Icma.az
close
up
RU
Yeni nəsil canlı tikinti materialı: Həm böyüyür, həm də karbonu tutub saxlayır

Yeni nəsil canlı tikinti materialı: Həm böyüyür, həm də karbonu tutub saxlayır

Qaynarinfo portalından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər yayır.

Hidrogellə siyanobakteriyalardan ibarət yeni bir material həm böyüyür, həm də atmosferdəki karbon qazını mineral formaya çevirərək uzunmüddətli şəkildə saxlaya bilir. Artıq bu materialın memarlıq sahəsində tətbiqi də sınaqdan keçirilir.

Qaynarinfo xəbər verir ki, İsveçrənin ETH Sürix universitetində həyata keçirilən fənlərarası bir araşdırma, tikinti materialları ilə karbon tutma texnologiyalarını birləşdirən maraqlı bir yeniliyi ortaya qoyub. Biologiya, kimya və mühəndislik sahələrindən olan mütəxəssislərin əməkdaşlığı ilə yaradılan bu "canlı” material yalnız formalaşıb böyüməklə kifayətlənmir, eyni zamanda atmosferdəki karbon qazını birbaşa udaraq təbiətlə qarşılıqlı təsirə girir.

Yeni nəsil materialın əsasını su ilə zəngin bir hidrogel və fotosintez qabiliyyətinə malik siyanobakteriyalar təşkil edir. Yer üzündəki ən qədim canlılardan olan bu mikroorqanizmlər aşağı işıq şəraitində belə fəaliyyət göstərə bilir. Hidrogelin içində yerləşdirilən bakteriyalar, atmosferdəki karbon qazını əvvəlcə biokütləyə, sonra isə qalıcı bir forma – bərk karbonatlara çevirərək depolayır.

Material yalnız canlı orqanizmlərin yaşamasını təmin etmir, eyni zamanda zamanla fiziki olaraq da möhkəmlənir. Karbonat minerallarının toplanması ilə sərtləşən bu yumşaq quruluş, açıq hava şəraitində davamlı bir hala gəlir. Hidrogelin yarımkeçirici strukturu işığın daxil olmasına, su və qida maddələrinin dövranına imkan yaradır. Laboratoriya şəraitində bakteriyaların 400 gündən çox aktiv qaldığı müşahidə olunub.

Tədqiqatçılar bu materialı 3D printer vasitəsilə müxtəlif formalara salaraq onun funksionallığını daha da artırıblar. Yüksək səth sahəsinə malik strukturlar daha çox işıq qəbul edir və bakteriyaların bərabər şəkildə qidalanmasını təmin edir. Bu da karbon tutma səmərəliliyini artıran əsas amillərdən biridir.

Laboratoriya sərhədlərini aşan ilk real tətbiqlərdən biri Venesiya Memarlıq Bienalında nümayiş etdirilib. Burada hidrogel istifadə olunaraq yaradılmış üç metrlik sütunlar ildə bir gənc şam ağacının udduğu qədər – təxminən 18 kq karbon qazını tutmaq gücünə malikdir.

Oxşar bir layihə İtaliyanın Milan şəhərində icra olunur. Burada canlı material taxta üzlüklərdə tətbiq edilir və mikrobial böyümə estetik bir dizayn elementi kimi təqdim olunur. Bu yanaşma karbon tutmanı yalnız ekoloji deyil, vizual baxımdan da dəyərli bir xüsusiyyətə çevirir.

Ənənəvi karbon tutma üsulları adətən böyük sənaye qurğularına, enerji tutumlu proseslərə və kimyəvi maddələrə əsaslanır. "ETH Zürich" tərəfindən hazırlanmış bu material isə tamamilə fərqli bir yanaşma təqdim edir: passiv, davamlı və aşağı maliyyətli... Bioloji quruluşlardan istifadə edilməklə hazırlanmış bu sistem gizli deyil, əksinə, vizual olaraq da diqqət çəkir və ətraf mühitə real töhfə verir.

Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu tip canlı materiallar gələcəkdə binaların strukturlarına birbaşa inteqrasiya edilərək, tikililərin həyat dövrü boyunca ətraf mühitə təsirini azalda bilər. Yəni yalnız tikilən deyil, həm də yaşayan və təbiətə töhfə verən binalar mümkündür.

Araşdırmanın təfərrüatları "Nature Communications" adlı elmi jurnalda dərc edilib.

Aydın

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:41
embedMənbə:https://qaynarinfo.az
archiveBu xəbər 03 İyul 2025 23:50 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Paşinyan: Ermənistan və Azərbaycan ərazi bütövlüyü məsələsini həll edib

18 Avqust 2025 19:09see191

Ağ Ev bunu təkzib edib...

17 Avqust 2025 20:55see189

“Putin bir cümlə ilə özünü təslim etdi...”

18 Avqust 2025 00:45see153

Dünyada ərzaq bahalaşıb Ən çox nələrin qiyməti artıb?

17 Avqust 2025 20:15see141

Husilər partadılan elektrik stansiyasını bərpa etməyə başlayıblar

17 Avqust 2025 12:13see136

Vətən sərhədlərində gözlərini qırpmadan keşik çəkənlər... Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsi 106 yaşında

19 Avqust 2025 00:40see135

Azərbaycanın daha bir rayonunda dəbdəbəli yas verilməsi ləğv edilib

17 Avqust 2025 15:06see132

Sevgilisini məhkəmədə uddu Bu qədər təzminat alacaq

18 Avqust 2025 00:56see130

Böyük fəlakət Ölənlərin sayı 645 nəfərə çatdı

18 Avqust 2025 04:45see126

“Yay bitməmiş gəzməyə gedə bilsəydik deyənlər üçün 3 günlük ucuz və yaddaqalan marşrutlar

17 Avqust 2025 17:52see125

Böyük uğur qazanacaq 4 bürc Xəyalları gerçəkləşəcək

17 Avqust 2025 16:37see125

Müslüm Maqomayevin SSRİ də göstərilməyən konserti

17 Avqust 2025 09:29see123

Arsenal səfərdə Mançester Yunayted i məğlub etdi VİDEO

17 Avqust 2025 22:03see123

Pol Qoblun nəzərə almadığı reallıq

17 Avqust 2025 10:53see122

Qərb Ukraynada müharibənin bitməsində maraqlı deyil Belarus

17 Avqust 2025 22:11see121

Çempion PSJ mövsümə bir qollu qələbə ilə başlayıb VİDEO

18 Avqust 2025 01:03see121

“Ata yurdumda uşaqlıq xatirələrimi yada salıram” DEPUTAT

18 Avqust 2025 08:25see119

O nə idi elə, Abasov?

17 Avqust 2025 10:02see117

Uşaqlar üçün kompüter oyunları təhlükəlidir?

17 Avqust 2025 18:27see117

Messi futbol tarixində yeni rekorda imza atıb

17 Avqust 2025 21:06see115
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri