Premyer Liqanın pul maşını: 7,5 milyard avro gəlir və böyük borclar nə baş verir?

Yeni mövsümə yeni başlayan İngiltərə Premyer Liqası Avropanın ən gəlirli futbol çempionatı statusunu təsdiqləməkdə davam edir. 

Lent.az-ın xarici mediaya istinadla xəbərinə görə, onun gəlirləri La Liqanın və digər aparıcı turnirlərin maliyyə göstəricilərini xeyli üstələyir.

İngiltərə liqası gəlirlərə görə liderdir

İqtisadçılar Xosep Santfeliu və Marti Qarsiya Pons tərəfindən Barselonada təqdim olunan “2022-2023-cü illərdə Avropanın beş ən böyük futbol liqasının maliyyəsi” adlı hesabata əsasən, İngiltərə Premyer Liqası Avropanın ən yüksək liqaları arasında maliyyə lideri statusunu qoruyub saxlamaqda davam edir.

Premyer Liqanın 2024/25 mövsümündə 7,477 milyard avro gəlir əldə edəcəyi proqnozlaşdırılır ki, bu da La Liqadan (3,8 milyard avro) demək olar ki, 3,7 milyard avro çoxdur.

İki il əvvəl, 2022/23 mövsümündə İngiltərə çempionatı artıq 6,967 milyard avro toplayıb, İspaniya isə 3,535 milyard avroya çatıb. Ekspertlər bu tendensiyanın gələcəkdə də davam edəcəyini proqnozlaşdırırlar.

Bu arada, İngiltərə Qadınlar Super Liqası (WSL) da təsirli irəliləyiş əldə edib. Onun klubları ümumilikdə 65 milyon funt-sterlinq qazanıb ki, bu da əvvəlki mövsümlə müqayisədə 34 faiz çoxdur. 

Liqanın 12 klubunun hər biri ilk dəfə orta hesabla 5,4 milyon funt-sterlinq olmaqla 1 milyon funt-sterlinqdən çox gəlir əldə edib.

“Deloitte Sports Business”in analitika rəhbəri Cennifer Haskel deyib: "Daha effektiv azarkeş cəlb etmə strategiyaları, gəlirli kommersiya müqavilələri və mərkəzləşdirilmiş paylama işləyib hazırlamaqla WSL klubları inkişafın yeni mərhələsinə qədəm qoyublar".

Digər liqalarla müqayisədə necədir?

Gəlir baxımından İngiltərə çempionatı təkcə La Liqanı deyil, digər aparıcı Avropa çempionatlarını da xeyli qabaqlayır:

* Bundesliqa - 3,8 milyard avro (2023/24) və 3,9 milyard avro (2024/25),

* A seriyası - 2,8 milyard və 2,9 milyard avro,

* Liqa 1 - 2,4 milyard və 2,6 milyard avro.

Beləliklə, ingilis futbolu ümumi bazarın ən böyük payını təşkil edir.
Top klublar gəlirin yarıdan çoxunu əldə edirlər    

Ümumilikdə, beş əsas Avropa liqası 2022/23 mövsümündə 19,6 milyard avro qazanıb. Eyni zamanda, ən çox gəlir əldə edən 20 klub bu məbləğin 55 faizini - 10,799 milyard avronu təmin edib.

Gəlirlilik reytinqində birinci yeri 831,2 milyon avro (artım 15,5 faiz) qazanan "Real" tutub. “Barselona” 807,7 milyon avro (+26,1 faiz) qazanaraq üçüncü yeri tutub, “Atletiko” isə 13-cü yerdə (421,2 milyon avro) qərarlaşıb.

UEFA 2022/23 mövsümündə klublar arasında 2,776 milyard avro bölüşdürüb ki, onlardan ən çox - 16,6 faizlə İngiltərə komandaları Almaniya (14,6 faiz), İtaliya (14,2 faiz) və İspaniyanı (13,7 faiz) qabaqlayıb.

Yüksək gəlir - yüksək borclar

Rekord gəlirlə yanaşı, Premyer Liqada ən yüksək xərclər də var. 2022/23 mövsümündə onun ümumi aktivləri 14,661 milyard avro təşkil edib ki, bunun da 81 faizi borclardır. 

Orta illik oyunçu maaşı təxminən 8 milyon funt sterlinq olduğu üçün yüksək transfer xərcləri və rekord oyunçu maaşları səbəbindən əməliyyat kəsiri 1,534 milyard avroya çatdı. Amma klubların maaş fondlarında ciddi qeyri-bərabərlik var.

Ən böyük əmək xərcləri aparıcı komandalardadır. Onların arasında "Mançester Siti" (413 milyon funt), "Liverpul" (377 milyon), "Mançester Yunayted" (365 milyon), "Çelsi" (338 milyon) və "Arsenal" (328 milyon) var.

Onlar böyük əmək haqqı hesabları ilə "böyük beşliyi" təşkil edirlər, altıncı yerdə olan “Aston Villa” ilə 252 milyon funt sterlinq - "Arsenal"dan 76 milyon funt-sterlinq azdır.

Məsələn, Erlinq Haaland həftədə 500.000 funt sterlinq dəyərində müqavilə imzalayıb, Məhəmməd Salah isə “Liverpul” ilə yeni müqavilə imzaladıqdan sonra həftədə 400.000 funt sterlinq qazanır.

Hesabat həmçinin aşağı əmək haqqı və aşağı liqaya düşmək arasında korrelyasiyaya işarə edir, ən az maaş alan üç klub – “Luton Taun”, “Şeffild Yunayted” və “Bernli” - hamısı keçən mövsüm Premyer Liqadan düşüb.

UEFA klublara maliyyə qeyri-sabitliyi riski ilə bağlı xəbərdarlıq edib

UEFA klublara maliyyə qeyri-sabitliyi riskini xatırladır. UEFA prezidenti Aleksander Çeferin həddindən artıq xərcləmə riskləri barədə xəbərdarlıq edərək, klubları məsuliyyəti öz üzərinə götürməyə çağırıb.

"Klublar sayıq qalmalıdırlar, çünki pandemiyadan əvvəlki gəlirliliyi bərpa etmək üçün hələ çox iş var", - Ceferin deyib.

Fevral ayında Peşəkar Futbolçular Assosiasiyası Premyer Liqanın maliyyə vəziyyətini sabitləşdirmək üçün maaş limiti tətbiq olunarsa, ona qarşı hüquqi tədbirlər görəcəyi ilə hədələyib.

“Everton” və “Nottinqem Forest” daha əvvəl mənfəət və davamlılıq qaydalarını pozduqları üçün xalların silinməsi ilə üzləşmişdilər.