Qisasa qisas yanaşması dünya iqtisadiyyatını tənəzzülə aparır ÜTT

Ümumdünya Ticarət Təşkilatının (ÜTT) Baş direktoru Nqozi Okonjo-İveala xəbərdarlıq edib ki, ABŞ və Çin arasında artan ticarət gərginliyi yalnız iki ölkə arasındakı münasibətləri deyil, eyni zamanda qlobal iqtisadiyyatı da ciddi şəkildə sarsıda bilər. Onun sözlərinə görə, qarşıdurma davam edərsə iki ölkə arasında mal ticarəti 80 faizə qədər azala bilər və bu, uzunmüddətli perspektivdə qlobal real Ümumi Daxili Məhsulun (ÜDM) 7 faizə yaxın azalmasına gətirib çıxaracaq.

Okonjo-İveala yazılı açıqlamasında bildirib ki, dünyanın iki ən böyük iqtisadiyyatı arasında getdikcə artan “qisasa-qisas” yanaşması yalnız ikitərəfli münasibətlərə deyil, həm də qlobal iqtisadi sabitliyə mənfi təsir göstərəcək.

“İlkin təhlillərimiz göstərir ki, bu iki ölkə arasında mal ticarətində 80%-ə qədər azalma mümkündür. Bu isə yalnız ABŞ və Çin iqtisadiyyatIna deyil, xüsusilə inkişaf etməkdə olan və zəif iqtisadiyyata malik ölkələrə də ciddi zərbə vuracaq,” – deyə Okonjo-İveala qeyd edib.

Baş direktor eyni zamanda, geosiyasi bölünmələrin dərinləşməsinin qlobal ticarət üçün təhlükəli tendensiya olduğunu vurğulayıb:

“Qlobal iqtisadiyyatın iki ayrı bloka parçalanması, real ÜDM-in 7 faizə yaxın uzunmüddətli azalmasına səbəb ola bilər. Bu, ticarətin istiqamətinin dəyişməsinə və dünya üzrə koordinasiyalı cavab tələb edən ciddi təhlükəyə çevrilməkdədir.”

Nqozi Okonjo-İveala ÜTT üzvlərini bu prosesin qarşısını almaq üçün əməkdaşlıq və dialoqa çağıraraq bildirib ki, beynəlxalq ticarət sisteminin açıq və qaydalara əsaslanan prinsiplərlə idarə olunması üçün qlobal birliyin birgə fəaliyyət göstərməsi vacibdir.

“ÜTT bu kimi qlobal məsələlərin həllində mühüm dialoq platformasıdır. Qarşıdurma və parçalanma deyil, əməkdaşlıq və qarşılıqlı anlaşma yolunu seçməliyik.”

Qeyd edək ki, Nqozi Okonjo-İveala 2021-ci ildən ÜTT-nin Baş Direktoru vəzifəsini icra edir. O, həmçinin, Nigeriyanın ilk qadın maliyyə naziri olub və uzun illər Dünya Bankında çalışıb. 2024-cü ildə ikinci müddətə ÜTT-nin Baş direktoru seçilib. ​

​Ümumdünya Ticarət Təşkilatı  beynəlxalq ticarətin tənzimlənməsi və mübahisələrin həlli sahəsində əsas qurumlardan biridir. İndiyədək ABŞ və Çin arasında ticarət münasibətlərinin kəskinləşməsinə qarşı ÜTT bir sıra addımlar atıb.​

ÜTT-nin ABŞ və Çin arasındakı ticarət münaqişəsinə müdaxiləsi beynəlxalq ticarət sisteminin sabitliyini və ədalətliliyini qorumağa yönələ bilər. Lakin, təşkilatın qərarlarının icrası və ticarət qaydalarının müasir tələblərə uyğunlaşdırılması sahəsində hələ də ciddi problemlər mövcuddur.