Icma.az
close
up
RU
“Uşaq evləri”nin rəssam oğlu

“Uşaq evləri”nin rəssam oğlu

Xalq qazeti saytından alınan məlumata görə, Icma.az bildirir.

Kamal Əhməd – 85

Səməd Vurğun bu uşağın böyük gələcəyinə inanmışdı

Gözəl rəngkar, Əməkdar incəsənət xadimi Kamal Əhmədin taleyinə 2 dəfə ailəsindən, bacı-qardaşlarından ayrı yaşamaq düşüb: əvvəl atalı-analı ikən Ağdamdakı, sonra isə valideynlərini itirərək Şüvəlandakı uşaq evlərində qalıb. Amma ömrünün təlatümləri onun rəssamlıq istedadını boğa bilməyib.

Şüvəlan uşaq evinin direktoru Kamalın rəssamlıq bacarığını görərək ondan qayğısını əsirgəmir, şəkillər çəkməsi üçün rəngli karandaşlar, fırça və sulu boya alıb gətirir, onu yanına salıb sərgilərə də aparır. Bir dəfə isə uşaq evi kollektivinin Səməd Vurğunla görüşündə Kamal şairin şeirlərini şövqlə söyləyir və alqışlanır. 8 yaşlı uşağın “cızmaqara” rəsmlərinə də baxan Səməd Vurğun onu qucağına alıb böyük gələcəyinin olacağını söyləyir.

Təsviri sənətə həvəsi Kamalı Ə.Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə gətirib. Böyük şairdən sonra onun 2-ci xeyir-dua verəni ilk azərbaycanlı qadın rəngkar Vəcihə Səmədova olub. Realizm ənənələrinin, akademik normaların prinsipial tərəfdarı olmasına baxmayaraq, o, Kamalın işlərini çox bəyənib və gənc istedada kömək edib. Başqalarına bənzəməmək, tamamilə fərqli olmaq istəyən gənc rəssam sovet rəhbərlərinin portretlərini çəkmək istəmədiyi üçün təhsil prosesində böyük çətinliklərlə üzləşsə də, məktəbi birtəhər başa vurub.

Dahi fırça ustası Səttar Bəhlulzadə, Azərbaycan avanqardının banisi Cavad Mircavadov kimi sənətkarlarla tanışlığı, onların rəssamlıq barədə özəl fikirləri Kamala güclü təsir edib, qarşısında bənzərsiz üfüqlər açıb. O, Nizami və Füzulinin fəlsəfəsi ilə maraqlanıb, sənətinin Məcnunu kimi tərki-dünya olub. Poeziya, muğam, abstrakt və ideal aləm rəssamın varlığına hakim kəsilib.

Xaraktercə guşənişin olmağı sevən Kamal uzun müddət Abşeronun Görədil kəndində yaşayıb-yaradıb. Yerli sakinlər ona yarıuçuq bir evdə yaşamağa imkan yaradıblar. Evin qapısını, köhnə də olsa, parlaq boyalarını saxlamış kilim əvəz edib, işıq olmadığına görə rəssam gecələr balaca otağında ağ neft lampası yandırmalı olub. Onun ətrafını daha çox ürəyindəki sənət işığı nurlandırıb.

Abşeron mühiti, xüsusilə də Qobustan mənzərələri rəssama daim ilham verib. Bu ecazkar məkanın şor dadan yelləri, Ramiz Rövşən demişkən,“yağış yuyub, gün qurudan” qayalıqların üzərindəki təsvirlər – ibtidai insanların təbiətlə ünsiyyət kompozisiyaları onu ahənrüba kimi çəkib.

Dostları, həmfikirləri də vardı, amma Kamal Əhməd həyat yolunda tənha səyyah kimi dolanır və öz sirli aləminə heç kəsi yaxın buraxmırdı. Əsərləri haqqında danışmağı sevmir, rəngkarlığı ilə bağlı heç bir müzakirəyə yol vermir, bir növ, daxili aləmini hamıdan gizlədirdi. Qəlbindəkiləri yalnız fırçası ilə həsbi-halda, kətan üzərində yaratdığı obrazlar vasitəsi ilə ifadə edirdi.

Mütəxəssislərin dediyinə görə, Kamal Əhməd doğma rənglər dünyasında fikirlərini təsvirlərdə şifrələyib, illər ərzində müxtəlif assosiasiyalar yaradan metafora, simvol və “kod”lardan ibarət xüsusi dil yaradıb. Dərvişyana, yovuşmaz davranışları ucbatından ilk fərdi sərgisi də xeyli gec – 47 yaşında ikən baş tutub və uğurlu keçib.

Həmin sərgidən sonra şöhrət qapıları rəssamın üzünə taybatay açılır. 1988-ci ildə Moskvada Ümumittifaq sərgisinin diplomuna, 1989-cu ildə Xəzəryanı respublikaların (Azərbaycan, Qazaxıstan, Rusiya, Türkmənistan) I Biennalesində “Qran-pri” mükafatına layiq görülür. 1993-cü ildə Bakıda Novruz bayramına həsr olunmuş sərgidə Birinci mükafatın laureatı olur.

Amma, sən demə, cəmi bir neçə il ömrü qalıbmış və bu qısa müddətdə Kamal Əhmədin əsərləri ABŞ, İtaliya, Türkiyə, Polşa, Əlcəzair, Yaponiya və Rusiyada nümayiş etdirilib, rəssamın bir-birindən gözəl işləri muzeyləri və şəxsi kolleksiyaları bəzəməyə başlayıb. O, 1994-cü ildə, 54 yaşında dünyasını dəyişib. “Avtoportret. Çarmıxa çəkilmə” tamamlaya bilmədiyi sonuncu əsəridir, sanki ölməz ruhu ilə cismini seyr edir. Portretin yaratdığı ilk assosiasiya isə budur ki, həyatını bütünlüklə incəsənətə həsr edən sənətkara ölüm yoxdur...

2017-ci ildə Xalq Bank tərəfindən Kamal Əhmədin həyat və yaradıcılığına həsr olunmuş bədii albomun təqdimatı və əsərlərindən ibarət sərginin açılışı keçirilib. Qeyri-adi istedad sahibinin çətin taleyindən, yaradıcılıq manerasından danışılıb. Sərgi ilə tanışlıq bir daha onun böyük sənətkar olduğunu təsdiqləyib.

...Dairəvi sürət qatarında Sumqayıtdan Bakıya, işə gedirəm. Görədil dayanacağına çatanda qeyri-iradi olaraq pəncərədən ətrafdakı evlərə sarı boylanır, Kamal Əhmədin yaşayıb-yaratdığı yarıuçuq evi, qapı əvəzi parlaq boyalı kilimi görmək istəyirəm. Bu, mümkün olmasa da, bir anlıq elə bilirəm ki, qapı-kilimi aralayıb içəri keçdim. Rəssamın solmaz rənglər dünyasına varid oldum və gördüklərimə yenidən heyran qaldım.

Əli NƏCƏFXANLI
XQ

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:137
embedMənbə:https://xalqqazeti.az
archiveBu xəbər 28 Fevral 2025 10:07 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see278

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see242

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see234

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see207

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see189

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see182

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see173

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see173

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see171

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see164

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see163

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see154

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see153

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see153

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see153

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see142

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see134

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see133

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see126

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see124
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri