Icma.az
close
up
RU
Niyə işıqforların lampaları qırmızı, sarı və yaşıldır?

Niyə işıqforların lampaları qırmızı, sarı və yaşıldır?

Moderator.az saytına istinadən Icma.az xəbər verir.

Dünyanın bir çox yerində işıqforlar öz rəngləri ilə bizə eyni mesajı verir: Qırmızı dayanmaq, sarı yavaşlamaq, yaşıl isə davam etmək deməkdir. Bəs niyə bu üç rəng seçildi, başqa rənglər yox?

Yollarda hərəkətin artması səbəbindən ilk işıqforlar ABŞ-da quraşdırılıb. Yol qəzalarına görə şəhərlərdə nəqliyyatın hərəkətinə kömək etmək üçün yol qüllələri inşa ediblər. Qüllələrdə yerləşmiş zabitlər fit çalaraq, dayanmaq və getmək vaxtı gələndə nəqliyyatı xəbərdar etmək üçün qırmızı, yaşıl və sarı işıqları yandırırdılar.

Uilliam Potts 1920-ci ildə ilk üç rəngli, dörd tərəfli işıqforu icad etdi. Bu, avtomobillərin kəsişmələrdə təhlükəsiz qalmasını asanlaşdırdı. Bununla belə, bütün ölkə ərazisində bir sıra yol siqnalları və naxış sistemləri hələ də mövcud idi. Federal Avtomobil Yolları İdarəsi 1935-ci ildə bütün yol nişanları, səki nişanları və yol siqnalları üçün vahid standartları müəyyən etmək, eləcə də hər kəsdən qırmızı, sarı və yaşıl işıq rənglərindən istifadə etməyi tələb etmək üçün "Davamlı Trafik İdarəetmə Cihazları üçün Bələdçi" nəşr etdi.

İşıqfor üçün qırmızı, sarı və yaşıl rənglərin seçilməsinin bir neçə səbəbi var.

Qırmızı açıq bir seçimdir. Qırmızı rəng təhlükə və ya baş verən bir şey üçün xəbərdar olmaq deməkdir. Dayanacaq işarələrinin qırmızı olmasının səbəbi eynidir. Qırmızı bir şey insan gözünü daha çox cəlb edir.

Sürücülərə işığın bir neçə saniyə ərzində qırmızıya çevriləcəyi barədə xəbərdarlıq etmək üçün sarı işıqlar seçilib. Bu işıq haqqında maraqlı fakt ondan ibarətdir ki, sürət həddi daha yüksək olduqda sarı işıq daha uzun müddət yanır.

Yaşıl daha qısa dalğa uzunluğuna malikdir, bu da görməyi asanlaşdırır. Yaşıl seçilməzdən əvvəl ağdan istifadə olunurdu. Ancaq küçə lampaları ağ işıqlardan istifadə etdiyi üçün bu rəng asanlıqla qarışdırıla bilər. O vaxtdan bəri "davam etmək" üçün universal rəng yaşıldır.

Magistral yollarda ilk işıqfor 1868-ci ildə Londonda yalnız yaşıl və qırmızı rənglərlə istifadə edilib. Bu lampalar qazla işləyirdi və öz oxu ətrafında fırlana bilirdi. 

Lakin bir ildən sonra bu işıqforlar partlayıb bir polis əməkdaşını yaraladıqdan sonra götürüldü. Zaman keçdikcə küçələrdə avtomobillərin sayı çoxaldıqca işıqfora ehtiyac da artdı.

1923-cü ildə həm də qaz maskasının ixtiraçısı olan Garret Morqan Amerikada ilk elektrik avtomatik lampanı patentləşdirdi. Lampa Klivlenddə yerləşdirilib. 1963-cü ildə ölümündən az əvvəl Morqan patentini “General Electric”ə 40 min dollara satdı.

Əvvəlcə dəmir yollarında olduğu kimi “T” şəklində olan işıqforlar yalnız yaşıl və qırmızı işıqlardan ibarət idisə, tezliklə sarı da əlavə olundu.

Qırmızı, sarı və yaşıl işıqların beynəlxalq istifadəsinin əsas səbəbi Yol İşarələri üzrə Vyana Konvensiyasıdır. Qəribədir ki, ABŞ və Yaponiya bu konvensiyanı imzalamadıqları üçün bu ölkələrdə sözügedən standartlardan kənarlaşmalar müşahidə olunur.

Qeyd edək ki, Azərbaycanda ilk svetofor 1936-cı ildə Bakıda quraşdırılıb. /Lent.az/

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:121
embedMənbə:https://moderator.az
archiveBu xəbər 07 Dekabr 2024 17:25 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Avropa ölkələrinin yeraltı anbarlarında qazın həcmi 71 mlrd. kubmetri ötüb

22 İyul 2025 14:02see201

Bu saatlarda gəzinti xərçəng riskini azaldır

23 İyul 2025 01:01see151

Zəngəzur dəhlizi: İrəvan fürsəti niyə əldən verir?

23 İyul 2025 10:01see139

Qızmar Günəş altında: İşçilərdən şikayət var?

22 İyul 2025 20:37see136

İşə getməyə həvəsi olmayanları müalicə edəcəklər

22 İyul 2025 19:29see135

AMB uçot dərəcəsini azaldıb

23 İyul 2025 10:14see133

Şörzingerin Azərbaycanca öyrəndiyi söz…

24 İyul 2025 01:29see133

ABŞ nin də iştirakı ilə Bakıda iki ölkə arasında danışıqlar aparılacaq

23 İyul 2025 10:50see133

Günün qoroskopu: ruhunuz narahat ola bilər

23 İyul 2025 00:02see132

Rusiyalı məşhur reper psixiatriya xəstəxanasına yerləşdirildi

22 İyul 2025 16:09see131

Bu kuba baş məsqçi təyin olundu

23 İyul 2025 16:25see131

reklamlarla satdıqları ehtiyat hissələrinin saxtalığını ört basdır edir EKSPERT VİDEO

22 İyul 2025 19:00see130

Şəmkirdə 15 yaşlı qızın ehtiyatsızlığı faciə ilə nəticələndi

24 İyul 2025 01:38see128

General Motors un mənfəəti Trampın tariflərinə görə üç ayda 1 milyard dollardan çox azalıb

23 İyul 2025 03:40see127

İllər əvvəl Vağzalı ilə gəlin köçən azərbaycanlı məşhurlar FOTO

23 İyul 2025 00:16see126

Kürdəmirdə 8 nəfər qidadan zəhərlənib

23 İyul 2025 03:45see126

Şimali Makedoniyada meşə yanğınları baş verib

22 İyul 2025 20:27see123

Xankəndi şəhərində “Sarı gəlin” abidəsi belə ola bilər

23 İyul 2025 17:48see121

Qurban Qurbanov: Qələbəni unudub cavab oyununa ciddi hazırlaşacağıq

24 İyul 2025 01:30see121

ABŞ da qırmızı ət qiymətləri rekord həddə çatdı

23 İyul 2025 20:13see115
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri