Icma.az
close
up
RU
Mingəçevirdə sovet dövründə istehsal edilmiş 2 “Mercedes”in naməlum taleyi FOTO

Mingəçevirdə sovet dövründə istehsal edilmiş 2 “Mercedes”in naməlum taleyi FOTO

Avtosfer saytından alınan məlumata görə, Icma.az bildirir.

1948-ci ildə Frankfurtdakı sərgidə “Daimler” şirkətinin mühəndisləri universal motorlu aqreqatı (Universalmotorgeraеt) təqdim etdilər. Lakin o zaman almanlar düşünmürdülər ki, sonradan qısaca “Unimog” adlandırılacaq maşın 70 il sonra da əhəmiyyətini itirməyəcək.

Avtosfer.az xəbər verir ki, SSRİ kimi geniş ölkədə də bu tip maşınlara ciddi ehtiyac vardı. Məsələ 1968-ci ildə daha da ciddiləşir. 80-ci illərdə isə iş Kreml səviyyəsində müzakirə olunur. Qərara alınılr ki, öyrənmək üçün bir neçə “Unimog” alınsın. SSRİ-yə gətirilən maşınlardan biri NAMİ-də (elmi tədqiqat institutu) sökülüb təhlil edilir və bu məzmunda bir hesabat hazırlanır: bizim nə texnologiyamız, nə avadanlığımız, nə də materiallarımız bu maşını hazırlamağa imkan verir. Bir çarə qalır, o da öz təcrübəmizə əsaslanaraq öz maşınlarımızın əsasında yeni çoxməqsədli texnika yaratmaq. 
Bununla belə, alman maşınından sökülən hissələrin çertyojları tərtib edilir və ən azından bu detallara nümunə kimi baxmaq mümkün olur. Layihə üzərində iş 4 aya tamamlanır. 1986-cı ildə hazır olan texnikaya MAŞ-100 (многоцелевое автомобильное шасси – çoxməqsədli avtomobil şassisi) adı verilir və bütün ittifaq qəzetləri bu barədə yazır.  
Rusiya tarixçiləri və mətbuatı etiraf etməsə də, bir məsələ məlumdur: alman nümunəsi olmadan heç bir yeni texnikanı 4 aya layihələndirmək mümkün olmazdı. Buna görə də hazırlanan maşının ilham və ideya mənbəyi birbaşa olaraq “Mercedes”dir. Elə maşının özü, xüsusən də kabinə 60-cı illərin “Unimog”larına bənzəyir.
Lakin “Unimog”dan fərqli olaraq sovet avtomobili şarnirli dönən şassi ilə təchiz edilir. Eynilə K-701 traktordakı kimi. Sonradan bir qədər  təkmilləşdirilən maşın 155 at gücündə V6 Dizel mühərriki (ЯМЗ-642), 8 pilləli mexaniki ötürmə, oxlararası bloklanma ilə komplektləşdirilir. Yükgötürmə qabiliyyəti 3 ton olan maşının qabaq oxuna 1 tonluq asma avadanlıq quraşdırmaq mümkün idi. Bu avtomobillə yanacaq, su, səpilən yük daşımaq, yol inşaatında istifadə etmək üçün istifadə mümkün idi. Sınaq üçün 1987-ci ildə Moskvanın “ВНИИстройдормаш” zavodunda 2 maşın istehsal edilir.
İndi gəldik məsələnin Azərbaycanla bağlı hissəsinə. 
Maşının istehsal yeri olaraq Mingəçevirin məşhur “Dormaş”ı (Yol İnşaatı Maşınları Zavodu) seçilir. Təchizatçı isə Kutaisi Avtomobil Zavodu seçilir. Çünki şassinin mühərriki və transmissiyası KAZ-la (Kolxida) oxşar idi. 1988-ci ildə “Dormaş”da 2 MAŞ-100 hazırlanır. Sınaq məqsədi ilə maşınlardan biri Mingəçevirdən Moskvayadək yolu problemsiz qət edir. Texnikanın uğurlu alındığı sübuta yetirilir.
1988-ci ildə SSRİ-də baş verən proseslər avtomobilin seriya ilə istehsalının qurulmasına mane oldu. İttifaqın süqutundan sonra isə 70 ildə qurulmuş avtomobil zavodlarının çoxu xarabalığa çevrildi. Əgər nurlar şəhəri sovet vaxtı kifayət qədər yol inşaatı maşını istehsalına nail olmuşdusa da, MAŞ-100 barədə eytni sözləri demək mümkün deyil. Dövr çətin idi. 
Doğrudur, Mingəçevirdə istehsal edilmiş MAŞ-100-lərin taleyi naməlum olsa da, onlar Azərbaycanın avtomobil tarixinin bir hissəsinə çevriliblər. 

PS. 1987-ci il uzaq tarix deyil. Şübhəsiz ki, Mingəçevirdə bu avtomobili görənlər, onun istehsalında iştirak edənlərdən kimlərsə yaşayır. Onların da fikirlərini işıqlandırmağa hazırıq. 

Mingəçevirdə yol texnikası istehsalı ilə bağlı yazı:
https://avtosfer.az/az/oxucu-mektublari/azerbaycan-ssr-in-yol-texnikasi-minqecaurets-214462 

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:75
embedMənbə:https://avtosfer.az
archiveBu xəbər 29 Noyabr 2024 17:22 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see236

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see234

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see230

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see205

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see187

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see177

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see172

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see170

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see169

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see162

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see162

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see153

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see152

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see151

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see150

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see141

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see140

Türkiyəni sarsıdan cinayətlə bağlı daha bir nəfər saxlanıldı

21 Oktyabr 2025 01:51see135

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see133

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see130
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri