İslam bankçılığı Azərbaycan da gəlir faizsiz kredit ala biləcəyik?

Azərbaycan bank sektorunda yeni mərhələ başlayır. Beynəlxalq reytinq agentliyi olan "Moody’s" bildirir ki, 2026-cı ildən etibarən ölkədə İslam maliyyə prinsiplərinə əsaslanan “İslam pəncərələri” fəaliyyətə başlayacaq.

Bu model vətəndaşlara faizsiz, lakin gəlir paylaşımı və risk bölüşdürülməsi əsasında formalaşan maliyyə məhsulları təqdim etməyi nəzərdə tutur. Yeni sistemin məqsədi həm bankların gəlir mənbələrini genişləndirmək, həm də əhalinin bank xidmətlərinə çıxışını artırmaqdır.

Modern.az-a açıqlamasında iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli qeyd edib ki, İslam bankçılığı bu gün təkcə Yaxın Şərqdə deyil, həm də Qərb ölkələrində geniş tətbiq olunan bir modelə çevrilib.

“İslam bankçılığının beynəlxalq mərkəzlərindən biri, nə qədər qəribə səslənsə də, London hesab olunur. Bu şəhərdə İslam prinsiplərinə uyğun fəaliyyət göstərən böyük maliyyə institutları mövcuddur”, - deyə o bildirib.

Beynəlxalq agentliyin hesabatına görə, Azərbaycan məsələ ilə bağlı artıq müvafiq hüquqi çərçivəni formalaşdırmaq üzərində işləyir. Gələn ildən etibarən Mülki Məcəllə, “Banklar haqqında” və “Vergi Məcəlləsi”nə dəyişikliklər ediləcək, İslam prinsiplərinə əsaslanan maliyyə əməliyyatlarının əlavə dəyər vergisindən azad olunması planlaşdırılır. Bunun ardınca kommersiya banklarına “İslam pəncərələri” vasitəsilə xüsusi məhsullar təklif etməyə icazə veriləcək.

Natiq Cəfərlinin sözlərinə görə, bu modelin cəlbedici tərəfi təkcə faizsiz kredit sistemi deyil: “İslam bankçılığında əsas üstünlüklərdən biri şəffaflıq, riskin bölüşdürülməsi və real iqtisadi fəaliyyətə əsaslanmasıdır. Əgər Azərbaycanda bu prinsiplər tətbiq oluna və əhali tərəfindən maraq görsə, bu, həm bank sektorunda canlanma yaradacaq, həm də banklar arasında rəqabəti gücləndirəcək.”

Moody’s-in analitikləri də hesab edirlər ki, İslam maliyyəsinin inkişafı regionda artan tendensiyadır və Azərbaycan bu istiqamətdə Qırğızıstan və Özbəkistanın ardınca mühüm addım atır. Əgər proses uğurla başa çatarsa, ölkədə faizsiz kreditlər və “sukuk” adlı İslam istiqrazları vasitəsilə infrastruktur layihələrinin maliyyələşdirilməsi üçün tam yeni bir səhifə açılacaq.