Münaqişələrin danışıqlar masası arxasında keçirilməsi neftin hasilatı və daşınması ilə bağlı riskləri azaldır

İsrailin İrana, o cümlədən neft və qaz hasilatı və emalı obyektlərinə zərbələri İslam Respublikasının iqtisadiyyatında onsuz da çətin olan vəziyyəti daha da pisləşdirə və qlobal enerji qiymətlərinə təsir edə bilər. İsrail və İran arasında münaqişənin kəskinləşməsi qlobal enerji bazarlarını narahat edir. İyunun 14-də İsrailin zərbələri İslam Respublikasının enerji infrastrukturunu, o cümlədən neft anbarları, neftayırma zavodları və elektrik stansiyalarını, eləcə də neft və qaz yataqlarını hədəfə alıb. Hücum edilən obyektlər arasında dünyanın ən böyük neft və qaz yatağının bir hissəsi olan Cənubi Pars da var. O, İranın Buşəhr vilayətinin cənubunda yerləşir və İran qazının böyük hissəsinin mənbəyidir. İran yatağın nəzarətini qonşu Qətərlə bölüşür və bu, nəzarət etdiyi hissəni “Şimal Qübbəsi” adlandırır. Tehranı orada hasilatı qismən dayandırmağa məcbur edən yataqda zərbələr münaqişənin enerji istehsalı və tədarükünü təhdid edəcəyi ehtimalını artırıb. İranın xarici işlər naziri Abbas Əraqçi İsraili Cənubi Parsa hücuma görə qınayıb və deyib ki, bu, “müharibənin İslam Respublikasından kənara çıxması” cəhdidir.

Hökumətlərarası Qaz İxrac Edən Ölkələr Forumunun məlumatına görə, İran 2023-cü ildə təqribən 266,25 milyard kubmetr mavi yanacaq istehsal edib ki, bunun da 255,5 milyard kubmetri daxili istehlak üçün nəzərdə tutulub. Qalanı isə ixrac edilib. İran həm də dünyanın üçüncü ən böyük xam neft ehtiyatlarına malikdir. Dünyada təsdiqlənmiş bütün neft ehtiyatlarının təxminən 9 faizi İrana aiddir. Belçikanın Kpler analitik şirkətinin məlumatına görə, ölkə gündəlik təxminən 3,3 milyon barel xam neft və daha 1,3 milyon barrel kondensat və digər maddələr istehsal edir ki, bunun da təxminən 1,8 milyon barrelini ixrac edir.

İsrail-İran müharibəsi davam etsəydi, Azərbaycandan da yan keçməyəcəkdi...

İqtisadçı İlham Şaban Bizimyol.info xəbər portalına açıqlamasında bildirib ki, Azərbaycan neftinin qiyməti hər gün dəyişir. İqtisadçının fikrincə, Azərbaycan neftinin iki gün eyni qiymətə satıldığı vaxt heç olmayıb.

İlham Şaban

“Artıq Yaxın Şərqdə "atəşkəs razılaşması" işə düşüb və güman edək ki, bir daha münaqişəsi olan dövlətlər hərblə öz münaqişələrini həll etməsinlər, münaqişələr danışıqlar masasında öz həllini tapsım”-deyə İlham Şaban qeyd edib.

İqtisadçı hesab edir ki, münaqişələrin danışıqlar masası arxasında keçirilməsi, neftin hasilatı və daşınması ilə bağlı riskləri azaldır, bu da təbii ki, özünü qiymətlərdə əks etdirir.

İradə Cəlil, Bizimyol.info