HAMI MƏKTƏBƏ, BƏS MƏKTƏB HARA?... “Dünyanın heç bir yerində belə başıpozuq vəziyyət yoxdur”

Elm və təhsil sahəsi üzrə ekspert, keçmiş deputat Etibar Əliyev ölkədə təhsil sistemində aparılan islahatlarla bağlı tənqidi fikirlərini bölüşüb. O, sosial şəbəkədə yazdığı geniş analizdə deyib ki, təhsil menecerləri məktəbi “repetitorluq institutuna” təhvil veriblər və bunu bilərəkdən ediblər.

E.Əliyev bildirib ki, məqsəd külli miqdarda pul qazanmaq olub və orta təhsilin keyfiyyətinin ilbəil aşağı düşməsi bu şəxsləri narahat etməyib: “Çünki onların tam əksəriyyəti təhsilə yad adamlardır. Tədris proqramı ilə tədris planının fərqini bilməyənlər Elm və Təhsil Nazirliyinə doluşdular. Onları ora gətirən isə nə məktəb təhsilini, nə də ali təhsili bilməyən Emin Əmrullayev oldu”.

Ekspert qeyd edib ki, məktəb idarəetməsi pozulub, məktəb mühiti dağıdılıb, müəllim–şagird, müəllim–direktor, valideyn–direktor münasibətləri zədələnib. Onun sözlərinə görə, belə bir mühitdə islahat aparmaq absurddur: “Orta təhsilin inkişafı üçün əvvəlcə təhsil mühitini sağlamlaşdırmaq lazımdır”.

Etibar Əliyev əlavə edib ki, cəmiyyət artıq bu idarəçilərdən inkişaf gözləmir, çünki onlar səmimi deyillər. O, nazirin son açıqlamalarını da satirik şəkildə şərh edib: “Deyəsən, yadplanetlilər yenə də nazirin qulağına nəsə pıçıldayıb. Dostları ilə yeyib-içməkdən gələndə gecə vaxtı yanından keçdikləri məktəblərin işıqlarını yanan görüblər. Emin müəllim qəflətən qışqırıb: “Aha, islahat!’”

Nazirin Milli Məclisdə dediyi “yeni məktəb modeli”nə də toxunan E.Əliyev vurğulayıb ki, bu yanaşma Azərbaycan reallığına uyğun deyil. Onun sözlərinə görə, model kişi müəllimlərin üstünlük təşkil etdiyi ölkələr üçün yararlıdır: “2024/2025-ci tədris ilində Azərbaycanda 146 381 müəllim var. Onlardan 120 633-ü qadın, 25 748-i kişidir. Yəni kişi müəllimlər cəmi 17,5 faizdir.”

Ekspert ailəli gənc qadın müəllimlərin 8 saatlıq iş rejiminə cəlb olunmasını qeyri-real hesab edib: “Uşaqları kimin öhdəsinə buraxacaqlar? Ev işlərini kim görəcək? Məktəbdə 8 saat qalmaq üçün şərait varmı? Kitabxanalarda neçə kitab var? Müəllim yeməyi evdənmi gətirməlidir?”

Əliyev bildirib ki, əksər valideynlər artıq uşaqlarını məktəbdən yayındırır, onları kurslara və ya evdə dərsə yönləndirirlər. Nazirliyin uşaqları günortadan sonra məktəbə gətirmək planı da qeyri-ciddidir. Onun sözlərinə görə, məktəb hazırda sadəcə “attestat möhürləyən məkana” çevrilib və bu vəziyyət cəmiyyət tərəfindən dəstəklənir. Təhsil menecerləri regionlarda məktəbləri müəllimlə təmin edə bilməyiblər, nəticədə fənn müəllimi olmayan kəndlərdə uşaqlar ya məktəbə getməyib, ya da Bakıya üz tutub: “Bakıdan minlərlə valideyn isə attestat almaq üçün uşaqlarının adlarını boş qalan kənd məktəblərinə yazdırdı. Dünyanın heç bir yerində belə başıpozuq vəziyyət yoxdur”.

Ekspert əlavə edib ki, nazirin ortağı Məhəbbət Vəliyeva və bəzi MMC rəhbərləri illərdir müəllimləri qanunsuz axşam təlimlərinə cəlb edir, dövlət vəsaiti isə mənimsənilir: “Bunun özü də ‘yeni islahat’ üçün təcrübədir. Milyonlar qazanmağın kəsə yolu indi başqa modeldə məktəbə sırınır”.

Etibar Əliyev həmçinin Təhsildə İnkişaf və İnnovasiyalar üzrə qrant müsabiqəsinə toxunub. Bildirib ki, 10 ilə yaxındır keçirilən bu müsabiqəyə hər il milyonlarla manat ayrılır, lakin müəllimlər bu qrantlardan bir manat da görmür: “Təəssüf ki, bu korrupsiyanın sorğu-sualını aparan yoxdur”.

Sonda ekspert xəbərdarlıq edib ki, yeni model tətbiq olunandan sonra məktəblərdə direktor–müəllim alverinin yeni mərhələsi başlayacaq: “Menecerlər pul qazanmağın yolunu çox gözəl bilirlər”.

“AzPolitika.info”