Xarici dil biliyinin təhsil və karyera həyatına töhfəsi ARAŞDIRMA

Son zamanlarda xarici dil öyrənən və öyrənməyə çalışanların sayı xeyli artıb. Bir çoxlarının fikrincə bu tendensiya həm maraq, həm də zərurətdən yaranıb. İndiki zamanda yaşından, işindən asılı olmayaraq çoxları müxtəlif dil kurslarına  gedir, xüsusilə də ingilis dilini öyrənməyə üstünlük verirlər. Təbii ki, onlayn formatda da dərslərə qoşulanlar kifayət qədər var.

Müsahibəsində təhsil eksperti Vüsət Əzizov xarici dil biliyinin təhsil sahəsində yaratdığı perspektivlərə toxunub, xüsusilə də ingilis dilinin mənimsənilməsinin vacibliyini vurğulayıb.

“İngilis dili dünyada ən çox danışılan dilllərdən biridir. Buna görə də ingilis dili beynəlxalq dil hesab edilir. Biz beynəlxalq təcrübəyə nəzər salsaq görərik ki, dünyanın nüfuzlu ali təhsil müəssisələri tədrisi ingilis dilində təşkil edir. Dövlət İmtahan Mərkəzi  tərəfindən 9 və 11-ci sinif şagirdləri üçün təşkil olunmuş buraxılış imtahanlarında ingilis dili üzrə imthanların modeli ldünya təcrübəsinə əsaslanmış şəkildə həyata keçirilir. Həmin şagirdlər bu imtahanlarda iştirak edərkən artıq beynəlxalq səviyyəli imtahahaların da təcrübəsini qazanmış olur. Bundan başqa magistratura və doktorantura imtahanlarında da həmin beynəlxalq təcrübədən istifadə etmiş olarıq. Həmçinin xarici tələbələr və yerli tələbələr həmin ali təhsil müəssisələrinə qəbul olan zaman onlardan beynəlxalq ingilis dili sertifikatları tələbə edilir. Həmin sertifikatlara İELTS, TOEFL, SAT və digər imtahan nəticələri aiddir. Bizim ölkəmizdə də bəzi ali təhsil müəssisələrində tədris ingilis dilində aparılır. İngilis dilini yüksək səviyyədə bilənlər həm yerli, həm də xarici ali təhsil müəssisələrində təhsil alarkən  dil biliyini inkişaf etdirir, öz ixtisasları üzrə daha yaxşı biliklərə malik ola bilərlər. Çünki elmi araşdırmaların demək olar ki, çox hissəsi məhz ingilis dilindədir. Azərbaycanda təhsil almış tələbələr xaricə üz tutan zaman xarici dil biliyinin yüksək olması onlara müəyyən dərəcədə üstünlük yaradır. Onlar  xarici ölkəyə gedəndə artıq müəyyən qədər dil biliyinə malik olurlar”.

İş elanlarında tez-tez ingilis, rus dilləri ilə bağlı tələbləri görürük. Bu məqam iş üçün müriaciət və işə qəbula öz təsirini göstərir. Xarici dil biliyinin təsiri işə qəbul, xüsusilə də müsahibə mərhələsindən də yan keçmir. Müsahibə prosesi işə qəbulun ən önəmli detallarından biridir. Çox vaxt müsahibə mərhələsi  karyera hədəfləri, işə olan sevgi, kompüter biliyi ilə başlayır və xarici dil biliyi ilə bağlı suallarla sonlanır. Bu predmet iş üçün müraciət edənlər arasında rəqabətə güclü təkan verən amillərdən biridir.

İnsan Resursları üzrə mütəxəssis Nüsrət Xəlilov müsahibə zamanı karyera hədəflərinə çatmaq üçün xarici dil biliyinin əhəmiyyətini vurğulayıb, əsas məqamlara aydınlıq gətirib.

“İşə qəbul prosesində xarici dil məsələsinə iki prismadan baxmaq lazımdır. Birincisi ondan ibarətdir ki, əgər işə qəbulda həqiqətən zərurət varsa, yerinə yetirilməli işdə xarici dil bilməyə o halda əlbəttə ki, bu tələb olunmalıdır. Fərz edək ki, siz beynəlxalq əlaqələrdə çalışırsınız. O zaman regiona uyğun müvafiq xarici dil bilməyiniz lazımdır. Amma bir çox hallarda daha çox görünür ki, əslində yerinə yetirilən işin xüsusiyyəti xarici dil bilməyi tələb etmir, ancaq ofisdaxili danışıq dili olaraq bilmək lazım olur. Hər bir halda onu qeyd edim ki, şəxs nə qədər xarici dil bilərsə, bir o qədər həm özü üçün, hə də işə götürən üçün böyük üstünlükdür. Amma biz əsas baxmalıyıq ki, vakansiyalarda iş zəruri hesab edirsə, xarici dil tələb olunmalıdır. Əks halda əlbəttə ki, üstünlük kimi qeyd oluna bilər, amma tələb kimi qoyulmamalıdır”.

Süni intellektin inkişaf etdiyi, sosial şəbəkələrin aktiv olduğu bir dönəm yeni xarici mənşəli sözlərin yaranmasına şərait yaradır. Bu da lüğət bazamızın genişlənməsi ilə nəticələnir. Şəxsin öz ana dilini mükəmməl şəkildə bilmək şərtilə xarici dil biliyinə də sahib olması onu hər kəsdən fərqləndirir və hər zaman başqalarından öndə tutur.

AYSEL MƏMMƏDOVA