Milli Kitabxanada “Cəfər Xəndan 115” adlı kitab sərgisi açılıb

Bakı, 8 may, AZƏRTAC

Milli Ktabxanada XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafında mühüm xidmətləri olan görkəmli Azərbaycan şairi, tənqidçi, ədəbiyyatşünas Cəfər Xəndanın anadan olmasının 115 illiyi münasibətilə “Cəfər Xəndan – 115” adlı kitab sərgisi açılıb.

Kitabxanadan AZƏRTAC-a bildirilib ki, sərgidə müəllifin əsərləri, tərtibçisi və redaktoru olduğu, tərcümə etdiyi, həyatı və yaradıcılığı haqqında kitablar, sözlərinə bəstələnmiş musiqi notları və dövri mətbuatda çap olunan məqalələr nümayiş olunur.

Xatırladaq ki, Hacıyev Cəfər Zeynal oğlu (Cəfər Xəndan) 1910-cu il mayın 8-də İrəvan şəhərində müəllim ailəsində doğulub. 1918-ci ildə İrəvanda ermənilər tərəfindən azərbaycanlılara qarşı törədilən vəhşiliklər nəticəsində Cəfər Xəndanın ailəsi doğma yurdu tərk edib Gəncəyə köcüb. Cəfər burada ata-anasını itirib və bir müddət bacısı ilə uşaq evində qalıb. Əvvəlcə Gəncə Pedaqoji Texnikumunu, sonra 1925-1929-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Dil və ədəbiyyat fakültəsində təhsil alıb, aspiranturaya daxil olub, eyni zamanda institutun ədəbiyyat kafedrasının assistenti, sonra dosenti kimi fəaliyyət göstərib (1932–1941).

Cəfər Xəndan 1939-cu ildə “Proletar inqilabçı şair Sabir” haqqında əsərini dissertasiya kimi təqdim edərək filologiya elmləri namizədi, 1949-cu ildə "Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatında milli-azadlıq hərəkatı” adlı sanballı əsərinə görə filologiya elmləri doktoru, bir il sonra professor adına layiq görülüb. 1950-ci ildə professor Cəfər Xəndan Azərbaycan Dövlət Universitetinin rektoru seçilib və dörd il respublikanın bu ilk ali məktəbinə başçılıq edib.

1930-cu ildən dövri mətbuatda görünməyə başlayan Cəfər Xəndanın 1936-cı ildə “Bəyaz gecələr” adlı ilk kitabı nəşr olunub. Cəfər Xəndan “Cəbhə” şerləri (1942), “Qafqaz” (1942), “İlk ayrılıq” (1944), “Mübarizə yollarında” (1946) şeirlər kitablarının, “Sabir” (1940), “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi oçerkləri” (1965), “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı” (1951), “Molla Nəsrəddin” (1956), “Şairin həyatı” (1961), “C.Cabbarlının həyat və yaradıcılığı” (1954), “Mikayıl Müşfiq” (1956), “Mir Cəlal” (1968) və s. monoqrafiyaların, ana dilində ilk “Ədəbiyyat nəzəriyyəsi” dərsliklərinin müəllifidir.

Cəfər Xəndan həm də dahi Nizaminin, Xaqaninin, Ömər Xəyyamın, Heyran xanımın bir çox əsərlərini ilk dəfə olaraq Azərbaycan dilinə tərcümə edib.

Alimin vəfatından sonra nəşr edilən "Sabir yaradıcılığının sənətkarlıq xüsusiyyətləri” monoqrafiyası, son altmış ildə sabirşünaslığın əldə etdiyi ən böyük nailiyyətlərdən biri kimi qiymətləndirilir.