Yer daha sürətli fırlanmağa başladı və gün 1,3 millisaniyə qısaldı...

...9 iyul 2025-ci ildə Yer adi 24 saatla müqayisədə gün 1,3 millisaniyə qısalmaqla son illərin ən sürətli fırlanmalarından birini etdi.

SİA-nın məlumatına görə, bu, mütləq rekord deyil, lakin yüksək sinxronizasiya dəqiqliyi ilə işləyən sistemlər üçün ciddi siqnaldır: peyk naviqasiyası, birja əməliyyatları və telekommunikasiyalar mikrosaniyəlik dəqiqlikdən asılıdır. Standart vaxtdan belə kiçik bir sapma belə uğursuzluqlara səbəb ola bilər.

Sürətlənmənin səbəbləri planetin mürəkkəb dinamikasındadır. Faktorlara Ayın gelgit təsirləri, Yerin nüvəsində və mantiyasında hərəkətlər və səthdə kütlənin yenidən paylanması daxildir.

Alimlər bunu buzlaqların əriməsi, güclü zəlzələlər və su təchizatında mövsümi dəyişikliklərlə əlaqələndirirlər.

Proqnozlara görə, yaxın gələcəkdə daha iki “sürətlənmiş” gün gözlənilir: iyulun 22-də günün uzunluğu 1,38 millisaniyə, avqustun 5-də isə 1,52 ms azalacaq. Bu, beynəlxalq ictimaiyyəti vaxt koordinasiyasına öz yanaşmasını, o cümlədən mənfi saniyənin tətbiqi ehtimalını yenidən nəzərdən keçirməyə vadar edə bilər - atom və astronomik saatları sinxronlaşdırmaq üçün vaxtın hesablanmasında geriyə addım.

Əli Babayev