Xəzərdən Avropaya qaz yolu: Azərbaycanın tranzit rolu güclənir Sabiq maliyyə nazirindən açıqlama

Martın 1-dən etibarən Türkmənistan qazı İran üzərindən Türkiyəyə nəql olunacaq. Türkmənistan gələcəkdə Azərbaycan üzərindən Avropaya  qaz nəql edə bilər. Bəs bu addım gələcəkdə Cənubi Qafqazda hansı  dəyişikliyə yol acacaq? Azərbaycanın mühüm layihələrdə həm də tranzit rol oynaması ölkəmizə hansı üstünlüklər qazandırır? Azərbaycan şərq  və qərb istiqamətində tranzit ölkə kimi formalaşmaq  üçün addımlar artır. 

Bu barədə Moderator.az-a danışan sabiq maliyyə naziri,  iqtisad elmləri doktoru, professor Fikrət Yusifov deyib ki, Prezident Ərdoğan və Türkmənistan Xalq Şurasının sədri Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun  iştirakı  ilə ötən ilin mart ayında Antalyada imzalanan təbii qaz sahəsində əməkdaşlığın inkişafı üçün anlaşma memorandumuna əsasən cari ilin mart ayının 1-dən etibarən Türkmənistan qazı İran izərindən Türkiyəyə ixrac ediləcəkdir:

“Bununla da Türkiyənin BOTAŞ və Türkmengaz şirkətləri arasında enerji sahəsində əməkdaşlığın yeni mərhəlləsi başlanacaq.  Bu gün Türkmən qazının Avropa bazarlarına çıxarılması Türkmənistan rəhbərliyini düşündürən ən ciddi məsələlərdən biridir. Avropa bazarlarından qovulmuş Rusiya indi də Türkmənistanı Asiya bazarlarında sıxışdırmağa qalxıb. Öz qazını mümkün qədər aşağı qiymətlərlə Çinə təklif edən Rusiya bu bazarda Türkmənistan üçün söxınti yarada bilib. O səbəbdən indi Türkmənistan yeni qaz bazarları axtarmaq istiqamətində səylərini xeyli artırır. Türkmən qazının Avropa bazarlarına çıxarılmasının ən uyğum yolu Xəzər dənizi üzərindən boru xəttinin çəkilməsi və bu yolla qazın Azərbaycan üzərindən Avropaya nəql edilməsidir. İlkin məlumatlara görə dəyəri 20 milyard dollara qədər ola biləcək belə bir boru xəttinin illik qaz ötürmə gücü 40 milyard kubmetrə qədər olacaqdır. Lakin belə bir layihənin reallaşdırılmasında başlıca əngəl Rusiyadır. Xəzərin dibi ilə çəkilməli olan bu boru xəttinin inşasına Rusiya hər vasitə ilə əngəl törədir. İnanıram ki, bu problem gec-tez öz həllini tapacaqdır”.

F.Yusifov hesab edir ki, Rusiya – Ukrayna müharibəsi bitdikdən sonra Türkmən qazının Xəzər dənizi vasitəsilə Azərbaycan üzərindən Avropaya nəqlini nəzərdə tutan bu layihənin reallaşdırılması şansı da böyüyəcəkdir.

Mehin Mehmanqızı