Rusiya Ukrayna müharibəsi yekunlaşır?
Metbuat portalından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər yayır.
“Trampla Putinin birbaşa dialoq aparması və bu kontekstdə müharibənin başa çatması müəyyən nəticələr doğura bilər”.
Bunu Metbuat.az-a açıqlamasında politoloq Asif Nərimanlı bildirib.
O qeyd edib ki, ilk telefon danışığından sonra Tramp-Putin tandeminə qarşı çıxan qüvvələr üzə çıxıb. Bu isə müharibənin bitməsindən daha çox beynəlxalq müstəvidə gərginliyə səbəb olub:
“Çünki Tramp və Putinin birbaşa telefon danışığı aparması və Ukrayna məsələsində razılığa gəlməsi, eyni zamanda beynəlxalq münasibətlər çərçivəsində bir çox məsələlərdə anlaşması digər oyunçuları oyundankənar vəziyyətə saldı. Bu, Avropa İttifaqının müqavimətinə gətirib çıxartdı və nəticədə beynəlxalq münasibətlər sistemində müəyyən qarşıdurma yarandı. Avropada İngiltərənin öz mövqeyi var idi və Çin də bu məsələdə fərqli baxış sərgiləyirdi. Lakin sonrakı günlərdə gördük ki, Avropa İttifaqı Tramp-Putin razılaşmasının pozulmasına deyil, əslində, bu prosesin mümkün olub-olmaması üzərində dayanır. Avropa İttifaqı açıq şəkildə bəyan etdi ki, ABŞ-nin iştirakı olmadan Ukraynada müharibənin davam etdirilməsi mümkün deyil. Bundan əlavə, Ukraynaya dəstək məqsədilə Londonda keçirilən sammitdə də bu fikir təsdiq olundu. Bu vəziyyət onu göstərir ki, Tramp və Putinin birbaşa dialoqunun davam etdirilməsi Ukraynada müharibənin başa çatması ehtimalını artırır. Bu, Ukraynanın arzulamadığı bir formatda olsa da, həmçinin Avropa İttifaqı və digər beynəlxalq oyunçuların maraqlarına uyğun gəlməsə də, prosesin yekunlaşması üçün müəyyən perspektivlər yaradır. Təbii ki, bu prosesdə Ukraynanın ərazi güzəştləri qaçılmaz görünür və Avropa İttifaqının bu münaqişədəki rolu minimuma enir. Hətta gələcəkdə Avropa İttifaqının sülhməramlı adı altında Ukraynaya qoşun yeritmək cəhdi də mümkündür. Lakin bu məsələnin nə dərəcədə real olduğu hələlik sual altındadır”.

Politoloq Tramp və Putinin birbaşa dialoqunun Ukraynada müharibənin bitməsi üçün yeganə yol olduğunu düşünür:
“Hər iki tərəf bu məsələdə qərar verir və bu razılaşmalar Ukraynaya faktiki olaraq diktə olunur. Bununla belə, bu proses beynəlxalq münasibətlərdə gərginlik yaradacaq. Çünki Rusiya və ABŞ digər oyunçuların maraqlarını nəzərə almadan Ukrayna münaqişəsinin həlli istiqamətində hərəkət edərsə, bu, qlobal miqyasda mövqelərin bölüşdürülməsi siyasətinə gətirib çıxaracaq. Nəticədə, Çin, Avropa İttifaqı, İngiltərə və digər güc mərkəzləri öz maraqlarına uyğun addımlar atmağa və yeni siyasi kurs müəyyənləşdirməyə çalışacaqlar. Bu isə beynəlxalq münasibətlər sistemində əlavə gərginliyə səbəb olacaq. Belə vəziyyət Çin, Avropa İttifaqı və İngiltərə də daxil olmaqla müxtəlif güc mərkəzlərini öz maraqlarına uyğun addımlar atmağa və siyasətlərini yenidən qurmağa vadar edə bilər. Bu isə nəticə etibarilə beynəlxalq səviyyədə yeni bir gərginlik mərhələsinin yaranmasına gətirib çıxaracaq”.
A.Nərimanlı qeyd edib ki, hazırkı dövrdə Tramp və Putin dialoqunun Ukrayna münaqişəsinin başa çatması üçün yeganə yol olduğu görünür. Müharibə başa çatarsa və sülh danışıqları nəticəsində ən azı atəşkəs razılaşması əldə olunarsa, sonrakı mərhələdə digər güc mərkəzləri – Çin, Avropa İttifaqı, İngiltərə və hətta Türkiyə yeni formalaşan beynəlxalq münasibətlər sistemində öz paylarını qorumaq və təsir dairələrini genişləndirmək üçün aktiv addımlar atmağa çalışacaqlar. Bu isə beynəlxalq münasibətlərdə yeni bir gərginlik mərhələsinin başlanacağına işarə edir.
Sevinc İbrahimzadə / Metbuat.az

