UNESCO və ÜMT 2025 ci ili Buzlaqların Mühafizəsi İli elan ediblər AZƏRTAC

Bakı, 23 yanvar, AZƏRTAC

UNESCO və Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatı (ÜMT) 2 milyarddan çox insanı şirin su ilə təmin edən həyati əhəmiyyətli buzlaqların qorunması üçün qlobal səylərdə mühüm mərhələni qeyd edən Beynəlxalq Buzlaqların Mühafizəsi İlini rəsmi olaraq elan ediblər.

AZƏRTAC UNESCO-nun saytına istinadla xəbər verir ki, hər iki təşkilat ilboyu bu qlobal və əlaqələndirilmiş təşəbbüs çərçivəsində buzlaqların kritik rolunu vurğulamağa və onların sürətlə əriməsinin yaratdığı təcili problemləri həll etməyə çalışacaq.

Qlobal şirin suyun təxminən 70 faizi buzlaqlarda və buz təbəqələrində saxlanılır, lakin bu buz birləşmələri iqlimin pozulması səbəbindən sürətlə geri çəkilir. Bu mühüm resursların qorunması ekoloji davamlılıq, iqtisadi sabitlik və mədəniyyətlərin, yaşayış vasitələrinin qorunması üçün vacibdir.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası da buzlaqların, qarın və buzun iqlim sistemində və su dövranındakı mühüm rolu, eləcə də buz təbəqələrinin sürətlə əriməsinin geniş təsirləri haqqında məlumatlılığı artırmaq üçün 2025-ci ili Beynəlxalq Buzlaqların Mühafizəsi İli elan edib.

UNESCO və ÜMT 75-dən çox beynəlxalq təşkilat və 35 ölkə tərəfindən dəstəklənən bu beynəlxalq səyləri əlaqələndirən aparıcı qurumlardır. ÜMT yanvarın 21-də Cenevrədəki qərargahında təqdimat mərasiminə ev sahibliyi edib, UNESCO isə 20-21 mart tarixlərində Parisdəki baş qərargahında ilk Ümumdünya Buzlaqlar Gününün rəsmi təqdimatını keçirəcək. Bu münasibətlə təşkilat Ümumdünya Su Hesabatını buzlaqlar probleminə həsr edəcək, onların yoxa çıxması ilə bağlı yeni məlumatlar və bu problemlə bağlı görülən tədbirlərə ətrafında müzakirələr aparılacaq.

Buzlaqlar bəşəriyyətin yarıdan çoxunu şirin su ilə təmin edir. Onlar geri çəkildikcə, su ekosistemləri, kənd təsərrüfatı və hidroenergetika da daxil olmaqla müxtəlif sektorlara mənfi təsirlər artır. Bu, qısamüddətli sürüşmə, uçqun, daşqın və quraqlıq, habelə milyardlarla insanın su təchizatının təhlükəsizliyinə uzunmüddətli təhlükə ilə müşayiət olunur.

Yerin keçmişinin donmuş zaman kapsulları olan buzlaqlar alimlərə tarixi iqlim nümunələri, atmosfer tərkibi və hətta minlərlə il ərzində insan fəaliyyəti haqqında əvəzsiz məlumatlar verir. Onların yox olması həm də bu xüsusi mühitlərdə təkamül etmiş unikal ekosistemlərin və biomüxtəlifliyin itirilməsi ilə nəticələnir.