Niyə uzun müddət oxuduqdan sonra gözünüzün qarşısında mətni görürsünüz?

Uzun müddət oxuduqdan sonra mətnin gözlər qarşısında “dayanmağa” davam etdiyi fenomen tibbi praktikada sonuncu “vizual görüntü” və ya “sonrakı görüntü fenomeni” adlanır.

AzPost Championat.com- a istinadən xəbər verir ki, bəzi hallarda bu fenomen ciddi sağlamlıq problemlərindən xəbər verə bilər.

Bu təsir, beyin qıcıqlandırıcı (bu halda mətn) baxışdan çıxarıldıqdan sonra qısa müddət ərzində yenicə qəbul etdiyi təsviri saxladıqda baş verir. Sonrakı görüntü fenomeni beynin vizual korteksində və retinada baş verən proseslərlə əlaqələndirilir.

— Mətni oxuyanda beynimiz tor qişadan görmə qabığına ötürülən vizual məlumatları aktiv şəkildə emal edir.

— Normal şəraitdə baxış mətnin başqa hissəsinə və ya başqa obyektə keçən kimi bu məlumat tez unudulur.

— Uzun müddət oxuduqda görmə reseptorları həddindən artıq doymuş olur ki, bu da qavrayışın müvəqqəti “gecikməsinə” səbəb olur.

— Gözlər mətnə ​​baxmağı dayandırdıqdan dərhal sonra, beyin təsviri yaddaşda saxlamağa davam edir və buna görə də bulanıq, lakin hələ də görünən mətn gözlərin qarşısında görünür.

Əksər hallarda fenomen tamamilə təbiidir və xəstəlik və ya patoloji vəziyyətin əlaməti deyil.

Nə vaxt təhlükəsizdir və nə vaxt ehtiyatlı olmalısınız?

Təhlükəsizdir, əgər:

— uzun müddətdir ki, mətni oxuyursunuz və ya ekrana baxırsınız və görürsünüz ki, üzünüzə baxdıqdan sonra mətn gözləriniz qarşısında “üzən” davam edir;

— fenomen bir neçə saniyə və ya dəqiqədən sonra, göz qırpdıqdan və ya baxışlarınızı başqa obyektə köçürdükdən sonra yox olur;

– baş ağrısı hiss etmirsiniz, gözlərdə yorğunluq hiss etmirsiniz və heç bir kənar hisslər olmadan görmə qabiliyyətiniz bərpa olunur;

– ümumiyyətlə görmə qabiliyyətinizdə heç bir pisləşmə hiss etmirsiniz və mətn sizin tərəfinizdən heç bir əlavə səy göstərmədən yox olur.

Bu təhlükəlidir, əgər:

– göz qırpmaqdan və ya başqa tərəfə baxdıqdan sonra belə effektin daha uzun sürdüyünü görürsünüz;

– baş ağrısı, göz yorğunluğu, göz almalarında ağırlıq və ya digər xoşagəlməz hisslərlə müşayiət olunur;

– mətn yox olduqdan sonra siz görmə qabiliyyətinizi fokuslamaqda çətinlik çəkməyə davam edirsiniz və ya gözləriniz “bulanıq” qalır;

– bu fenomen tez-tez təkrarlanmağa başlayır, məsələn, yalnız uzun müddət oxuduqdan sonra deyil, digər hallarda da görünür.

Belə simptomlar müşahidə olunarsa, bu, həddindən artıq göz yorğunluğu, göz yorğunluğu və ya digər pozğunluqlarla bağlı problemləri göstərə bilər.

Bu problem hansı xəstəlikləri göstərə bilər?

“Qalıq” mətnin təsiri təkcə görmə qabiliyyətinə fiziki stresslə deyil, həm də psixoloji və ya nevroloji amillərlə bağlıdır. Ən çox görülən xəstəliklərdən başlayaq:

astenopiya (göz gərginliyi) – tez-tez uzun müddət bir obyektə diqqət yetirdikdə baş verir. Bu, gözlərdə xoşagəlməz hisslər, həmçinin bulanıq görmə və diqqəti cəmləməkdə çətinliklə müşayiət olunur;

quru göz sindromu – göz səthi kifayət qədər nəmlənmədikdə, gözlərdə “qum” hissi, həmçinin fokuslandıqdan sonra yavaş bərpa olur;

auralı miqren – bəzən sonrakı görüntü miqrenin xəbərçisi olur, burada vizual auralar, o cümlədən rəngli ləkələr və ya üzən mətn baş ağrısından əvvəl olur.

Nevroloji nöqteyi-nəzərdən, “qalıq” mətnin bu cür simptomları stress, narahatlıq pozğunluğu və ya psixo-emosional yorğunluq fonunda yarana bilər. Stressli vəziyyətlərə cavab olaraq bədəndə müxtəlif mexanizmlər, o cümlədən artan adrenalin səviyyəsi aktivləşir ki, bu da qavrayış və idrak funksiyalarının, o cümlədən görmənin müvəqqəti pisləşməsinə səbəb ola bilər.

Bu cür hadisələr müntəzəm olaraq baş verirsə və yuxusuzluq, baş ağrısı, boyun və ya beldə gərginlik kimi digər stress əlamətləri ilə müşayiət olunursa, problemin daha dərin təhlili və psixo-emosional vəziyyətin korreksiyası üçün psixoloq və ya nevroloqa müraciət etmək tövsiyə olunur.

“Gözünüzün qabağında olan mətn”lə necə məşğul olmaq olar?

Uzun müddət oxuduqdan sonra şəklin gözləriniz önündə süzüldüyünü tez-tez görsəniz, təlaşa düşməyin. Əksər hallarda, bu fenomen təhlükəli deyil və bir neçə sadə qaydalara əməl etməklə asanlıqla həll edilə bilər.

1. Vizual gimnastika. Daimi göz məşqləri göz yorğunluğunu aradan qaldırmağa və göz funksiyasını yaxşılaşdırmağa kömək edir. Məsələn, “palming” məşq edə bilərsiniz – gözlərinizi ovuclarınızla bağlayın və bir müddət istirahət edin və ya qan dövranını yaxşılaşdırmaq üçün gözlərinizi yuxarı-aşağı və yanlara çevirərək tsiklik hərəkətlər edə bilərsiniz. Əksər hallarda gözləriniz bağlı olaraq sadəcə uzanıb dincəlmək kifayətdir.

2. Oxuma vaxtınızı məhdudlaşdırın. Fasilə vermək vacibdir. 20-20-20 texnikasına əməl edin: noutbukda işləmək və ya kitab oxumaq üçün hər 20 dəqiqədən bir ən azı 20 saniyə ərzində ən azı altı metr uzaqlıqdakı obyektə baxın. Qaydaya riayət etmək mümkün deyilsə (siz kurs işi yazırsınız, uzun hesabat oxuyursunuz), 40 dəqiqədən çox işləməyin və növbəti 5-10 dincəlin.

3. Gözlərinizi yormayın. İşıqlandırmaya, kitabın və ya ekranın bucağına diqqət yetirin. Qaranlıqda və ya parlaq işıqda oxumaq göz yorğunluğunu artıra bilər. İşığı yanıb-sönən otaqlarda kitab oxumaqdan çəkinin; işıqlandırma vahid və məqbul parlaqlıqda olmalıdır. İşığın temperaturu da vacibdir – “soyuq” və “isti” işıqlandırma arasında fərq var, lakin 4000-4500K temperaturda neytral işıq oxumaq üçün daha uyğundur.

4. Texnologiyadan istifadə edin. Kompüterdə və ya telefonda oxuyursunuzsa, gözləri qoruyan proqramlardan (məsələn, mavi işıq filtrləri) istifadə edin. Gecə işığı funksiyası sizi göz yorğunluğundan qoruyacaq. Gecələr ekran parlaqlığını azaltmağı unutmayın.

Paylaş