Qivami Rəhimli: Caz əfsanəsi Vaqif Mustafazadəyə həsr olunmuş möhtəşəm konsert “Caz şahzadəsi”ni doğma vətənə qaytarır

Bakı, 26 avqust, AZƏRTAC

bp şirkətinin hökumətlə əlaqələr üzrə baş müşaviri, ABƏŞ-in həyata keçirdiyi tədbirlərin layihə rəhbəri Qivami Rəhimli Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin ən parlaq simalarından biri – Vaqif Mustafazadənin xatirəsinə həsr olunmuş unudulmaz bir gecə barədə xatirələrini AZƏRTAC-lə bölüşüb.

1996-cı il martın 6-da Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrında keçirilən həmin konsert Azərbaycan Beynəlxalq Əməliyyat Şirkəti (ABƏŞ) ARDNŞ-lə birgə təşkil etmişdi. Bu, sadəcə bir musiqi proqramı deyildi – Azərbaycan cazının banisi, dünya musiqi sənətində öz dəst-xəttini qoymuş Vaqif Mustafazadəyə ehtiram idi. Vaqif Mustafazadə öz musiqi dünyasını milli muğamın dərinliyindən və Qərb cazının azad nəfəsindən yaratmışdı. Onun qurduğu bu möhtəşəm sintez Azərbaycan musiqisini tamamilə yeni bir mərhələyə, dünya caz arenasına çıxarmışdı.

1978-ci ildə Monakoda keçirilən Dünya Caz Festivalında SSRİ-ni təmsil edən Vaqif Mustafazadə birinci yerə layiq görüldü.

Vaqifin ifasından heyrətə gələn dünya caz əfsanəsi, trubaçı Dizzi Gillespi o vaxt demişdi: “Vaqifin musiqisi başqa bir planetdən gəlir. Bu, gələcəyin musiqisidir!” Bepopun banilərindən biri olan Gillespinin dediyi bu sözlər Vaqifin dahiliyinin dərin bir etirafı idi.

1979-cu ildə Tbilisidə caz və bluzun “Kralı” kimi dünyaca məşhur olan B.B.King Vaqif Mustafazadə ilə eyni səhnəni paylaşanda onun sənət sehrinə valeh oldu. Vaqifin pianoda ifa etdiyi, bluzun dərin nəfəsi ilə yoğrulmuş sədalar salonda yayılanda B.B.King heyrətini gizlədə bilmədi: “Hamı məni Bluzun Kralı adlandırır, amma əgər sənin kimi piano çala bilsəydim, özümü Tanrı adlandırardım”.

B.B.Kingin Vaqifin piano məharətinə çata bilsəydi, “özünü bir kral deyil, ilahi bir varlıq hesab edərdi” deməsi bir əfsanəvi musiqiçidən digərinə ünvanlanmış nadir və səmimi bir ehtiram nümunəsi idi.

Təəssüf ki, Vaqif Mustafazadə dünya şöhrəti qazandıqdan sonra, 39 yaşında elə səhnədəcə ürək tutmasından dünyasını dəyişdi. Lakin onun ruhu və yaratdığı musiqi yaşayaraq əbədi irsə çevrildi. Bu əbədi irsi isə qızı - bu gün də dünya səhnələrində caz-muğamı yaşadan və ona yeni nəfəs verən Əzizə Mustafazadə böyük məhəbbətlə davam etdirir.

1996-cı ilin martında Vaqifin əlçatmaz musiqi nəfəsi Bakının Opera Teatrında bir daha duyuldu. Almaniyadan xüsusi olaraq bu konsert üçün Vətənə dönən Əzizə iki ildən sonra ilk dəfə doğma Bakının səhnəsində çıxış edirdi. Onun ifasında improvizasiya azadlığı, klassik musiqinin incəliyi və muğamın dərinliyi vəhdət təşkil edirdi. Tamaşaçılar bu ecazkar birləşməni ayaqüstü alqışlarla qarşıladılar.

Konsertdə, həmçinin Rafiq Babayevin studiyasından Siyavuş Kərimi, Tofiq Qəmbərovun rəhbərlik etdiyi məşhur “Qaya” ansamblı, bəstəkar Vaqif Gərayzadə və “Aypara” folklor-caz qrupu da çıxış edərək Azərbaycanın caz ənənələrinin zənginliyini nümayiş etdirdilər. Bu çıxışlar sübut edirdi ki, Vaqif Mustafazadənin yaratdığı məktəb artıq yeni nəslin nəfəsində yaşayır.

ABƏŞ prezidenti Terri Adams Prezident Heydər Əliyevə ünvanladığı məktubda konsertin mədəni əhəmiyyətini belə vurğulamışdı: “...Bu tədbir ABƏŞ/ARDNŞ İcma Konsertləri çərçivəsində ictimaiyyət üçün ödənişsiz olaraq təşkil olunub və Azərbaycanın görkəmli sənətkarı, dünyanın caz nəhənglərindən biri Vaqif Mustafazadəyə həsr olunub. Konsertdə mərhum Vaqif Mustafazadənin qızı, dünyaşöhrətli “Caz şahzadəsi” Əzizə Mustafazadə də iştirak edəcək. Hörmətli cənab Prezident, Siz hər zaman mədəniyyətə xüsusi diqqət və qayğı göstərmisiniz, fürsətdən istifadə edərək Sizi bu konsertə dəvət etmək mənim üçün böyük şərəfdir”.

Prezident Heydər Əliyev sıx iş qrafiki ilə əlaqədar konsertdə iştirak edə bilməsə də, tədbirdə ARDNŞ prezidenti Natiq Əliyev və birinci vitse-prezident İlham Əliyevin iştirakı onun əhəmiyyətini daha da artırırdı. Onlar konsertdən sonra keçirilən qəbulda musiqi gecəsi ilə bağlı xoş təəssüratlarını bölüşdülər.

Gecənin ən yaddaqalan məqamlarından biri isə Əzizə Mustafazadənin çıxışdan sonra Qivami Rəhimli ilə səmimi söhbəti oldu. Əzizə deyirdi ki, atasının enerjisini həmişə öz ətrafında duyur. Səhnədə olarkən elə anlar olur ki, onun varlığını, ruhunun öz yanında dövr etdiyini hiss edir. Fotoqraflar həmin anı əbədiləşdirmişdi. Qivami Rəhimli bu söhbət əsnasında dünyaşöhrətli pianoçunun atası caz əfsanəsi Vaqif Mustafazadənin musiqi diskini qızı Əzizəyə təqdim edir. ABƏŞ tərəfindən hazırlanmış bu hədiyyə sadəcə bir disk deyildi, bu Azərbaycanın mədəni irsinin qorunması və gələcək nəsillərə ötürülməsi vədinin rəmzi idi. Əzizənin sevinc dolu təbəssümü və Qivami Rəhimlinin qürur hissi həmin gecənin ruhunu – sənət, minnətdarlıq və dostluq harmoniyasını mükəmməl şəkildə ifadə edirdi.

Opera Teatrının salonu tanınmış mədəniyyət xadimləri, sənət adamları və rəsmi şəxslərlə dolu idi. Ayaqüstü alqışlar, hörmətli qonaqların səmimi çıxışları bu konserti sadəcə bir musiqi tədbiri yox, milli qürurun təntənəsinə çevirdi.

Bu gecənin tarixi ovqatına yeni bir ahəng qatan Əzizə Mustafazadə mətbuata verdiyi müsahibələrdə yenidən Bakıda səhnəyə çıxmağın ona bəxş etdiyi dərin duyğularından danışdı. O, həm atasının əbədi irsi, həm də özünün musiqiçi kimi keçdiyi yol haqqında ürək sözlərini bölüşdü.

ABƏŞ/ARDNŞ İcma Konsertləri artıq Qara Qarayev Kamera Orkestrindən tutmuş Bakı Musiqi Akademiyasının gənc pianistlərinə qədər müxtəlif istedadları bir araya gətirmişdi. Amma bu konsert tamamilə özünəməxsus idi: o, keçmişin dahiliyini gələcəyin vədi ilə birləşdirirdi.

Gecənin son akkordları səslənəndə tamaşaçılar anlayırdılar ki, onlar sadəcə bir konsertin yox, Azərbaycan musiqisinin ruhunu, Vaqif Mustafazadənin əbədi irsini və onun gələcəyə baxışını yaşayıblar.