin işsiz qalmasının əsas səbəbi işəgötürənlərin konservativ yanaşmasıdır.

Bunu Sitat.info-ya açıqlamasında iqtisadçı ekspert Rəşad Həsənov deyib. 

O qeyd edib ki, gənclər arasında işsizlik həm dünyada, həm də Azərbaycanda ümumi işsizlik səviyyəsi ilə müqayisədə daha yüksəkdir: "Bunun bir neçə əsas səbəbi var. Əsas səbəb də odur ki, işəgötürənlər daha çox təcrübəli və öz sahəsində təkmilləşmiş kadrları axtarırlar, lakin yeni kadrların yetişdirilməsi prosesinə maraq göstərmirlər. İşəgötürənlər düşünür ki, onlar gənc kadrların peşə bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün xərc çəkirlər, lakin həmin işçilər müəyyən bir səviyyəyə yüksələndən sonra fərqli işlər axtarmağa və ya yeni tələblər irəli sürməyə başlayırlar. Buna görə də işəgötürənlər gəncləri işə qəbul etməkdə maraqlı olmurlar”.

Rəsmi statistika real vəziyyəti əks etdirirmi?

R.Həsənov hesab edir ki, Azərbaycanda rəsmi statistika həmişə real vəziyyəti tam əks etdirmir: “Statistik göstəricilər işsiz kimi yalnız məşğulluq idarələrində qeydiyyata düşən şəxsləri nəzərə alır. Halbuki işsizlərin böyük hissəsi öz hesabına iş axtarmağa çalışır və dövlət qurumlarında qeydiyyata düşmür. Xüsusilə ali təhsil aldıqdan sonrakı ilk üç il gənclər üçün ən çətin dövrdür. Son illərdə dövlət sektoru bu boşluğu müəyyən qədər kompensasiya edir. Dövlət sektorunda gənclərin işə götürülməsi ilə bağlı müəyyən tendensiya müşahidə olunur. Müasir dövrdə bir çox işəgötürənlər yalnız spesifik bacarıqlara malik şəxsləri işə götürmək istəyir. Gənclərin isə bu tələblərə uyğunlaşmaq üçün kifayət qədər praktiki bilikləri olmur".

İşsizliyin daha çox yayıldığı və perspektivli sahələr hansılardır?

İqtisadçı bildirib ki, gənclərin ən çox iş tapa bilmədiyi sahələr təhsil, səhiyyə və sosial xidmətlərdir: “Bu sahələrdə daha çox təcrübəli kadrlar tələb olunur. Gənclərin işə qəbul olunması çətinləşir. Bunun əksinə, informasiya texnologiyaları (İT) sahəsində gənclər daha fəal iştirak edirlər. İT sahəsi müasir biliklərə əsaslandığı üçün burada gənclər daha çox üstünlük qazanırlar. Bundan əlavə, xidmət və pərakəndə ticarət sektorunda da gənclər aktiv iştirak edirlər

Özünüməşğulluq proqramlarının effektivliyi ilə bağlı danışan iqtisadçı bildirir ki, bu sahədə ciddi monitorinq aparılmayıb. “Bəzi hallarda özünüməşğulluq proqramına cəlb olunan şəxslər onlara verilən aktivləri dəyər-dəyməzinə satır və ya səmərəsiz istifadə edirlər. Nəticədə, bizneslərinin ömrü qısa olur və onlar yenidən işsiz qalırlar. Bu sahədə problemlərin həlli üçün məşğulluq proqramlarının səmərəliliyi mütəmadi təhlil olunmalı və real nəticələrin monitorinqi aparılmalıdır. Gənclər arasında işsizlik problemi müxtəlif amillərlə bağlıdır və bu problemin həlli üçün həm dövlətin, həm də işəgötürənlərin yanaşmasında dəyişiklik olmalıdır. Gənclərin iş tapmasını asanlaşdırmaq üçün dövlət məşğulluq proqramlarının monitorinqini gücləndirməli, işəgötürənlər isə yeni kadrların hazırlanmasına daha açıq olmalıdırlar. Əmək bazarının real vəziyyətinin öyrənilməsi və nəticələrə uyğun siyasətin formalaşdırılması vacibdir”.

Nigar Əkbərova,

Sitat.info