Icma.az
close
up
RU
Uilyam Folkner: “Amerikada yazıçı it kimidi”

Uilyam Folkner: “Amerikada yazıçı it kimidi”

Kulis.az portalından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər yayır.

Bu gün dahi yazıçı Uilyam Folknerin anım gündür.

Kulis.az bu münasibətlə onun həyat və yaradıcılığı haqqında materialı təqdim edir.

Material Folknerin müsahibələri əsasında hazırlanıb.

Kitablarının yazılma müddəti

Sual: “Bir romanı nə qədər vaxta yazırsız?”

Folkner: “Mən öləndə”ni altı həftəyə, “Hay-küy və hiddət”i altı aya, “Avessalom! Avessalom!”u üç ilə yazmışam”.

Qeyd: Folkner “Avessalom! Avessalom!” romanını 10 aya (30 mart 1935-ci ildən 31 yanvar 1936-cı ilə qədər) yazıb. Roman haqqında ilk qeydləri isə 1926-cı ilə təsadüf edir.

Şeir və nəsr

“21 yaşımda elə bilirdim ki, çox yaxşı şeirlər yazıram. 22 yaşıma qədər şeir yazmağa davam elədim. 23 yaşımdan nəsrə üz tutdum, poeziya ilə üzülüşdüm. Ancaq mənim nəsrim elə poeziyadır.”

Müharibə

“Müharibənin yeganə müsbət cəhəti odur ki, müharibə vaxtı qadınların kişilərdən azad olması üçün şərait yaranır”.

XIX əsrin ən yaxşı romanları

Sual: “XIX əsrin ən yaxşı romanları hansılardır?”

Folkner: “Yəqin ki, rus romanlarıdır. Mən daha çox rus yazıçılarının adını xatırlayıram, nəinki başqalarını”.

Missisipi universiteti, 1947-ci il

Sual: “Müasir yazıçılardan beş nəfərin adını çəkə bilərsiz?”

Folkner: “1. Tomas Vulf. 2. Con Dos Passos. 3. Ernest Heminquey. 4. Uilla Kezer. 5. Con Steynbek.”

Qeyd: Bu sualdan sonra auditoriyadakı müəllim sualı verən tələbəyə deyir:

“Məncə siz mister Folknerin təvazökarlığından istifadə edirsiz”.

Müəllimin bu sözündən sonra Folkner siyahıda aşağıdakı düzəlişi edir:

1. Tomas Vulf - bu adam böyük cəsarət sahibi idi və elə yazırdı ki, sanki ölümünü hiss edirdi (Tomas Vulf 38 il yaşayıb - red.).

2. Uilyam Folkner; 3. Dos Passos.

4. Heminquey - o cəsarətli deyil, heç vaxt ayağını nazik buz qatına basmayıb. Heç vaxt oxucunu çətinə salmayıb.

5. Steynbek - bir vaxt ona böyük ümidlər bəsləyirdim. İndi əmin deyiləm”.

Folknerin Heminquey haqqında fikirləri kontekstdən çıxarılaraq bütün ölkəyə yayılmışdı. Bundan sonra yazıçı dəfələrlə fikirlərinin düzgün yozulmadığını, Heminqueyin düzgün qiymətini verməyə çalışdığını söyləmişdi.

1947-ci ilə qayıdış

1955-ci ildə Harvi Brayta müsahibə verən yazıçı 1947-ci ildə Missisipi Universitetində ona verilmiş suala qayıdır:

“Mənə elə gəlir ki, təzədən yazmaq mümkün olsaydı, mən “Pritça”nı daha yaxşı yazardım. Bütün yazıçılar kimi mən də sevimli əsərlərim haqında bu cür düşünürəm. Tamamlanmış əsər heç vaxt yazıçını qələmə sarılmağa vadar edən mükəmməllik arzusu ilə müqayisə oluna bilməz. Mən “Heminquey cəsarətli deyil” deyəndə bax bunu nəzərdə tutmuşdum... Mən o mükəmməllik arzusunu və məğlubiyyəti nəzərdə tutmuşdum ki, arzuları ilə yarışa çıxmaq istəyən ən yaxşı müasir yazıçılar bununla qarşılaşmışdılar. Məndən xahiş etmişdilər ki, ən yaxşılarından başlayaraq beş müasir yazıçının adını çəkim. Mən Vulfun, Heminqueyin, Dos Passosun, Kolduelin və öz adımı çəkdim. Vulfun adını birinci, öz adımı ikinci çəkdim. Heminqueyin adını axırda çəkdim. Dedim ki, biz hamımız uğursuz yazıçılarıq. Bizim heç birimizə mükəmməllik arzusu ilə rəqabət aparmaq nəsib olmadı və mən yazıçıları mümkünsüzə can atmaqla uğradığı məğlubiyyətin böyüklüyünə görə qiymətləndirdim. Mən əminəm ki, Vulf bizim hamımızdan çox mümkünsüzə can atırdı. Məncə Vulfdan sonra buna ən çox mən cəhd etdim. Heminqueyi isə ona görə axırıncı dedim ki, o nəyə qadir olduğunu yaxşı bilir. O bunu əla edir, heç vaxt mümkünsüzə can atmır... Mən bu yazıçıları mükəmməllik arzusuna can atmaqda uğradıqları məğlubiyyətin dərəcəsinə görə qiymətləndirdim.

Bunun onların yaradıcılığına, keyfiyyətinə dəxli yoxdu. Mən yalnız məğlubiyyətin əzəmətindən, insanın imkanları daxilində mümkünsüzü əldə etmək cəhdindən danışmışdım”.

“Mən insanlardan yazıram”

“Bəlkə də, kitablara hansısa simvol və obrazlar daxil olur, bilmirəm. Yaxşı dülgər nəsə düzəldəndə mıxı hara lazımdırsa, ora vurur. Ola bilər, sonda mıxların papağından gözəl naxış alınsın, ancaq dülgərin məqsədi o deyildi axı. Mən sadəcə yazıçıyam.

Vətəndaş müharibəsi haqqında yazıram. Çünki ömür boyu müharibə haqqında əhvalatlar eşitmişəm. Hər bir döyüşün baş verdiyi yeri bilirəm. Balaca oğlan olanda bir dəfə general Lonqstriti görmüşdüm. Mən ona yaxınlaşdım və soruşdum:

“General, Qettisberq yaxınlığındakı vuruşmada sizə nə olmuşdu?”

Qoca az qala başımı üzəcəkdi”.

Fransızların təsiri

“Mənə Flober və Balzak təsir edib; sonuncunun əyri-üyrü qələmi ilə hər şeyi ard-arda yazmaq manerası məni heyrətləndirir. Və əlbəttə Berqson. Mən özümü həm də Prusta çox yaxın hiss edirəm. “İtmiş zamanın axtarışında”nı oxuyandan sonra: “Bax bu, odur!” - dedim. Malronu tanıyıram, çünki onun incəsənətin psixologiyası haqqında son əsərlərini oxumuşam. Ancaq ki, nə Sartrı tanıyıram, nə də Kamyunu”.

Amerikada yazıçı

“Birləşmiş Ştatlarda yazıçı ölkə mədəniyyətinin tərkib hissəsi sayılmır. O hamının sevdiyi, ancaq heç kimin ciddi qəbul etmədiyi it kimidi”.

Ustadlarım

“Hər il “Don Kixot”u oxuyuram. Dörd-beş ildən bir “Mobi Dik”i, “Madam Bovari” və “Karamazov qardaşları”nı oxuyuram. Hər on-on beş ildən bir “Əhdi-ətiqə” müraciət edirəm. Məndə Şekspirin bütün əsərlərinin yer aldığı bircildlik var, hər yerə özümlə aparıram və demək olar ki, davamlı oxuyuram. Dikkensdən, Konraddan nəsə oxuyuram... Kimləri ustadım hesab edirəmsə, kimlərin mənə təsiri olubsa, onların adını çəkdim.

Naturaya yox

“Yer üzündə o qədər yazmalı əhvalat var ki... Mənə elə gəlir ki, personajları həyatdan götürüb yazmağa ehtiyac yoxdu”.

Sevimli şairlər

Sual: “Sevimli şairləriniz kimlərdi?”

Folkner: “İngilislərdi, birinci növbədə də Yelizaveta dövrü şairləri. Sonrakı dövr şairlər də xoşuma gəlir: böyük məmnuniyyətlə Poupu, həmçinin Miltonu oxuyuram. Ancaq mənim sevimli şairlərim Şekspir, Bomont və Fletçer, Marlo olaraq qalır. Marlonu Şekspirdən üstün tuturam. Kempion da məni cəlb edir, Tomas Kempion.

Az-maz fransız poeziyası ilə tanışam. Almanlardan, böyük almanlardan mən, əlbəttə, Höteni oxumuşam”.

Boşanmaların əsas səbəbi nədir? Feyyaz Yiğit və Haluk Bilginer tərəf müqabili oldular Seyid Əzim Şirvaninin 190 illiyi qeyd olundu – Gənclər Kitabxanasında
Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:111
embedMənbə:https://kulis.az
archiveBu xəbər 06 İyul 2025 12:10 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Vəkillər Kollegiyası rəhbərinin sədrliyi ilə Bakı Dövlət Universitetində magistrantların dissertasiyası müdafiə olunub

09 İyul 2025 15:16see232

İstanbulda üzünü gizlətmək üçün bu yola əl atdı Video

09 İyul 2025 11:29see159

Mən öləndə şəklimi paylaşarsınız

09 İyul 2025 11:49see138

Tramp tarifləri təxirə salıb

09 İyul 2025 09:01see124

İngiltərəli hakim əlavə cəza ala bilər

09 İyul 2025 06:58see120

Ərdoğan xalqa müraciət edəcək

10 İyul 2025 00:57see119

Abşeronda dəyişkən buludlu, əsasən yağmursuz gün...

09 İyul 2025 10:26see118

PSJ Real ı darmadağın edib ikinci finalçı oldu

10 İyul 2025 01:41see118

“Komedixana”nın aktrisasının ailəsində sevincli GÜN FOTO

10 İyul 2025 16:25see118

Nazirin idmançılarla görüşü

09 İyul 2025 10:26see117

Qazaxıstan səmasındakı qeyri adi buludlar sakinləri təəccübləndirdi

09 İyul 2025 07:28see117

Rusiyada oliqarxlara qarşı artan təzyiq kampaniyasının səbəbi nədir? (ŞƏRH)

09 İyul 2025 15:52see116

Qarabağ ın futbolçusunu istəyən İspaniya klubunun adı bilindi

09 İyul 2025 08:27see115

Bəşir Süleymanlının həbs müddəti uzadıldı KONKRET

09 İyul 2025 12:43see115

Xocalı qatili Ohanyan həbs edilir? deputat toxunulmazlığı ləğv olundu...

09 İyul 2025 09:32see115

Kolbasa şəkərli diabet riskini ARTIRIR

09 İyul 2025 10:30see115

Naxçıvanın bəzi məhəllələrində içməli su olmayacaq

09 İyul 2025 09:23see113

Taksilərə nəzarət artırılır Süni intellektin rolu nədən ibarət olacaq?

11 İyul 2025 01:36see111

YAŞAT düşərgəsinin 4 cü həftəsi başlayıb FOTOLAR

09 İyul 2025 16:37see111

Analitik baxış verilişində Əbu Dabi görüşü müzakirə edilib

11 İyul 2025 01:24see110
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri