Hamiləlik zamanı yağlı qidaların hansı təhlükəsi var? Alimlər AÇIQLADI

Oklahoma Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, hamiləlik dövründə yağlı və şirin qidalara həddən artıq aşiq olmaq, doğuşdan sonra da davam edən döldə qaraciyər stressinə səbəb ola bilər.

Redaktor.az xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri "Liver International" jurnalında dərc olunub. 

Yapon makakalarından sınaq subyektləri kimi istifadə edərək, tədqiqatçılar Qərb tipli ana pəhrizinin (yağ və şəkərdə yüksək) üçüncü trimestr dölündə və 3 yaşlı körpələrdə öd turşusu homeostazına və qaraciyər fibrozunun markerlərinə təsirini qiymətləndiriblər. 

Tədqiqatda iştirak edən nəsillər, fibroz (çapıq toxumasının əmələ gəlməsi) və fibroz prosesində iştirak edən aktivləşdirilmiş qaraciyər hüceyrələri ilə əlaqəli kollagenin yüksək səviyyələri də daxil olmaqla, yeniyetməlik dövründə qaraciyər zədələnməsi əlamətləri göstərib. Bundan əlavə, ananın yüksək yağlı pəhrizi öd turşusu emalı ilə əlaqəli genlərin fəaliyyətində dəyişiklikləri təşviq edib və bu dəyişikliklər süddən kəsildikdən sonra da davam edib. 

Öd turşuları həzmdə mühüm rol oynayır, lakin artıq olduqda zəhərli olur və hüceyrə stressinə səbəb olur. Alimlər izah ediblər ki, ananın orqanizmi artıq öd turşularını çıxarmaq qabiliyyətinə malikdir, lakin döldə bu funksiya çatışmır ki, bu da dölün qaraciyərində zəhərli maddələrin toplanmasına gətirib çıxararaq, gələcək xəstəliklərin ilkin şərtlərini yaradır.

Uterusda artıq öd turşularına erkən məruz qalma da metabolik qaraciyər disfunksiyası ilə əlaqəli steatohepatitin (MASLD) inkişafına töhfə verən amil ola bilər.

Alimlər həmçinin yüksək yağlı qida qəbul edən anaların övladlarında öd yollarının daha çox hüceyrəyə malik olduğunu aşkar ediblər ki, bu da qaraciyərin vurulan zərəri kompensasiya etməyə çalışdığını göstərir.

Turan İSMAYIL