Xalq iradəsinin və azadlığının ifadəsi Konstitusiya

Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası xalqın azad iradəsinin, müstəqilliyə və ədalətə inamının ən ali ifadəsidir. 12 noyabr 1995-ci ildə ümumxalq səsverməsi ilə qəbul edilən bu sənəd, Azərbaycan dövlətçiliyinin hüquqi və siyasi təməllərini müəyyənləşdirmişdir. O, ölkənin gələcək inkişaf strategiyasını, idarəetmə prinsiplərini və insan hüquqlarının qorunması mexanizmlərini özündə əks etdirən mühüm sənəddir. Konstitusiya xalqın öz taleyinə sahib çıxmaq iradəsini, azad və suveren dövlət qurmaq əzmini təsdiqləmişdir.

Konstitusiya qəbul edilərkən xalqın səsi onun əsas mənbəyi olmuşdur. Məhz buna görə də bu sənəd Azərbaycan cəmiyyətinin bütün təbəqələrinin iradəsini əks etdirir. O, dövlətin quruluşu, hakimiyyətin bölünməsi, vətəndaş hüquqları və azadlıqları, iqtisadi və sosial münasibətlərin prinsipləri barədə dəqiq qaydalar müəyyən etmişdir. Azərbaycan xalqı bu sənədlə dövlət idarəçiliyinin demokratik əsaslarını hüquqi şəkildə bərqərar etmişdir.

Konstitusiya xalqın dövlətə etimadını və dövlətin xalqa xidmət etməsi ideyasını hüquqi müstəviyə gətirmişdir. Dövlətin ali məqsədi kimi vətəndaş rifahı, insan hüquqlarının qorunması və milli həmrəyliyin gücləndirilməsi Konstitusiyanın əsas fəlsəfəsini təşkil edir. Bu fəlsəfə Azərbaycanın müasir inkişafında əsas istiqamət rolunu oynayır.

Konstitusiyanın qəbulundan sonrakı illərdə ölkəmizdə həyata keçirilən hüquqi, iqtisadi və sosial islahatlar bu sənədin prinsiplərinə uyğun olaraq aparılmışdır. Dövlətin idarəetmə sistemi, seçki mexanizmləri, məhkəmə və qanunvericilik orqanlarının fəaliyyəti məhz Konstitusiyanın tələbləri əsasında formalaşmışdır. Bu, ölkədə hüququn aliliyini təmin etmiş, vətəndaşların dövlətə inamını möhkəmləndirmişdir.

Azərbaycan Konstitusiyası xalq hakimiyyətinin təntənəsidir. Onun ilk maddələrindən birində qeyd olunur ki, “Azərbaycan Respublikasında dövlət hakimiyyətinin yeganə mənbəyi Azərbaycan xalqıdır.” Bu prinsip xalqın istəklərinin dövlət siyasətində əsas rol oynamasını təsdiqləyir. Hər bir vətəndaş seçmək və seçilmək hüququna malikdir, bu isə cəmiyyətin siyasi həyatında fəal iştirak üçün hüquqi zəmin yaradır.

Konstitusiya həm də dövlətin suverenliyini və müstəqilliyini qoruyan sənəddir. O, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü, sərhədlərinin toxunulmazlığını və milli maraqlarının müdafiəsini təmin edən hüquqi mexanizmlər yaradır. Dövlətin əsas simvolları – bayraq, gerb və himn Konstitusiyada təsbit edilmişdir. Bu, xalqın milli kimliyinin və azadlıq idealının əbədi rəmzidir.

Konstitusiyanın ən vacib bölmələrindən biri insan və vətəndaş hüquqlarına həsr olunmuşdur. Burada hər bir vətəndaşın yaşamaq, azad olmaq, vicdan azadlığı, söz və mətbuat azadlığı, bərabərlik və sosial təminat kimi fundamental hüquqları təmin edilir. Heç bir orqan və ya şəxs bu hüquqları məhdudlaşdıra bilməz. Bu, dövlətin insan ləyaqətinə verdiyi dəyərin göstəricisidir.

Dövlətin demokratik inkişafı, iqtisadi azadlıqların genişlənməsi, vətəndaş cəmiyyətinin formalaşması Konstitusiyanın prinsipləri ilə sıx bağlıdır. Müstəqilliyin ilk illərində qəbul edilmiş bu sənəd Azərbaycan xalqını hüquqi idarəetmə mədəniyyətinə, qanun qarşısında bərabərliyə və ədalətə alışdırdı. İndi isə bu prinsiplər ölkənin inkişaf strategiyasının əsasını təşkil edir.

Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən islahatlar da Konstitusiyanın müddəalarına uyğun şəkildə aparılır. Bu islahatlar dövlət idarəçiliyinin çevikliyini artırır, vətəndaş xidmətlərini sadələşdirir, şəffaflığı və hesabatlılığı təmin edir. Dövlət orqanlarının fəaliyyətinin əsas meyarı kimi xalqın rifahı və qanunçuluq prinsipi ön plana çəkilir.

Konstitusiya həmçinin xalq birliyini və dövlətin dayanıqlığını möhkəmləndirir. O, vətəndaşlar arasında bərabərliyi təmin edir, etnik, dini və sosial fərqləri aradan qaldıraraq vahid Azərbaycan cəmiyyətinin formalaşmasına xidmət edir. Bu, dövlətin milli ideologiyasının əsas elementlərindən biridir.

Azərbaycan Konstitusiyası zamanın sınaqlarından uğurla çıxmış, daim yenilənməyə və müasirləşməyə açıq bir sənəddir. Dəyişikliklər zamanı xalq yenidən öz iradəsini ifadə etmiş, dövlətin gələcək inkişaf yolunu müəyyən etmişdir. Bu proses Azərbaycan cəmiyyətinin siyasi mədəniyyətinin yüksəldiyini, hüquqi düşüncənin dərinləşdiyini göstərir.

Bu gün 12 noyabr – Konstitusiya Günü, təkcə hüquqi sənədin qəbul tarixi deyil, həm də xalqın müstəqillik, azadlıq və dövlətçilik iradəsinin təntənəsidir. Hər il bu gün qeyd olunarkən xalqımız bir daha öz dövlətinə, azad iradəsinə və milli birliyinə olan sadiqliyini nümayiş etdirir.

Azərbaycan Konstitusiyası dövlətin və vətəndaşın qarşılıqlı məsuliyyətini, bərabər hüquqlarını və ortaq məqsədlərini ifadə edir. O, həm hüquq sənədi, həm də milli iradə manifestidir. Konstitusiya xalqın səsinə çevrilmiş, azadlığın və ədalətin bayrağını qaldırmışdır.

Bu sənəd müasir Azərbaycanın siyasi müstəqilliyinin və milli suverenliyinin hüquqi təminatıdır. Konstitusiyanın ruhu xalqın qəlbində yaşamaqda davam edir. O, dövlətin hər addımında, vətəndaşın hər hüququnda, ədalətin hər təntənəsində öz əksini tapır.

Beləliklə, Azərbaycan Konstitusiyası təkcə qanun kitabı deyil, xalqın azad iradəsinin, dövlətin gücünün və gələcəyə inamın bələdçisidir. Bu ali sənədin hər bəndində azərbaycançılıq, müstəqillik və insanlıq dəyərləri yaşayır. Konstitusiyamız daim xalqın iradəsini ifadə edən, dövlətimizin əbədi müstəqilliyinin hüquqi təminatçısı kimi qalacaqdır.

Zaur Mehdiyev,

YAP Gədəbəy rayon təşkilatının sədr müavini.