Mədə turşusunun yaratdığı fəsadlar Müsahibə

Müasir dövrdə qaraciyər piylənməsi, xroniki mədə-bağırsaq pozuntuları və virus hepatitləri əhalinin sağlamlığı üçün ciddi təhdidlərdən biridir. Xəstəliklərin erkən mərhələdə aşkarlanması və vaxtında müalicəsi isə ağırlaşmaların qarşısını almaqda mühüm rol oynayır.

Məhz bu məqsədlə, Referans Hayat Hospitalının qastroenteroloq-hepatoloqu, təcrübəli mütəxəssis Dr. Ülvi İbrahimovla söhbətləşdik. Müsahibədə qaraciyər piylənməsinin səbəbləri, Helicobacter pylori infeksiyası, Hepatit B virusunun təhlükələri, bağırsaq polipləri, mədə turşusunun yaratdığı fəsadlar və digər mühüm mövzular ətrafında vacib tibbi məlumatlar yer alır.

Modern.az həmin müsahibəni təqdim edir:

– Qaraciyərin yağlanması necə yaranır və bu vəziyyət gələcəkdə hansı ciddi problemlərə səbəb ola bilər?

Qaraciyər piylənməsinin ən yayılmış səbəbi hədsiz alkoqol qəbuludur. Çox miqdarda alkoqol qəbul etməyən insanlarda qaraciyər piylənməsi daha az görülür. Bununla belə, hədsiz köklük, şəkərli məhsullardan çox istifadə, şəkərli diabet, oturaq həyat tərzi, bəzi dərman maddələri və genetik səbəblərdən də belə hallar baş verə bilir. Qaraciyər piylənməsi orqanizmin çox miqdarda yağ yaratması və ya yağların lazımi qədər metabolizmə məruz qalmaması ilə əmələ gəlir.

Qaraciyər piylənməsi bir neçə ciddi problemə səbəb ola bilər. Bu problemlər arasında qaraciyər funksiyalarının pozulması, iltihablanma (hepatit), qaraciyər sirrozu və hətta qaraciyər xərçəngi yer alır. Piylənmə qaraciyərin normal işləməsini çətinləşdirə və ciddi sağlamlıq problemlərinə yol aça bilər.

– Mədədə “Helicobacter pylori” adlı mikrob aşkarlandıqda mütləq müalicə olunmalıdırmı? Əgər olunmasa nə baş verə bilər?

Helicobacter pylori mədənin daxili səthinin qoruyucu təbəqəsini zədələyir. Əgər müalicə olunmazsa, həmin nahiyədə yara (xora) əmələ gəlməsini asanlaşdırır və mədə xərçəngi riskini 6 dəfə artırır.

– Hepatit B virusu bəzən heç bir əlamət vermir. Belə hallarda da müalicə lazımdırmı?

Hepatit B virusu qan yoluyla və ya cinsi yolla keçən, uzun müddət heç bir əlamət göstərməyən xəstəliklərdəndir. Hepatit B qanla dolaşan bir virusdur və qaraciyərə təsir göstərir. Dünyada 400 milyondan çox insan bu virusu daşıyır. Belə pasiyentlər müalicə almadıqda sirroz və ya qaraciyər xərçənginin yaranma riski ilə üz-üzə qala bilərlər.

Aparılan araşdırmalar göstərir ki, Hepatit B-li xəstələrin dörddə biri sirroz, qaraciyər çatışmazlığı və xərçəng kimi xəstəliklərlə əlaqədar həyatını itirir. Lakin düzgün və vaxtında müalicə tədbirləri görüldükdə bu risk olduqca aşağı düşür. Hepatit B-dən qorunmağın ən başlıca yolu isə bu xəstəliyə qarşı vaksinasiyadır.

– Kolonoskopiya zamanı bağırsaqda polip tapılırsa, bu poliplər hər zaman çıxarılmalıdırmı? Onlar təhlükəlidirmi?

Kolonoskopiya zamanı bağırsaq polipləri aşkar edildikdə, onlar çıxarılmalıdır. Həmin poliplərin təhlükəli olub-olmadığı isə yalnız histoloji müayinə nəticəsində müəyyən olunur. Buna görə profilaktik olaraq aşkarlanması və vaxtında müdaxilə vacibdir.

– Bağırsaqlarda uzun müddət davam edən ishal, qanlı nəcisləmə və qarın ağrısı varsa, bu hansı ciddi xəstəliyin əlaməti ola bilər? Belə vəziyyətdə nə etməliyik?

Bu kimi simptomlar, məsələn, uzunmüddətli ishal, qanlı nəcis və qarın ağrısı, bir neçə ciddi sağlamlıq probleminin əlaməti ola bilər. Bunlar arasında bağırsaq infeksiyaları, iltihabi bağırsaq xəstəlikləri (məsələn, Crohn xəstəliyi və ya ülseratif kolit) yer alır. Belə simptomlar ciddi ola bilər. Mütləq həkimə müraciət edilməlidir. Müayinədən sonra dəqiq diaqnoz qoyulur və uyğun müalicə təyin edilir.

– Tez-tez mədə turşusu gəlirsə və yanma hissi olursa, bu uzun müddət davam etdikdə hansı fəsadlara səbəb ola bilər?

Mədə turşusu gəlməsi və yanma hissi adətən reflü və ya qastrit kimi problemlərin əlaməti ola bilər. Uzun müddət davam etdikdə isə mədə və ya qida borusunda zədələnmələrə səbəb ola bilər. Bu hallar mədə xorası, qida borusunun iltihabı (ezofagit) və ya daralması ilə nəticələnə bilər. Bu səbəbdən mütəxəssisə müraciət etmək və düzgün diaqnoz qoyulması vacibdir.

– Qaraciyərdə kista və ya şiş varsa, bu həmişə təhlükəlidirmi? Hansı hallarda həkim müdaxiləsi vacibdir

Qaraciyərdə kist və ya şiş olması hər zaman təhlükə ifadə etmir. Bir çox hallarda bu kistlər zərərsizdir və heç bir simptom yaratmır. Lakin əgər kist böyüyürsə, narahatlıq verirsə və ya qaraciyər funksiyasına təsir göstərirsə, həkim müdaxiləsi vacib olur.

Qaraciyərdəki şişlər isə daha ciddi vəziyyətin göstəricisi ola bilər və mütləq müayinə və izlənmə tələb edir. Ağrı, qarında böyümə, çəki itkisi kimi simptomlar və ya şişin ölçüsünün artması həkimə müraciəti zəruri edir.