İranın Suriyadakı hərbi arsenalı İraqa köçürülüb

Suriyada Əsədə rejimin çökməsi ilə Suriya xalqı üçün yeni bir dövr başlayır.

Dövlət televiziyası tərəfindən yayımlanan bəyanatda qeyd olunur ki, Əsəd rejiminin süqut etməsi ilə ölkədə geniş miqyaslı dəyişikliklər baş verir. Bu açıqlama silahlı qruplaşmaların Dəməşqi nəzarətə götürməsi və hökumət qüvvələrinin geri çəkilməsi fonunda gəldi.

Suriya xalqı üçün bu hadisələr ölkədə 61 illik avtoritar idarəetmənin sona çatdığını və demokratik bir gələcəyə doğru ümidlərin artdığını göstərir. Ekspertlər hesab edir ki, bu dəyişikliklər Suriyada həm daxili, həm də beynəlxalq səviyyədə ciddi təsirlər yaradacaq.

Bəs ölkədəki Rusiya və İran hərbi bazalarının taleyi necə olacaq?

Bir neçə gün əvvəl TASS agentliyi Suriyanın yeni hakimiyyəti yaxın vaxtlarda Rusiyanın ölkədəki hərbi bazalarından istifadə etməsi haqqında sazişləri ləğv etmək niyyətində olmadığını bildirmişdi.

Modern.az mövzu ilə bağlı hərbi ekspert Elxan Şıxəliyevlə həmsöhbət olub.

Ekspertin sözlərinə görə, Suriyanın yeni hökuməti ölkənin ərazilərini Suriya Müdafiə Ordusu vasitəsilə nəzarətə götürəndən sonra oradakı Rusiya silahlı qüvvələrinin və İran qüvvələrinin mövcudluğu sonlandırıldı:

“Amma nəzarətə götürülən ərazilərdə həm Rusiya həm də İrana aid hərbi bazalar var idi. Bunlar Suriya ordusunun nəzarətinə keçmiş olsa da, Bəşər Əsəd rejiminin dəstəklənməsi üçün Suriya ordusu ilə birgə hərəkət edən Rusiya və İrana aid silahların bir hissəsi bölgədən çıxarılmış oldu, bir hissəsi isə Suriya ordusunun nəzarətinə keçdi. Xüsusən də orada Rusiyanın "Tartus", "Hmeymim" hərbi bazalarında Suriyanın bütün ərazilərindəki qüvvələrin silahlarının yerləşməsi həyata keçirilirdi. Burada da "T90" və "T72" tankları, "125 MM" millimetrlik toplar, "TOS-1", "T-300" Qasırğa reaktiv yayılım atəşli sistemləri, "Mİ-24", "SU-25" döyüş təyyarələri, eyni zamanda Tarsusda dəniz qüvvələrinə məxsus təchizatlar var idi. Sayı açıqlanmasa da, Rusiyaya aid kifayət qədər hərbi texnikanın Suriya ərazisində mövcudluğu davam edir”.

Ekspert bildirib ki, yeni hökumət də Rusiyanın Suriyadakı bazalarının qalmasına dair razılaşmanın içərisindədirlər:

“Yeni hökumət də hərbi bazaları və oradakı texnikaları nəzarətə götürsələr də, silahların hələ də Rusiyanın tabeliyində olduğu bilinir. Bazalardan mövcud texnikanın çıxarılması imkanı da yoxdur. Amma gələcəkdə silahların Suriya ordusuna verilməsi yaxud çıxarılması məsələləri müzakirə edilir. İranın isə əksinə Suriyanın nəzarətinə keçən ərazilərdə demək olar ki, mövcudluğu yoxdur. Suriyada yerləşən hərbi qüvvələr və arsenal İraqa köçürülüblər. Rusiya ilə münasibətlərdə isə danışıqlar davam edir, danışıqlar nəticəsində Moskvanın tam çəkiləcəyi, bazaların təhvil veriləcəyi yaxud qalacağı barədə tam razılığa gəlinməyib. Bu səbəbdən də Rusiyanın Suriyadakı hərbi bazalarında mövcudluğu olsa da, mövcud şəraitə müdaxilə etmək imkanına malik deyil. Ona görə də yeni hökumətlə Rusiyanın gəldikləri razılıqlar əsasında qarşıdurma olmadan ya bu təchizatlar bazalardan çıxarılacaq ya da Suriya ordusuna təhvil veriləcək. Rusiyanın yeni hökumətə dəstəyi üzərindən bazaların mövcudluğunun davamının mümkün olmadığı görünür. Amma silahlı qüvvələrin arsenalı çıxarılmalı yaxud təhvil verilməlidir”.