Ukrayna üzərindən qaz tranzitinin dayandırılması Rusiya üçün ən böyük məğlubiyyətlərdən biridir Ağ Ev

"Birləşmiş Ştatlar Ukraynanın qətiyyətini alqışlayır və Avropaya enerji resurslarının tədarükünü artırmağa çalışır..."

Ukraynanın Rusiya qazının tranzitini dayandırmaq qərarı Moskvanın "ən böyük məğlubiyyətlərindən" birinə çevrilib.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə Ağ Evin müşaviri Con Kirbi brifinq zamanı bəyan edib. Məlumatı "24tv.ua" nəşri yayıb.

Kirbinin sözlərinə görə, bu qərar təcavüzkar ölkə olan Rusiyanı Avropaya qaz satışından təxminən 6,5 milyard dollar illik gəlirdən məhrum edəcək. Ağ Ev nümayəndəsi qeyd edib ki, ABŞ Ukraynanın bu qərarını və onun qətiyyətini alqışlayır.

O, xatırladıb ki, 25 il əvvəl Rusiyanın qeyri-legitim prezidenti Vladimir Putin hakimiyyətə gələndə Ukrayna üzərindən Avropaya 130 milyard kub metrdən çox qaz nəql edilib, bu gün isə heç bir kub metr də nəql olunmur.

Kirbinin sözlərinə görə, ABŞ Rusiyanın itkilər verməsi üçün sanksiyalar və ixrac məhdudiyyətlərinin tətbiqi ilə bağlı səylər göstərir. Eyni zamanda, ABŞ Avropaya, xüsusən də maye təbii qaz tədarükünü artırmağa çalışır.

Xatırladaq ki, 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya tammiqyaslı hərbi müdaxiləyə qədər təcavüzkar ölkə olan Rusiya Avropa İttifaqının əsas qaz təchizatçısı olub və idxalın 49 faizdən çoxunu təmin edib.

Rusiyanın tammiqyaslı müdaxiləsindən sonra Avropa Rusiya enerji daşıyıcılarından imtina etmə prosesini sürətləndirib. "Bloomberg" agentliyinin məlumatına görə, 2023-cü ildə Rusiya qazı Avropa İttifaqının idxalında təxminən 8 faizlik paya malik olub.

2019-cu ildə Rusiya qazının tranziti üzrə imzalanan müqavilənin müddəti 2024-cü ilin sonunda bitib. "Forbes" nəşrinin xatırlatdığı kimi, müqavilənin şərtlərinə əsasən, "Qazprom" 2020-2024-cü illər ərzində Ukraynaya tranzit üçün 7,1 milyard dollardan çox məbləğ ödəməlidir. Ukrayna dəfələrlə müqavilənin uzadılması ilə bağlı planlarının olmadığını bəyan edib.

2024-cü ilin avqustun 27-də Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski bəyan edib ki, bəzi avropalı həmkarlar tərəfindən sorğu olacağı təqdirdə Ukrayna öz ərazisindən qaz tranziti məsələsini digər şirkətlərlə (rusiyalı olmayan) müzakirə etməyə hazırdır.

2025-ci ilin yanvarın 1-də Rusiyanın "Qazprom" şirkəti Ukrayna üzərindən qaz tədarükünün dayandırıldığını bəyan edib. Dövlət şirkəti bunun "bir sıra Avropa alıcıları ilə Moskvanın yanacaq tədarükü barədə sazişlərinin qüvvədə olduğu müddətdə", həmçinin "Ukrayna tərəfinin tranziti davam etdirməkdən dəfələrlə və açıq şəkildə imtina etməsi" səbəbindən baş verdiyini bildirib.

Ukraynanın Energetika Nazirliyi yanvarın 1-dən Rusiya qazının Avropa İttifaqına daşınmasının dayandırıldığını təsdiqləyib.