“Maşın nömrələrində əlifbamızdakı hərflərdən istifadə etsək…” DEPUTATDAN AÇIQLAMA FOTO

Avtomobil qeydiyyat nişanları yalnız nəqliyyat vasitəsinin tanıdan elementi deyil, həm də ölkənin vizual simvollarından biri hesab olunur. Dünyanın əksər ölkələrində dövlət nömrə nişanları həm qrafik baxımdan, həm də dil xüsusiyyətlərinə görə fərqlənir. Azərbaycanda isə bu nişanlar latın qrafikasına əsasən hazırlanır. Bu da vətəndaşların şəxsi avtomobillə xarici ölkələyə səyahəti zaman əlavə problemlər yaratmaması məqsədi daşıyır. 

Yalnız “latın qrafikası olmalıdır” prinsipi ilə yanaşmaq doğru deyil. Məsələn, “I” hərfi tam şəkildə yazıldığından çaşdırıcı ola bilər, amma “İ” hərfinin üstündə nöqtə olduğu üçün ayırd etmək mümkündür. Həmçinin "ğ", "ş", "ç" “ə” kimi Azərbaycan əlifbasına məxsus hərflərin də texniki baxımdan istifadəsi mümkündür və müzakirəyə açıqdır.
Bəs milli kimliyi və dil xüsusiyyətlərini qorumaq baxımından avtomobil nömrə nişanlarında Azərbaycan əlifbasındakı bütün hərflərin istifadəsinə keçid etmək nə dərəcədə məqsədəuyğun olar?

Mövzu ilə bağlı Milli Məclisin deputatı Arzuxan Əlizadə Avtosfer.az-a açıqlamasında bildirib ki, müstəqilliyin ilk illərindən Azərbaycanda maşın nömrələri latın qrafikasına əsasən hazırlanır:

“İstənilən halda, bu problem yaradacaq bir məsələ deyil. Çünki avtomobil nömrəsinin üzərində Azərbaycanın bayrağı yerləşir və bu, hansı ölkəni təmsil etdiyini göstərir.
Təbii ki, ölkənin öz əlifbası var və bu əlifbaya müvafiq olaraq da hərflərdən istifadə edilə bilər. Bu, beynəlxalq standartlardan kənar deyil. Ona görə də Azərbaycan əlifbasında olan hərflərin nömrə nişanlarında istifadə olunması məqsədəuyğun hesab edilə bilər.

Məsələn, “I” hərfi tam şəkildə yazıldığından çaşdırıcı ola bilər. Bəzi xarici ölkələrin qeydiyyat nişanında bu hərfdən də istifadə olunur. Ehtimal edilə bilər ki, “I” hərfi kombinasiyadakı 1 rəqəmi ilə bənzəsin, yaxud kamera və radarlarda gec saatlarda görünməsin. Amma bunun da müəyyən çarələri var. Amma “İ” hərfinin üstündə nöqtə olduğu üçün ayırd etmək mümkündür.

Əlifbamızdakı bütün hərflərdən istifadə beynəlxalq norma və standartlara zidd deyil. Belə ki, inkişaf etmiş ölkələrin hər biri qeydiyyat nişanında öz əlifbasından istifadə edir. Məsələn, Yaponiyada kombinasiyadakı hərflər yapon əlifbası ilə qeyd edilir. Ölkəmizdə də qeydiyyat nişanları ilə bağlı yeni standartlara keçid etmək mümkündür”.

Eltac Zülfüqaroğlu