Uşaqlarda yüksək təzyiq halları 20 ildə 2 dəfə artıb

Uşaqlıq dövründə yüksək təzyiq 20 ildə təxminən iki dəfə artıb
Yeni bir araşdırmaya görə, dünya miqyasında uşaqlarda və yeniyetmələrdə yüksək təzyiq nisbəti 2000-ci ildən bəri təxminən iki dəfə artıb. Mütəxəssislər xəbərdarlıq edirlər ki, bu artım sonrakı həyatda ürək xəstəliyi riskini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər.
Uşaqlıq dövründə yüksək təzyiq 20 ildə təxminən iki dəfə artıb
Zhejiang Universiteti Tibb Məktəbindən Dr. Peige Song da daxil olmaqla tədqiqat qrupu öz nəticələrini The Lancet Child and Adolescent Health jurnalında dərc edib.
Tədqiqatın nəticələrinə görə, 2000-ci ildə oğlanlarda 3,4 faiz, qızlarda isə 3 faiz olan yüksək təzyiqin yayılması, 2020-ci ildə müvafiq olaraq 6,5 faiz və 5,8 faizə yüksəlib.
"Dəyişdirilə bilən risk"
Harvard Tibb Məktəbindən Dr. Mingyu Zhangin qeyd edir: "Uşaqlıqda yüksək təzyiqin başlaması sonrakı həyatda ürək xəstəliyi üçün əhəmiyyətli bir risk faktorudur".
Dr. Song erkən müdaxilənin sağlam qidalanma və çəki nəzarəti ilə mümkün olduğunu vurğulayaraq, "Bu, dəyişdirilə bilən riskdir" deyib.
Piylənmə, pəhriz və hərəkətsizlik əsas səbəblərdir.
Mütəxəssislərin fikrincə, uşaqlıq dövründə piylənmə insulin müqaviməti, iltihab və damar funksiyasının pozulması səbəbindən yüksək qan təzyiqində mühüm rol oynayır.
Yüksək natrium qəbulu, emal olunmuş qidalar, qeyri-kafi yuxu, stress və genetik meyl də risk faktorları hesab olunur.
Tədqiqata görə, uşaqlar əvvəlki nəsillərə nisbətən daha az aktivdirlər və ekran qarşısında daha çox vaxt keçirirlər. Ətraf mühitin çirkləndiriciləri də qan təzyiqinə təsir göstərə bilər.
Dr. Zhangın rəhbərliyi ilə aparılan əvvəlki bir araşdırma, hamiləlik dövründə PFAS kimyəvi maddələrinə məruz qalmanın uşaqlarda yüksək qan təzyiqi riskini artıra biləcəyini ortaya qoymuşdur. PFAS, ətraf mühitdə uzun müddət davam edən sözdə "əbədi kimyəvi maddələr" arasındadır.
Ailələr tək bir ölçməyə etibar etməməlidirlər.
Tədqiqat qrupu 21 ölkədən 96 tədqiqatı təhlil etdi.
Bu əhatəli məlumatlar yalnız həkim qəbulunda aparılan ölçmələrə deyil, həm də evdə qan təzyiqinin monitorinqinə əsaslanır.
Alınan nəticələrə görə, "maskalı hipertoniya" uşaqlarda ən çox yayılmış yüksək qan təzyiqi növüdür. Bu o deməkdir ki, hətta uşağın qan təzyiqi ofisdə normal görünsə belə, evdə ölçüldükdə yüksələ bilər.
Mütəxəssislər tək bir ölçmənin kifayət etməyəcəyini və daha əhatəli və davamlı monitorinq metodlarına ehtiyac olduğunu bildirirlər.
Uşaqlarda sağlam vərdişlər vurğulanır
Qidalanma mütəxəssisləri uşaqlarda yüksək qan təzyiqi riskini azaltmaq üçün təzyiq, qadağalar və günahlandırmaq əvəzinə, sağlam davranışları xoş bir şəkildə təşviq etməyi tövsiyə edirlər.
Ailələrə birlikdə yemək yeməyi, qidaları "yaxşı" və ya "pis" kimi təsnif etməkdən çəkinməyi və uşaqlarla balanslı qidalanma vərdişləri inkişaf etdirməyi tövsiyə edirlər.