Rusiyanın ehtiyatları “əriyir” Putinin fondu 2026 cı ildə tükənə bilər

Neftin ucuzlaşması və rublun mövcud məzənnədə qalması şəraitində Rusiya Milli Rifah Fondu 2026-cı ilə qədər tükənə bilər. 

“AzPolitika.info” xəbər verir ki, bu barədə “The Moscow Times” nəşri Qaydar İnstitutunun iqtisadçılarının hesabatına istinadla yazıb.

Azərbaycanın Neft Fondu ilə oxşar funksiyaya malik olan Rusiya Milli Rifah Fondunun aktivləri 2024-cü il iyunun 1-nə 2,8 trilyon rubl (təxminən 31 milyard dollar) təşkil edib. Bu, 2019-cu ildən bəri ən aşağı səviyyə sayılır. Üç il ərzində fondun həcmi rublla ifadədə iki dəfədən çox, dollarla isə üç dəfə azalıb.

2025-ci ilin mayında Rusiya Maliyyə Nazirliyi büdcə kəsirini bağlamaq üçün fondan 35,9 milyard rubl (400 milyon dollar), hökumət layihələrinin maliyyələşdirilməsi üçün isə 532 milyard rubl (5,9 milyard dollar) vəsait ayırıb. Həmçinin təyyarələrin və Sankt-Peterburq metrosu üçün vaqonların alınmasına 1 milyard rubl (11 milyon dollar) sərf olunub.

Hazırda fondun tərkibində 139,5 ton qızıl qalır. Müharibənin əvvəlində bu rəqəm 400 tonu ötürdüyü halda, hazırda ehtiyatlar xeyli azalıb. İqtisadçı İlya Sokolov bildirir ki, bu qalıqlar hələlik neft gəlirlərindəki azalmaları kompensasiya etmək üçün kifayətdir. Lakin uzunmüddətli böhran şəraitində fond bir il ərzində tükənə bilər.

Rusiya hökuməti neft gəlirləri ilə bağlı büdcəyə yenidən baxmaq məcburiyyətindədir. İlkin proqnozlara görə, neft gəlirləri 10,9 trilyon rubl (120 milyard dollar) olmalı idi, lakin bu göstərici 8,3 trilyon rubla (91 milyard dollar) endirilib. Nəticədə büdcə kəsiri 3,8 trilyon rubl (42 milyard dollar) təşkil edə bilər.

Maliyyə Nazirliyi Ural neftinin bir barel üçün qiymət proqnozunu 60 dollardan 50 dollara endirmək imkanını da nəzərdən keçirir. Bu da dövlət xərclərinin 1,5-1,6 trilyon rubl (təxminən 17 milyard dollar) və ya ÜDM-in 0,7%-i qədər azaldılmasına səbəb ola bilər.

Bundan əlavə, mənfəət vergisi gəlirlərində də azalma riski var. Belə ki, büdcədə 4 trilyon rubl (44 milyard dollar) olaraq nəzərdə tutulan bu vergi gəlirləri artıq 34% azalıb. İqtisadçılar bu azalmanı neft gəlirlərinin itkisindən daha təhlükəli hesab edirlər, çünki bu, iqtisadiyyatda dərin problemlərin göstəricisidir.

Qeyd edək ki, Rusiya Milli Rifah Fondu 2008-ci ildə Prezident Vladimir Putin tərəfindən enerji ixracından əldə olunan gəlirlərin toplanması məqsədilə yaradılıb. Fond əsasən böhran dövrlərində büdcə kəsirinin ödənilməsində istifadə olunur. Lakin Qərbin sanksiyaları və neft qiymətlərinin düşməsi fondu ciddi təzyiq altına salıb.

“AzPolitika.info”