Niyə kişilər qadınlardan daha az yaşayırlar? Səbəblər

Açıqlanan son rəsmi statistikya görə, Azərbaycanda qadınlar kişilərdən orta hesabla 4,9 il daha çox yaşayırlar.
Yeniavaz.com xəbər verir ki, Azərbaycanda kişilərin orta ömür müddəti 73,5 ilə, qadınların orta ömür müddəti isə 78,4 ilə bərabərdir.
Qeyd edək ki, 2016-cı illə müqayisədə kişilərin orta ömür müddəti dəyişməz qalıb. Qadınların orta ömür müddəti isə 0,4 il artıb.
Məlumat üçün bildirək ki, dünyanın heç bir ölkəsində kişilərin orta ömür müddəti qadınların orta ömür müddətindən çox deyil. BMT-nin Əhali Fondunun açıqladığı məlumatlar göstərir ki, istisnasız olaraq bütün dünyada qadınlar kişilərdən çox yaşayırlar.
Aparılan tədqiqatlar göstərir ki, kişilərin qadınlardan daha az yaşaması, müxtəlif sosial, iqtisadi və bioloji faktorlarından qaynaqlanır.
Bioloji baxımdan, qadınların ömür uzunluğu kişilərdən daha uzundur. Hormonlar, xüsusilə estrogenin qoruyucu təsiri, qadınları bəzi xəstəliklərdən qoruyur. Kişilər isə testesteronun təsiri ilə bəzi xəstəliklərə qarşı daha həssas ola bilirlər.
Əksər mütəxəssislər belə hesab edirlər ki, kişilərin qadınlardan daha az yaşaması, yalnız bioloji amillərlə izah edilə bilən bir məsələ deyil. Bu fərq sosial davranışlar, həyat tərzi, iqtisadi vəziyyət və tibbi xidmətlərə münasibət kimi bir çox kompleks faktorlardan asılıdır. Hər bir insanın sağlamlığına daha çox diqqət yetirməsi, sağlam həyat tərzini seçməsi və erkən müayinələrə müraciət etməsi bu fərqin azaldılmasına kömək edə bilər.
Bildirilir ki, bu fərqin yaranmasında bir neçə əsas amil rol oynayır:
- Kişilər arasında siqaret çəkmək, spirtli içkilərdən istifadə və qeyri-sağlam həyat tərzi daha geniş yayılıb. Tədqiqatlar göstərir ki, kişilərin spirtli içkilərdən istifadəsi, ürək-damar xəstəliklərinə və digər sağlamlıq problemlərinə səbəb olur. Eyni zamanda, kişilər qadınlara nisbətən daha çox riskli davranışlar sərgiləyir, bu da onların sağlamlığına mənfi təsir edir;
- Kişilər, xüsusilə orta yaş dövründə, ürək-damar xəstəliklərindən, xərçəngdən və digər ciddi xəstəliklərdən daha çox əziyyət çəkirlər. Üstəlik, kişilər qadınlara nisbətən xəstəliklərə qarşı daha az diqqət ayırır, tibbi nəzarətə müraciət etməkdə çətinlik çəkirlər;
- Kişilərin iqtisadi və sosial həyatda daha çox təzyiq altında olduqları müşahidə edilir. Yüksək işsizlik, iqtisadi çətinliklər və ailə dolanışığı üçün daha çox məsuliyyət daşımaq kişilərdə yüksək stressə səbəb olur. Bu da onların psixoloji və fiziki sağlamlığına mənfi təsir edir.
Murad Məmmədov