Yarım tonluq kosmik aparat Yerə yaxınlaşır Siyahıda Azərbaycan da var

Sovet İttifaqı tərəfindən 1972-ci ildə buraxılmış "Kosmos 482" adlı yarım tonluq kosmik aparat Yer kürəsinə düşəcək.

Modern.az-ın məlumatına görə, kosmik aparat nəzarətsiz qalıb və onun hara düşəcəyi əvvəlcədən bəlli deyil.

Aparatın düşmə riski olan ərazilər sırasında Azərbaycan da var.

"Kosmos 482" kosmik aparatı "Venera 8" planetlərarası tədqiqat proqramının ehtiyat hissəsi kimi Baykonur kosmodromundan buraxılıb. Əslində onun missiyası Veneraya enmək idi. Lakin buraxılış zamanı raket mühərrikində yaranan texniki nasazlıq səbəbindən aparat Yer orbitində ilişib qalıb.

NASA-nın məlumatına görə, 495 kiloqramlıq eniş modulu və mühərrik bloku hələ də orbitdə yüksək elliptik trayektoriya üzrə hərəkət edir. Onun atmosferə nə vaxt daxil olacağı tam dəqiq bilinmir, lakin ehtimallara görə, bu, 8–14 may tarixləri arasında baş verəcək.

Kosmik texnika üzrə ekspert Georgi Trişkin bildirir ki, "Kosmos 482"nin hazırlanma forması (Venera kimi sıx atmosferə malik planetə düşmək üçün dizayn edilib) onun Yer atmosferindən salamat keçmək ehtimalını artırır. Bu da deməkdir ki, aparat parçalanmadan və yanmadan Yerə çata bilər.

Trişkinin sözlərinə görə, aparatdan ayrılan bəzi hissələr artıq əvvəlki illərdə Yeni Zelandiyaya düşüb. İndi isə əsas risk modula aiddir. Onun hesablamalarına görə, bu modul saniyədə 242 km sürətlə düşərsə, təxminən 1,2 meqacoul gücündə partlayış effekti yarada bilər. Bu, bir neçə yüz qram TNT partlayışına bərabərdir.

Risk altında olan ərazilər sırasında Orta Asiya, Orta Şərq və Cənub-Şərqi Avropa ilə yanaşı, Azərbaycan, Türkiyə, Misir və Suriya da var. Hava şəraiti və orbit dəyişiklikləri bu ehtimalları dəyişə bilər.

Xatırladaq ki, bu cür nəzarətsiz düşmələr əvvəllər də olub. Məsələn, Mir kosmik stansiyası 2001-ci ildə planlı şəkildə atmosferə daxil edilib və qalıqları Sakit okeana düşmüşdü. Amma "Kosmos 482"nin düşüşü planlı deyil və trayektoriyası qeyri-müəyyəndir.

Trişkinin fikrincə, modulun paraşüt sistemi artıq sıradan çıxıb, bu da onun zərbə anında struktur bütövlüyünü itirməsinə səbəb ola bilər. Lakin istənilən halda, bu hadisə potensial təhlükə daşıyır və diqqətlə izlənməlidir.

Elnur Əmirov