Icma.az
close
up
RU

İz azdırmaq oyunu

Icma.az, Xalq qazeti portalından verilən məlumatlara əsaslanaraq xəbər verir.

Rusiyada bəzi şəxslərin “AZAL”ın qəzaya uğramış təyyarəsi ilə bağlı cəfəng fikirlərini başqa cür şərh etmək mümkün deyil2024-cü il dekabrın 25-də səhər saatlarında Bakı-Qroznı marşrutu üzrə J2-8243 saylı sərnişin reysini həyata keçirən “Azərbaycan Hava Yolları” Qapalı  Səhmdar Cəmiyyətinin “Embraer E190” təyyarəsinin Qazaxıstanın Aktau hava limanı yaxınlığında qəzaya uğramasına Rusiyadan verilən rəsmi və qeyri-rəsmi reaksiyalar qətiyyən adekvat sayıla bilməz.

Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey ­Lavrov yanvarın 14-də keçirdiyi illik mətbuat konfransında Moskva və Bakının istənilən məsələləri həll edə biləcəyini bildirdi. Maraqlıdır ki, o, buna misal olaraq İkinci Qarabağ müharibəsində səhvən Rusiya vertolyotunun vurulmasını, Azərbaycan təyyarəsinin qəzaya uğramasını göstərdi. S.Lavrov jurnalistləri Bakı–Qroznı reysini yerinə yetirən təyyarənin qəzaya uğraması ilə bağlı araşdırmanın nəticələrini gözləməyə və faciə haqqında məlumat yaymamağa (?) çağırdı. O, həmin məlumatların “qara qutu”ların məlumatları ilə faktiki olaraq təsdiqini tapmadığını (?) söylədi. Rusiya XİN rəhbəri bildirdi ki, Aktauda qəzaya uğrayan təyyarənin “qara qutu”ları çox maraqlı (?) məlumatlar verib. Onun sözlərinə görə, bu təhqiqat başa çatana qədər gözləmək vacibdir və “qara qutu”ların məzmunu bütövlükdə, hazırda fəlakətlə bağlı mətbuatda yayılan versiyaların çoxunu təsdiqləmir. S.Lavrov Azərbaycan tərəfinin təyyarə qəzasının araşdırılmasında Rusiya tərəfinin iştirakını dəstəkləməsini Moskvanın qiymətləndirdiyini də sözlərinə əlavə etdi.

Bundan sonra Rusiyada bəzi siyasi ekspertlər, media orqanları və teleqram kanalları təyyarə qəzası ilə bağlı müxtəlif ehtimallar və fərziyyələr irəli sürməyə başladılar. Bu istiqamətdə “Baza” teleqram kanalını xüsusi qeyd etmək lazımdır. Bir neçə gün öncə həmin teleqram kanalında təyyarənin ekipajının Rusiya və Qazaxıstandakı hava limanlarında dispetçerlərlə danışıqlarının yazısının stenoqramını dərc edib. Bu məlumatın dərhal ardınca “yuxarıdan” ötürülən narrativlər əsasında Rusiya media məkanında çox sayda məqalələr dərc edildi. Müəlliflər sevincək olaraq bir ağızdan bildirirlər ki, “şifrənin açılması Bakının səhv olduğunu göstərdi”. Onlar sanki bir-biri ilə yarışa giriblər. Yeri gəlmişkən, heç də təəccüblü deyil ki, necə deyərlər, bu dalğa Ermənistanda dərhal tutuldu və onlar da eyni tonda, necə deyərlər, ağız-ağıza verməyə başladılar. Teleqram kanallarından biri hətta, bu paylaşımdan sonra Bakının Moskvadan onun barəsində yayılan “böhtana” görə üzr istəyib-istəməyəcəyini istehza ilə soruşmağa başladı.

Əlbəttə, “Baza”nın bu danışıqları necə, haradan əldə etməsi sual doğuran məsələdir. Yayılan bu məlumatın təyyarənin ekipajına aid olması məsələsi də mübahisəlidir. Guya, təyyarənin “qara qutu”sunun deşifrə olunmasının Azərbaycanın mövqeyinin əksini sübut etdiyinin bildirilməsinin də heç bir əsası yoxdur. Qazaxıstanlı politoloq Dimaş Aljanov da bu fikirdədir. O bildirib ki, təyyarənin ekipajı ilə Rusiya hava limanlarının yerüstü xidmətləri arasında, guya, baş tutmuş danışıqların dərc edilməsi Qazaxıstan və Azərbaycana qarşı əsl informasiya təzyiqi aktıdır. Onun sözlərinə görə, pilotlarla yerüstü xidmətlərin deşifrə edilmiş danışıqları rəsmi təsdiqini tapmayıb: “Bu cür deşifrələrin meydana çıxması araşdırmanı aparan Qazaxıstana və təyyarəsi qəzaya uğrayan Azərbaycana qarşı informasiya təzyiqi cəhdindən başqa cür qiymətləndirilə bilməz”.

Politoloq deyib ki, deşifrə edilmiş danışıqlar Rusiya isteblişmentinin müəyyən dairələrinə yaxın olduğu iddia edilən teleqram kanallarında yayılıb: “Qazaxıstan hökumətinə yönəlmiş təzyiqdən danışsaq, onun hansı mövqe tutacağı hələ məlum deyil. İnternetdə stenoqramın dərc edilməsindən sonra nə Qazaxıstan, nə də Azərbaycan tərəfindən hələ heç bir rəsmi şərh verilməyib”. Politoloq yanvar ayının sonunda açıqlanacaq rəsmi hesabatı gözləməyin lazım olduğunu qeyd edib. Onun sözlərinə görə, Qazaxıstan istənilən gedişatda həm Azərbaycan, həm də Rusiya ilə normal münasibətləri qorumağa çalışacaq.

Azərbaycanın ünvanına böhtan atan şəxslərdən biri də Rusiya Federasiyası İctimai Palatasının Koordinasiya Şurasının üzvü, politoloq Vladimir Karasyovdur. Əlbəttə, əgər V.Karasyov və Rusiya İctimai Palatası bu çıxışı etik normalara uyğun hesab edirlərsə, o zaman onların hazırda hansı səviyyədə olduğu aydındır. Sadəcə, müasir Rusiyada ictimai şəxslərin və yüksək sosial statuslu insanların kobudluqdan və təhqiramiz ritorikadan istifadə etməsinin getdikcə geniş yayılmasına təəssüf etmək qalır. V.Karasyov yürütdüyü bu mühakimə ilə mənəvi dəyərlərdən uzaq olan şəxs təəssüratı yaradır.

Amma yaxşı ki, Rusiyada heç də hamı belə düşünmür. Məsələn, Rusiya İctimai Palatasının üzvü, Ümumrusiya Dövlət Televiziyasında (“Rossiya-1”) “Həftənin xəbərləri” (“Vesti nedeli”) proqramının müəllifi və aparıcısı Dmitri Kiselyov bildirib ki, “politoloq” V.Karasyovun təhqiramiz ifadələri heç bir şəkildə İctimai Palatanın mövqeyini əks etdirmir və qəti şəkildə qınanmalıdır: “Vladimir Karasyovun təhqirləri kontekstində Rusiya İctimai Palatasının adının hallanması təəssüf doğurur. Vladimir Karasyov İctimai Palatanın üzvü deyil. Yəni bu, həm Rusiyada, həm də Azərbaycanda kifayət qədər olan adi informasiya leşi şəbəkəsidir. Onunla qidalanmağa dəyərmi? O, daha heç kimi sağlam etməyəcək”.

Rusiyalı jurnalist “AZAL”ın təyyarəsinin qəzaya uğraması nəticəsində həlak olanların ailələrinə bir daha başsağlığı verib, ədalətli araşdırmanın nəticələrini və günahkarların cəzalandırılmasını gözləməyə çağırıb. Kiselyov ümidvar olduğunu bildirib ki, bədxahlar “AZAL”ın təyyarəsi ilə bağlı faciədən Rusiya və Azərbaycan arasındakı müttəfiqlik münasibətlərinə qarşı istifadə etməyəcəklər.

Məsələ ilə bağlı fikirlərini XQ ilə bölüşən politoloq İlyas Hüseynov bildirdi ki, “AZAL”ın təyyarəsinin Rusiya səmasında vurulması və sonrakı proseslər kifayət qədər ciddi maraq doğurur. Onun sözlərinə görə, təyyarənin qalıqlarında fiziki və texniki xarici müdaxilənin nişanəsi, yəni hava hücumundan müdafiə sisteminin hava gəmisini zədələməsi ilə bağlı izlər hər kəsə bəllidir: “Belə görünür ki, “qara qutu”nun deşifrə olunmasından sonra həqiqəti gizlətmək üçün fikirlər genişlənməkdədir. Hətta, konkret olaraq Rusiyada bəzi ekspertlər, hərbi blogerlər Azərbaycanı və ölkə rəhbərliyini hədəfə alırlar. Bu, tamamilə yolverilməzdir. Çünki həqiqəti hər kəs bilir və istintaq sirri olduğu üçün bu barədə danışmaq doğru deyil. Lakin bu qaydaları pozan bəzi şəxslərə də rast gəlinir. Hesab edirəm ki, bu prosesə kifayət qədər obyektiv, Azərbaycanın tələblərinin yerinə yetirilməsi ilə məntiqi cavab verilməlidir. Çünki Rusiya Prezidenti dekabrın 28-də Azərbaycan Prezidentinə zəng edərək üzrxahlıq etdi. Bundan sonra müvafiq addımların atılması önəmlidir. Yəni, məsələnin yalnız bu səviyyədə qalması, eyni zamanda həqiqəti ört-basdır etmək üçün cəhdlər münasibətlərə zərbə vurur. Bir hadisəyə görə ikitərəfli münasibətləri bu cür zərbə altında qoymaq olmaz. Mehriban qonşuluq siyasəti, eyni zamanda, 2022-ci il fevralın 22-də Moskvada imzalanmış “Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyəti haqqında Bəyannamə”nin ruhundan irəli gələn addımlara böyük ehtiyac var”.

Politoloq təəssüflə bildirdi ki, biz hazırda bunu görmürük. Rusiya daxilində müxtəlif qüvvələr iki ölkə arasında münasibətlərə zərbə vurmağa çalışırlar. Onlar müxtəlif manevrlər edir, açıqlamalar verirlər. Eyni zamanda, ikitərəfli münasibətlərə zərbə vura biləcək fərziyyələr irəli sürürlər: “Bütün bunlar aradan qaldırılmalıdır. Bu əsassız yanaşmalara son qoymaq mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Hesab edirəm ki, burada açıq şəkildə müxtəlif versiyaların irəli sürülməsi, yəni təyyarənin quş dəstəsi ilə toqquşması, yaxud oksigen balonunun partlaması kimi cəfəng versiyaların genişləndirilməsi, bu ölkəmizi qane etməyəcək. Bu, həm də ikitərəfli münasibətlərə zərbə vura bilər. Hələ ki, proses yekunlaşmayıb. Amma kifayət qədər vaxt keçib. Bu müddət münasibətləri test etmək üçün də bir imkandır. Rusiya bu fürsəti əldən buraxmamalıdır. Çünki hazırda bütün dünyada çox həssas geopolitik durum müşahidə olunmaqdadır. Bu durumda dövlətlər yalnız dost, tərəfdaş tapmağa çalışırlar. Münasibətlərə zərbə vurmaq, əlbəttə, heç bir tərəfin maraqlarına uyğun deyil”.

Səxavət HƏMİD 
XQ

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:81
embedMənbə:https://xalqqazeti.az
archiveBu xəbər 22 Yanvar 2025 10:51 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see182

Məhkəmədə Ermənistan vətəndaşlarının cinayət xarakterli məlumatlar tədqiq olunub FOTO

17 Oktyabr 2025 20:37see154

Bakıda bal yarmarkası fəaliyyətə başlayır

17 Oktyabr 2025 13:46see144

“Ağır çantalar uşaqlarda onurğa əyriliyinə gətirib çıxarır” EKSPERT DANIŞDI

17 Oktyabr 2025 11:50see141

Kreml Tramp Putin danışıqlarını dəyərləndirib

16 Oktyabr 2025 23:31see137

Tramp: Hazırda Rusiyaya qarşı yeni sanksiyaların tətbiqi üçün ən münasib vaxt deyil

17 Oktyabr 2025 03:21see132

Finlandiyalı aktyor İsa Məsih obrazını canlandıracaq...

16 Oktyabr 2025 22:45see132

“Trampla 2 saatlıq danışıq zamanı Putin Moskvanın sülhün əldə edilməsində maraqlı olduğunu vurğulayıb” Uşakov

16 Oktyabr 2025 23:19see131

Tramp: ABŞ Tomahawk raketlərinin ehtiyatlarını tükədə bilməz

17 Oktyabr 2025 01:09see128

Orban Putin Tramp görüşü barədə: Biz hazırıq!

17 Oktyabr 2025 04:35see128

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see127

Xaçmaz Rayon Prokurorluğunda “Açıq Qapı” Günü Keçirilib

17 Oktyabr 2025 11:35see127

Məhkəmədə həmin məlumatlar da tədqiq olundu Fotolar

17 Oktyabr 2025 20:42see126

Ramiz Mehdiyev İlham Əliyevə qarşı sui qəsd PLANLAŞDIRIB Sensasion iddia

17 Oktyabr 2025 22:34see124

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see124

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see123

DNT testi bütün həyatını dəyişdi: Uşağının əsl atası məlum oldu

17 Oktyabr 2025 14:24see123

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see122

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see121

Rusiya 4 bölgə üzərində 23 Ukrayna PUA sını vurub

17 Oktyabr 2025 04:22see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri