Sabah hər şey çökə bilər: Kriptovalyuta Azərbaycanda risklər yaradır

Mərkəzi Bank xüsusi tənzimləmə rejiminin ilk mərhələsi üzrə sınaq dövrlərinin başa çatdığını bəyan edib. Sınaq müddətində 4 innovativ məhsulun qiymətləndirilməsi həyata keçirilib. 2 istiqamət üzrə qiymətləndirmə nəticələri uğurlu hesab olunub, digərləri üzrə məqsədəuyğun hesab edilməyib. Dəstəklənən layihələr məhz kriptovalyuta əməliyyatları ilə bağlıdır”.

Bu sözləri Milli Məclisin deputatı Vüqar Bayramov bildirib. Deputatın sözlərinə görə, kriptovalyuta əməliyyatlarını daha təhlükəsiz və şəffaf şəkildə icra etmək üçün “m10” tətbiqinin “Binance” platformasına inteqrasiyası nəzərdə tutulur:

“İstifadəçilər bu inteqrasiya vasitəsilə “Binance” cüzdanlarına mədaxil və məxaric edə bilərlər. Digər layihə “kriptobroker platforması” virtual aktivlərinin asan və təhlükəsiz şəkildə alışı, satışı və saxlanılması imkanlarını yaradır. Xüsusi tənzimləmə rejimi çərçivəsində sınaqların keçirilməsində məqsəd həmçinin, bu istiqamətdə normativ-hüquqi bazanı formalaşdırmaq və təkmilləşdirməkdir.

Mərkəzi Bank hələ 2019-cu ildən blokçeyn əsaslı Rəqəmsal İdentifikasiya Sisteminin yaradılması layihəsinin icrasına başlayıb. Blokçeyn texnologiyasının tam tətbiqi imkanlarının araşdırılması virtual pul bazarının inkişafı baxımdan vacibdir. Mərkəzi Bankın test layihələri daha yaxın gələcəkdə Azərbaycanda kriptovalyutaların buraxılması və istifadəsinə imkan yarada bilər. Qlobal maliyyə əməliyyatları intensiv şəkildə virtuallaşdığı üçün Azərbaycanda da kriptovalyutalardan istifadə və sistem inteqrasiyası əsas çağırışlardan biridir”.

İqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli isə Sherg.az-a açıqlamasında kriptovalyutalar sahəsindəki vəziyyəti  təhlil edərək, onların həm imkanlarını, həm də risklərini vurğulayıb. O bildirib ki, hazırda kriptovalyutalarla bağlı ölkəmizdə qanunvericilik bazası kifayət qədər zəifdir. Bu, bir tərəfdən, sahəyə marağı artırsa da, digər tərəfdən, investorlar və istifadəçilər üçün risklər yaradır.

N.Cəfərli qeyd edib ki, əgər dövlət kriptovalyutalar üzərində aşırı tənzimləmə və ciddi nəzarət tətbiq etməyə başlasa, bu sahəyə maraq xeyli azalacaq. Kriptovalyutaların əsas üstünlüyü onların anonimliyidir. Əgər anonimliyi aradan qaldırıb bu sahəni nəzarət altına almaq istəsələr, kriptovalyutaların əsas dəyəri itir və onlar artıq cəlbedici investisiya və ya ödəniş vasitəsi olmayacaq.

Dünyada kriptovalyutaların geniş yayılmış investisiya aləti olduğunu vurğulayan ekspert deyib ki, gələcəkdə bu sahənin Azərbaycanda da inkişaf etməsi ehtimalı yüksəkdir. İnkişaf etmiş ölkələrdə kriptovalyutalar artıq milyonlarla insan tərəfindən alqı-satqı və investisiya məqsədilə istifadə olunur: “Lakin bir iqtisadçı olaraq, şəxsi baxışım odur ki, kriptovalyutalar perspektivi olmayan, spekulyativ bir sahədir. Burada qiymətlərin qalxıb-azalması spekulyativ faktorlarla sıx bağlıdır və həddindən artıq qeyri-sabitdir. ABŞ Prezidenti Donald Tramp və onun komandası kriptovalyutalara müsbət yanaşır deyə bu münasibət dünya bazarında qiymətlərin yüksəlməsinə təsir edir. Bu səbəbdən də ABŞ və digər iri bazarların siyasətindəki dəyişikliklər kriptovalyuta qiymətlərində kəskin dalğalanmalara səbəb ola bilir. Sabah ABŞ-nin kriptovalyutaya münasibəti dəyişsə, qlobal qiymətlər sürətlə düşə bilər”.

Kriptovalyutaların məqsədi və məğzini anlamaqda çətinlik çəkdiyini vurğulayan N.Cəfərli deyib ki, alış-veriş etmək üçün elektron pullar, kartlar, hesablardan istifadə  edilir. Kriptovalyutalar nəyə lazımdır? Bu suala heç kimin konkret cavabı yoxdur. Qeyd etdiyim kimi, kriptovalyutaları cəlbedici edən onun anonimliyidir. Anonim olması səbəbindən bu valyuta vasitəsilə kriminal fəaliyyətlərin həyata keçirilməsi daha da asanlaşır. Kriptovalyutalara olan marağın artması eyni zamanda onların vergidən yayınma və digər qanunsuz əməliyyatlarda istifadə edilməsinə şərait yaradır”.