Manatla verilən kredit faizləri niyə artıb? DETALLAR

2025-ci il iyun ayının 1-nə Azərbaycanda milli valyutada yeni verilmiş kreditlər üzrə orta illik faiz dərəcəsi 18,90% təşkil edib. Mərkəzi Bankın məlumatına görə, manatla yeni verilmiş kreditlərin orta faiz dərəcəsi ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 3,79 faiz bəndi artıb.
Eyni zamanda, cari ilin iyun ayının 1-nə ölkədə xarici valyuta ilə yeni verilmiş kreditlər üzrə orta faiz dərəcəsi 6,59% təşkil edib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 0,84 faiz bəndi çoxdur.
Mövzu ilə bağlı Demokrat.az-a danışan iqtisadçı Rəşad Həsənov qeyd edib ki, manatla verilən kreditlərin faizlərinin yüksəlməsinin bir neçə əsas səbəbi var:

“Birincisi, faktiki olaraq bu istiqamətdə xərclər artıb. Çünki bank sektoru cəlb etdiyi vəsaitlərin faizlərini yüksəldib. Depozit faizləri bir il əvvəllə müqayisədə 5-6 faiz bəndi yüksəlib, xüsusən də sistem əhəmiyyətli banklarda. 
Əgər cəlb olunan vəsaitin xərci artırsa, bu, dolayı yolla verilən kreditin də xərcinin artmasına səbəb olur.
İkinci faktor isə tələbdir. 2024-cü ilin əvvəlindən etibarən bank sektorunda ciddi şəkildə kreditlərə tələb formalaşıb. Ötən iki il ərzində kreditlər 20 milyarddan 28 milyarda çatıb. Təkcə ötən il bu istiqamətdə 20 faiz böyümə qeydə alınıb. 2025-ci ildə də müvafiq tələbin artım dinamikası müşahidə olunmaqdadır.
Üçüncü səbəb isə Mərkəzi Bankın təmərküzləşmə ilə mübarizə tədbirləri çərçivəsində tətbiq etdiyi çərçivələrin sistem əhəmiyyətli banklara münasibətdə sərtləşdirilməsidir. Bu da bankların xərcini artırır və onların faiz dərəcəsinin artmasına gətirib çıxarır. 
Diqqət etsəniz, ipoteka faizləri ötən ildən kəskin şəkildə bahalaşıb. Əslində orta faiz dərəcəsini aşağı salan əsas amillərdən biri güzəştli şərtlərlə verilən ipoteka kreditləridir. Bu kreditlərin faizlərinin artması da orta kredit faizlərinin artmasına səbəb kimi göstərilə bilər”.
Cavidan Mirzəzadə
Demokrat.az