İran və Rusiya Suriyada təsir sahələrini bərpa etməyə çalışır Tural Gəncəliyev

İran Suriya ilə münasibətləri bərpa etməyə ümid edir və Moskva ilə Dəməşq arasındakı yaxın əlaqələri nəzərə alaraq Rusiyadan vasitəçilik gözləyir. İran münasibətlərin inkişafı üçün iki ssenari görür və ən real variant kimi gərginliyin azaldılması, dialoq və əməkdaşlıq üçün şəraitin yaradılmasını hesab edir.

Bu prosesdə İranın məqsədi daha çox regional təsirini artırmaqdır, yoxsa Qərb təzyiqlərinə qarşı yeni siyasi müttəfiqlik qurmaq?

Redaktor.az-a açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Tural Gəncəliyev bildirdi ki, Yaxın Şərq çox mürəkkəb bir geosiyasi təlatüm dövrünü keçir:

"Vaxtilə İrana və Rusiyaya yaxınlığı ilə seçilən Bəşər Əsəd rejimi hakimiyyətdən getdikdən sonra, həm Rusiya, həm də İran Suriyadakı itirilmiş mövqelərini bərpa etmək və Suriyada geosiyasi rıçaqları yenidən ələ keçirmək məqsədilə siyasətlərini planlaşdırır. Bu baxımdan, son dövrlərdəki prosesləri izləmək çox maraqlıdır. Hazırda Dəməşq-Moskva münasibətlərində müsbət dəyişikliklər görülür. Suriya Prezidentinin Moskvaya son səfəri və İranla münasibətlərin yenidən qurulması istiqamətindəki proseslər nəzərə alındıqda, İranın Suriyadakı itirilmiş mövqelərini bərpa etməsi məsələsi, Rusiya ilə birgə həyata keçirilən bir cəhd olaraq önə çıxır. Bu da Suriyada təsir və rıçaqlarını yenidən əldə etmək məqsədilə atılan addımlardır".

Millət vəkili əlavə etdi ki, Suriya hazırda Türkiyə ilə müttəfiqliyini və Qərb ilə, eləcə də Yaxın Şərqdəki digər region ölkələri ilə münasibətlərini yaxşılaşdırmağa çalışır:

"Bu, Suriya hakimiyyətinin daha geniş bir diplomatik siyasət yürütməsinin və həm regiondakı, həm də beynəlxalq aləmdə daha çox dəstək əldə etməsinin əlamətidir. Lakin bütün bunlarla yanaşı, İran və Rusiyanın Suriyada təsirini artırmağa çalışmaları hələ də böyük əhəmiyyət kəsb edir. Suriya prezidenti Moskva səfərində, xüsusilə Rusiya ilə Suriyanın "Hmeymim" və "Latakiya" bazalarında təmsil olunması, habelə Rusiya qüvvələrinin Suriyada əvvəlki gücü ilə fəaliyyət göstərməsi məsələlərini gündəmə gətirib. Bu da göstərir ki, Suriya hakimiyyəti hələ də Rusiya və İranla olan münasibətlərini normallaşdırmaq və möhkəmləndirmək istəyir. Yaxın Şərqdəki mürəkkəb geosiyasi mənzərə, xüsusən Suriya ətrafındakı münasibətlər, çox zaman zahirdən görülənlərlə bağlı olmur. Bir tərəfdən, Suriyanın Türkiyə ilə müttəfiqliyi və regiondakı digər ölkələrlə münasibətləri ön planda olsa da, digər tərəfdən Rusiya və İranla bağlı "görünməyən" məsələlər də mövcuddur".

Müsahibimizin fikrincə, Suriyanın mövcud hakimiyyəti son dərəcə zəifdir.

"2011-ci ildən bəri davam edən vətəndaş müharibəsi, həmçinin Yaxın Şərqdəki digər münaqişələr nəticəsində ölkə çox böyük zərbə alıb və zəifləyib. Bu səbəbdən, Suriya özünü qorumaq və regional təsirini saxlamaq üçün həm Rusiya, həm də İranla münasibətləri normallaşdırmağa çalışır. Buna görə də Suriya bütün böyük güclərlə, o cümlədən ətrafdakı dövlətlərlə konstruktiv və dayanıqlı münasibətlər qurmağa çalışacaq ki, bu çətin dönəmdə zərbə altında qalmasın", - deyə Tural Gəncəliyev vurğuladı.

Xədicə BAXIŞLI