Sənə də son dəfə əlvida deyim... Nobel mükafatçısının şeirləri

Bu gün görkəmli italyan şair, Nobel mükafatı laureatı Salvatore Kvazimodonun anım günüdür.

Kulis.az "Günün şeiri" layihəsində onun şeirlərini təqdim edir.

Səndən başqa kimim var, ürəyim
Sənə olan eşqim dərddə batırır məni,
Ah, torpağım mənim, axşam
portağalların,
qızılı dəfnə yarpaqlarının
mübhəm ətrini hiss etdirəndə,
bir də o çağın şehi,
dağ çayı özüylə
qızılgüllərin ətrini
dodaqlarına qədər gətirir.
Ancaq nə vaxt ki, sənin sahillərinə yan alıram
şirin bir səs - bülbül səsi
küçələrin birindən qalxdımı, qorxu bürüyür məni
bilmirəm uşaqlığımmı, eşqmi toxunacaq mənə,
yaxud özgə səmaların qüssəsi
İtmiş şeylərin arasında gizlənirəm...
Güzgü
Budur, budaqlarda
Tumurcuqlar açılır,
Qəlbi sökülür tumurcuqların
təptəzə otların yaşılı
ürəyə su səpir,
sığallayır ürəyi,
gövdəsi ölmüş kimidir
hansısa çuxura yıxılıb, sanki...
Hər şeyi möcüzə kimi qəbul edirəm,
Mən buluddan düşən bir damcı suyam,
Bircə damcı -
Bir əlçim mavi səmanı
arxın üzündə əks etdirir, göstərir,
tumurcuqlarda gizlənən yaşıllığam
keçən gecə
bağrı söküldü,
açıldı.
Arxasıüstə talada uzanan
çiçəkli qadın
Gecə yağışlarını gözlərkən
Sirr gətirdi özüylə,
yəni buludlar necə dəyişdi
beşiklərdən laylalar dalğa-dalğa
axıb getdi;
mənsə ölmüşdüm o zaman.
Göylə yerin arasındakı şəhər
sonuncu sığınacaq yerimdi,
hər tərəfdən keçmişin
qadınları səsimə hay verirdi,
anamsa cavanlaşmışdı
ehmalca qızılgülləri dərib
çələng hörürdü mənə.
Gecə qapının ağzını kəsdirmişdi,
uduzlar
qızılı xətlərin üstüylə
süzüb gedir, işıq saçırdılar,
birdən məni gördülər
gizləndiyim yerdə
açıq bağları xatırlatdılar
bir də həyatın mənasını.
Ancaq arxasıüstə
talada çiçəklərin arasında uzanmış qadının
təbəssümü öldürdü məni...

Yatmış çayların saflığı
Xoşbəxt limanlarda tapıram səni,
gecə üzən gəmidə,
göydəndüşmə, xoşbəxt saatda,
demək olar yeni sevincin istiliyində,
səssiz yaşamağın acı firavanlığında.
Bakirə cığırlar
yatmış çayların saflığını imtahana çəkər:
mən hələ də
adını sükutun içində eşidən
bir sərsəriyəm,
o zaman ki, onlar ölmüş adamları çağırarlar.
Ölümsə artıq
ürəkdə bir yer, bir məkan adıdır.
Əlvida
Vaxtın necə keçdiyini bilmədən
günəş batdı.
Axşam məkanın son şəfəqləriylə
işıqlanacaq indi
uzun və yorğun kölgəmi hiss edirəm.
Hava necə zərif, necə yüngüldü,
meh də gözəl, gözəllər gözəli,
adamın əli gəlmir
nəyisə dəyişdirsin
əbədiyyət necə var eləcə qalsın,
ürəkdə hönkürtünün kəsib doğradığı aman kimi.
Ancaq bu bir axşam, bu bir gecədir
sevdiyim həyat batıb gedir, qərq olur.
Gün gözəl idi, ancaq çəkib getdi.
Səni də şeirim, canımdan çıxarıb bir yana qoyum,
Sənə də son dəfə əlvida deyim.
Gecə əsgərlər ağlar
Nə xaç, nə Qolqof çəkici,
nə də uşaqlığın müqəddəs xatirələri
müharibəni dayandıra bilər,
gücləri çatmaz buna.
Gecə, ölümün bir addımlığında
bu güclü əsgərlər ağlar
çoxdan, sülh vaxtı öyrəndikləri
sözlərin qabağında heydən düşüb
ölərlər
adsız çayların göz yaşları
axdıqca axar...
Onu Tanrı bilirəm
Onu Tanrı bilirəm
Sənin yanında olanı deyirəm
ağzını açdınmı
səsini elə gözəl dinlər ki...
Və gülər bir aşiq kimi. Birdən
onu görər-görməz ürəyim
sinəmdə tərpənər, səsin
dilimdə azıb qalar, sustalıb qalar.
Dəli bir alov dərimi bürüyər,
gözlərim qaralar, qanın hay-harayı
qulaqlarıma çatar...
Qan-tər içində əsirəm
solub-saralmış ot kimiyəm
vəcdlə ölümə doğru gedirəm.
Bu şirin alma
Bu şirin alma
ağacın təpəsində,
yarpaqların arasında
qızarır, hər gün bir az da şirinləşir
ağacın lap kəlləsində,
alma dərənlər unudublar onu
yox, yox, unutmayıblar,
ancaq hədər,
onu dərmək
kimsəyə nəsib olmaz...

Tərcümə: Cavanşir Yusifli