Varlıların həyat tərzi planet üçün təhlükədir Yeni TƏDQİQAT

Tədqiqatçılar planet əhalisinin müxtəlif təbəqələri arasında iqlimə təsirdə şok edici fərq aşkar ediblər. 

Sfera.az xəbər verir ki, “Nature Climate Change” (NCC) jurnalında dərc edilən bir araşdırmada cəmiyyətin elita üzvlərinin ətraf mühitə qeyri-mütənasib şəkildə daha çox zərər vurduğu qeyd olunub.

Belə ki, Sürixdəki İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutundan Sara Şönqartın rəhbərlik etdiyi alimlər qrupu maliyyə rifahı ilə insanın karbon izinin ölçüsü arasında birbaşa əlaqə tapıb. Tədqiqatın nəticələri narahatedici tendensiyanı ortaya qoyur: dünya əhalisinin ən zəngin faizi planetdəki adi insandan 26 dəfə çox qlobal istiləşməni sürətləndirən tullantılar istehsal edir.

Araşdırma göstərir ki, son illərdə daha tez-tez baş verən ekstremal hava hadisələri birbaşa iqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrin və onların ən varlı vətəndaşlarının fəaliyyəti ilə bağlıdır. Tədqiqatın həmmüəllifi Karl-Fridrix Şleussner vurğulayır ki, əgər cəmiyyətin elitasının üzvləri karbon izlərini izləməkdə daha məsuliyyətli olsalar, qlobal ekoloji vəziyyət xeyli yaxşılaşa bilərdi.

Alimlər qeyd edirlər ki, planetin ən varlı adamlarının istehlak səviyyəsi qeyri-mütənasib olaraq yüksəkdir. Şəxsi təyyarələr, yaxtalar, çoxsaylı rezidensiyalar və digər lüks yaşayış obyektləri Yerin ekosistemində böyük gərginlik yaradır. Tək bir transatlantik şəxsi təyyarə səyahəti inkişaf etməkdə olan bir ölkənin sakininin illik CO2 emissiyasına ekvivalent karbon izi buraxa bilər.

Mütəxəssislər istixana qazları emissiyalarına görə məsuliyyətin təyin edilməsi sisteminə yenidən baxmağa çağırırlar. Onlar hesab edirlər ki, inkişaf etmiş ölkələr və onların ən varlı vətəndaşları öz ekoloji izlərini azaltmaq üçün daha çox məsuliyyət daşımalıdırlar.

Tədqiqat həmçinin göstərir ki, qlobal istiləşmə ilə mübarizə üçün effektiv fəaliyyət təkcə texnoloji yenilikləri deyil, həm də varlılar arasında əsas həyat tərzi dəyişikliklərini tələb edir. Elita arasında bərpa olunan enerjiyə və daha dayanıqlı istehlak nümunələrinə keçid iqlim dəyişikliyini əhəmiyyətli dərəcədə ləngidə bilər.

Firuzə Əliyeva
Sfera.az