Trampdan iki nəhəngi üz üzə qoyan həmlə: hədəf açıqlandı Yeni plan işə düşür

ABŞ Prezidenti Donald Trampın Hindistana gözlənilən səfəri yeni geosiyasi gərginliyin başlanğıcı hesab edilir. Analitiklərin fikrincə, Vaşinqton Yeni Dehlidən Pekinə qarşı qalxan olaraq istifadə edir. Hətta Çinin “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünə alternativ kimi Hindistandan başlayacaq yeni iqtisadi koridorun işə salınacağı bildirilir.

Ağ Ev rəhbərinin Hindistan səfəri bu bölgədə yeni rəqabətin, qarşıdurmanın, konkret olaraq Çin-Hindistan siyasi, hərbi və iqtisadi gərginliyinin əsasını qoya bilərmi?

Globalinfo.az-a danışan politoloq Turab Rzayev deyib ki, uzun illərdir ABŞ Hindistana sərmayə yatırır və onu Çinə qarşı hərbi-strateji müttəfiq kimi formalaşdırmağa çalışır:

“Hazırda da bu siyasətin davamını müşahidə edirik. Bir müddət ABŞ və Çin arasında münasibətlərdə gərginlik yarandı. Bunun əsas səbəblərindən biri ABŞ-ın Hindistandan Rusiya nefti və qazından imtina etməsini tələb etməsi idi. Digəri isə Ağ Evin Hindistan bazarının ölkənin kənd təsərrüfatı məhsulları üçün açılmasını istəməsi oldu. Lakin Narendra Modi hökuməti bu təklifləri qəbul etmədi və nəticədə münasibətlərdə müəyyən soyuqluq yarandı. ABŞ hətta Hindistana əlavə ticarət tarifləri də tətbiq etdi. Bununla belə, Vaşinqton Yeni Dehlini Pekinə qarşı əsas strateji tərəfdaş və balans elementi kimi görür. Hazırda iki “Quad” (dördlük) əməkdaşlıq formatı mövcuddur. Onlardan biri ABŞ, Avstraliya, Yaponiya və Hindistanı, digəri isə ABŞ, Avstraliya, Qətər və Hindistanı birləşdirir. Bu platformalar vasitəsilə ABŞ həm Hind, həm də Sakit okean regionlarında Çinin hərbi və iqtisadi təsirini məhdudlaşdırmağa çalışır”.

Turab Rzayev

Politoloq qeyd edib ki, gələcəkdə ABŞ Hindistana siyasi, iqtisadi və hərbi dəstəyi daha da artacaq:

“Eyni tendensiyanı Əfqanıstan məsələsində də müşahidə etmək mümkündür. ABŞ və Hindistan, Əfqanıstanda Pakistanla münasibətlərin pisləşməsi fonunda birgə fəaliyyət istiqamətində yaxınlaşırlar. Bütün bunlar göstərir ki, Tramp Çinə qarşı strateji balans yaratmaq məqsədilə Hindistanı gücləndirmə xəttini izləyir. Yaxın gələcəkdə Yeni Dehlinin həm iqtisadi, həm də logistik baxımdan Pekinin əsas rəqibi kimi önə çıxacağı, həmçinin Asiya-Avropa marşrutu üzərində mühüm nəqliyyat qovşağına çevriləcəyi ehtimal olunur”.

Qeyd edək ki, noyabrın 6-da ABŞ Prezidenti Donald Tramp növbəti il Baş nazir Narendra Modinin dəvəti ilə Hindistana səfər edəcəyini açıqlayıb. O, Hindistan rəhbərliyinin Rusiyadan neft tədarükünü böyük ölçüdə məhdudlaşdırdığını da xatırladıb.

Ləman İmran
Globalinfo.az