Icma.az
close
up
RU
Şaradan Bakıya gözlənilməz çağırış Yaxın Şərqdə kartlar yenidən paylanır

Şaradan Bakıya gözlənilməz çağırış Yaxın Şərqdə kartlar yenidən paylanır

GlobalInfo portalından alınan məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

Son zamanlar Azərbaycan-Suriya münasibətlərində ciddi irəliləyiş müşahidə edilir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Suriya Ərəb Respublikasının keçid dövrü Prezidenti Əhməd əş-Şara ilə Antalyada bir araya gəlməsi, daha sonra rəsmi Dəməşqin Suriyanın neft və qaz sektorunun bərpasında Bakıdan dəstək istəməsi diqqət çəkir.

Ekspertlər deyir ki, bu, iki ölkənin münasibətlərində tarixi fürsət olmaqla yanaşı, həm də Yaxın Şərqdə geosiyasi vəziyyətə təsir edəcək bir yaxınlıqdır.

Globalinfo.az-a danışan suriyalı türkmən siyasi şərhçi Muxtar Beydilli deyib ki, uzun illər ərzində Suriya ilə Azərbaycan arasında münasibətlər gərgin və passiv xarakter daşıyırdı:

“Bu, diktator Hafiz Əsəd və daha sonra oğlu Bəşər Əsədin hakimiyyəti dövründə özünü daha aydın göstərirdi. Əsəd rejimi Qarabağ münaqişəsində açıq şəkildə Ermənistanı dəstəklədi. Bu dəstək yalnız diplomatik səviyyədə deyil, hərbi və ideoloji səviyyədə də hiss olunurdu. Müxtəlif mənbələrə görə, Suriya rejimi erməni döyüşçülərə təlim keçmək və yerləşdirmək üçün öz ərazisini təklif edib və Azərbaycanın bu dəstəyi dayandırmaq tələblərinə məhəl qoymayıb.

Lakin Əsəd rejiminin süqutu və yeni hökumətin – Prezident Əhməd Şaranın rəhbərliyi ilə – hakimiyyətə gəlməsi regional vəziyyəti tamamilə dəyişdi. Yeni rəhbərlik Suriyanı İran-Rusiya oxundan uzaqlaşdıraraq daha balanslı və müstəqil xarici siyasət yürütməyə başladı. Şara Azərbaycanın regionda potensial tərəfdaş olduğunu görür və Suriyanın bərpası prosesində Bakı ilə əməkdaşlığı inkişaf etdirmək istəyir.

Bu siyasi dönüşün ilk əlamətlərindən biri, əvvəlki rejimin süqutundan dərhal sonra Azərbaycanın Suriya xalqına təcili humanitar yardım göndərməsi oldu. Bakı bəyan etdi ki, bu yardım heç bir siyasi tərəfə deyil, birbaşa Suriya xalqına yönəlib. Ardınca Azərbaycan hökuməti Suriyanın bərpası prosesində iştirak etmək istədiyini rəsmi şəkildə bəyan etdi – istər infrastruktur və mühəndislik sahəsində, istərsə də enerji sektorunda, xüsusilə SOCAR şirkəti vasitəsilə.

Bu münasibətlərin istiləşməsi Suriya ilə Azərbaycan arasında keçmişin gərginliyini geridə qoyaraq yeni və dayanıqlı əməkdaşlıq imkanları açır. Enerji, iqtisadiyyat və mədəniyyət sahələrində qarşılıqlı maraqlara əsaslanan bu əməkdaşlıq, Suriyadakı türkmən icmasının və Hələb şəhərindəki İmadəddin Nəsimi türbəsinin varlığı ilə daha da dərinləşir. Bu ortaq mədəni irs iki xalq arasında təbii bir körpü rolunu oynayır”.

Ekspert deyib ki, 2025-ci ilin 18 aprelində Antalya Diplomatiya Forumu çərçivəsində Suriya Prezidenti Əhməd Şara və Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ilk dəfə birbaşa görüşdülər:

“Görüş zamanı əsas mövzulardan biri Suriya tərəfindən Azərbaycan şirkətlərinə, xüsusən SOCAR-a Suriyanın şimal-şərqindəki neft və qaz yataqlarında investisiya imkanı təklif edilməsi oldu. Bu addım, Suriyanın müharibədən sonra enerji sektorunu bərpa etmək səylərinin bir hissəsi kimi qiymətləndirilir.

Hazırda Suriya təqribən 110 min barrel neft hasil edir – bu, 2011-dən əvvəlki gündəlik 385 min barrel göstəricisindən çox aşağıdır. Qaz hasilatı da 30 milyon kubmetrdən 9.1 milyon kubmetrə düşüb. SDQ ilə hökumət arasında əldə edilən razılaşmaya görə, hasil olunan enerjidən əldə olunan gəlirin 70%-i Dəməşqə, 30%-i isə yerli əhalinin xeyrinə ayrılır.

Muxtar Beydilli

Avropa və Britaniya sanksiyalarının bir qisminin ləğv edilməsi, ABŞ-ın enerji sahəsində Suriyanın dövlət qurumları ilə məhdud əməkdaşlığa icazə verməsi kimi amillər SOCAR kimi şirkətlər üçün yeni imkanlar yaradır. Suriyanın yeni rəhbərliyi ilə Azərbaycanın strateji əməkdaşlığı, bölgədəki güc balansına təsir edə bilər.

Digər bir vacib bağlantı isə Suriyadakı türkmən icmasıdır. Sayı 3 milyondan çox olan bu icma Azərbaycanla ortaq dilə, adət-ənənəyə və mədəniyyətə malikdir. Bu, Suriyanın sosial toxumasında önəmli yer tutan türkmənlərin iki ölkə arasında təbii bir körpü rolunu oynaya biləcəyini göstərir.

Əgər bu əməkdaşlıq dayanıqlı şəkildə qurulsa və sosial-mədəni körpülər – türkmənlər və Nəsimi irsi kimi – effektiv şəkildə istifadə edilsə, bu münasibətlər taktiki əməkdaşlıqdan strateji tərəfdaşlığa çevrilə bilər”.

Turan Rzayev
Globalinfo.az

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:112
embedMənbə:https://globalinfo.az
archiveBu xəbər 23 Aprel 2025 11:03 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see281

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see242

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see234

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see207

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see189

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see182

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see173

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see173

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see171

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see164

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see163

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see154

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see153

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see153

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see153

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see142

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see134

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see133

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see126

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see125
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri