İnsan nə qədər yatmalıdır? Bu sualın detallı cavabı BU YAZIDA

Yuxunun sağlamlığımız üçün çox vacib olmasına baxmayaraq, yuxu özü hələ də sirr olaraq qalır.

Çoxumuz həyatımızın təxminən üçdə birini yatmaqla keçiririk, lakin bəziləri daha çox, bəziləri isə gecə səkkiz saatdan az vaxt tələb edə bilər.

Yuxu alimləri və həkimlərin yuxuya nə qədər vaxt sərf etməli olduğunuz barədə nə deyirlər?

“Cebheinfo.az” “Euronews”-a istinadən xəbər verir ki, Stanford Universitetinin yuxu mütəxəssisi doktor Rafael Pelayo deyib: "Bunun səbəbləri tam aydın deyil, lakin bu, hamımızın etdiyimiz zəruri bir şeydir. Yatan zaman heyrətamiz bir şey olur. Bu, özümüzə qayğı göstərməyin ən təbii formasıdır”.

Con Hopkins Universitetində davranış üzrə yuxu həkimi Molli Atvud deyib ki, əksər insanlar yeddi ilə doqquz saat arasında yatır və bu, sağlamlıq problemləri ilə ən az əlaqəsi olan kateqoriyadır.

Atvudun fikricə, insanlar altı saatdan az və ya orta hesabla doqquz saatdan çox yatırsa, sağlamlıq problemləri riski artır, lakin hər kəs fərqlidir. 

“Nə qədər yuxuya ehtiyacınız olduğunu müəyyən etməyə çalışdığınız zaman yuxunun keyfiyyətini də düşünün”,-deyən Rafael Pelayo bildirib:

"Əgər kimsə mənə çox yatdığını, lakin yorğun oyandığını söyləyirsə, deməli, nəsə səhvdir. Sevdiyiniz restoranı ac tərk etməməlisiniz".

Ehtiyacımız olan yuxu həyatımız boyu dəyişir. Yenidoğulmuşların buna ən çox ehtiyacı var – 14-17 saata qədər.Milli Yuxu Fondu 26-64 yaş arası böyüklərin əksəriyyətinə yeddi-doqquz saat yatmağı tövsiyə edir.Yaşlı insanların bir az daha az, 16-25 yaş arası gənclərin isə bir az daha çox yuxuya ehtiyacı ola bilər.İnsan təxminən hər 90 dəqiqədən bir yuxu mərhələlərini keçir. 

Gecənin ilk yarısı yavaş-yavaş yuxu və ya dərin yuxuda keçir ki, bu da orqanizmin özünü bərpa etməsi üçün zəruridir. Bu zaman böyümə hormonu da ifraz olunur.Gecənin son saatlarında, dövrün çox hissəsi sürətli göz hərəkəti yuxusunda və ya qısamüddətli yaddaşın uzunmüddətli yaddaşa çevrildiyi proses olan öyrənmə və yaddaşın konsolidasiyası üçün vacib olan yuxu yuxusunda keçir.Uşaqlar daha çox "dərin yuxuya" sahibdirlər, onlar gecənin təxminən 50 faizini belə yatırlar. 

Atvudun özlərinə görə, bu nisbət yeniyetməlik dövründə azalır, çünki bədənimizin eyni miqdarda təmir və bərpaya ehtiyacı yoxdur.Yetkinlik dövründə başqa maraqlı bir şey baş verir: yuxu rejimlərində cins fərqləri ortaya çıxmağa başlayır.Atvud deyir ki, araşdırmalar qadınların daha çox yuxuya ehtiyacı olduğunu göstərmir, lakin orta hesabla qadınlar kişilərdən bir az daha çox yatır.Onların yuxu ehtiyacları eyni olsa da, yeniyetmə qızlar yeniyetmə oğlanlardan daha az yatırlar. 

Bundan əlavə, yeniyetmə qızlar yuxusuzluqdan daha çox şikayət edirlər.Berkli Kaliforniya Universitetinin klinik psixoloqu və yuxu professoru Alison Harveyin fikrincə, qadınlar ilk dəfə ana olanda gecələr yeni doğulmuş körpələrinə daha çox baxırlar, bu da onların daha az yatması deməkdir.

Hormonlar hamiləlik və menopoz zamanı yuxunun miqdarına və keyfiyyətinə də təsir edə bilər.Mütəxəssislər deyirlər ki, qadınların da menstruasiya başlamazdan əvvəl daha çox yuxuya ehtiyacı ola bilər.Özünüzü qəzəbli, əsəbi və diqqətsiz hiss edirsinizsə, kifayət qədər yatmırsınız. Uzun müddətdə bu kiçik simptomlar ciddi problemlərə, hətta həyat üçün təhlükə yarada bilər.Atvud deyib: 

"Əgər kifayət qədər yuxu almasanız və ya müalicə olunmamış yuxusuzluq və ya yuxu apnesi varsa, depressiyaya düşmə riskiniz artır. Yüksək qan təzyiqi, infarkt və insult kimi ürək-damar xəstəliklərinin riskini artırır. İmmunitet sisteminiz pozulur. Alzheimer xəstəliyinə tutulma riskiniz daha yüksəkdir”.Əgər hər gecə kifayət qədər yatırsınızsa, amma yenə də yorğun oyanırsınızsa, həkimə müraciət etməlisiniz.

Xəzər
“Cebheinfo.az”